Nghệ sĩ đóng 2.000 lần vai Bác Hồ vẫn đứng “bên lề” danh hiệu

(PLO) - “Với con người tài năng và có nhiều cống hiến trong nghệ thuật như nghệ sĩ Văn Tân mà đến nay vẫn chưa có danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND), Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT) quả là một điều phi lý. Đừng để nghệ sĩ Văn Tân giống nghệ  Văn Hiệp, khi “khuất núi” mới được Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch phong danh hiệu NSƯT. 
4 thập kỷ với gần 2.000 lần đóng vai Bác Hồ
Cơ duyên nghệ sỹ Văn Tân (sinh năm 1943, quê Lạng Giang, Bắc Giang) được vinh dự đóng vai Bác Hồ ấy là năm 1970. Một năm sau ngày Bác mất, Trung ương có chỉ thị về việc đưa hình tượng Bác Hồ lên sân khấu, phim ảnh. Lúc đó, ông là diễn viên Đoàn Ca múa kịch Hà Bắc. Ông luôn mơ ước một lần được đóng vai Bác Hồ. Ở nhà, ông âm thầm tự tết tóc, làm râu, học hóa trang và ấp ủ ý tưởng viết hoạt cảnh về Bác. Năm 1974, trong vở kịch ngắn “Kỷ niệm cao quý” do ông sáng tác, lần đầu tiên ông diễn xuất hình tượng Bác Hồ và được mọi người khen khá giống Bác.
Nghệ sĩ Văn Tân hóa thân vào hình tượng Bác Hồ.
 Nghệ sĩ Văn Tân hóa thân vào hình tượng Bác Hồ.
Để hóa thân vào hình tượng Bác Hồ và được mọi người đón nhận là một điều không dễ. Nghệ sĩ Văn Tân đã phải hóa trang tất cả trên khuôn mặt như mũi, trán, cằm, râu… Lần đầu tiên hóa trang thành Bác Hồ, các chuyên gia đã phải làm việc hàng chục giờ đồng hồ mới xong. Riêng việc học nói giọng và cử chỉ đi đứng của Bác cũng mất rất nhiều thời gian, nhất là luyện ánh nhìn trìu mến, thân thương của Người là vô cùng khó. Hầu như ngày nào ông cũng nghe để tập cho thật giống giọng nói của Người, thể hiện được tư tưởng, thần thái của vị Cha già của dân tộc. Ông còn vào Nghệ An quê Bác học tiếng cả tháng trời, nhiều khi nhập tâm đến quên cả giọng Bắc quê mình.
Nghệ sĩ Văn Tân có may mắn và vinh dự là hai lần (vào năm 1961 và 1963) được gặp Bác khi Người về thăm tỉnh Bắc Giang. Với sự làm việc nghiêm túc, say mê,  ông được đồng chí Vũ Kỳ - Thư ký riêng của Bác hướng dẫn về dung mạo, cốt cách, phong thái của Bác và tặng cho một băng có 13 bài Bác diễn thuyết, nói chuyện, đọc thơ. Đặc biệt hơn, ông còn được đồng chí Vũ Kỳ chọn bộ ka ki, đôi dép cao su được làm theo đúng mẫu trang phục của Bác. 
Và từ đó tới nay tròn 40 năm, nghệ sĩ Văn Tân đã có 1.716 buổi biểu diễn trên hầu hết các tỉnh, thành trong cả nước. Sở dĩ ông nhớ chính xác con số “khủng” ấy bởi mỗi lần đi diễn, ông lại ghi vào cuốn sổ luôn ở bên mình. Cuốn sổ ấy ghi đầy đủ ngày tháng, vở kịch, nơi diễn và đặc biệt là những cảm xúc khi ông hóa thân vào hình tượng Hồ Chủ tịch kính yêu. 
Danh hiệu NSND, NSƯT “quên” Văn Tân?
Mặc dù đã đóng vai Bác Hồ hàng nghìn lần nhưng với nghệ sĩ Văn Tân, tất cả những lần diễn của ông đều vẹn nguyên và trào dâng cảm xúc. Ông diễn thật tới nỗi “Người” bước vào với cử chỉ thân thiện, gần gũi, sau đó là những tiếng vỗ tay, hoan hô thật to “Bác Hồ, Bác Hồ”...  Có nhiều lần, khán giả ở Bắc Kạn, Tuyên Quang, Nghệ An… chạy đến níu “Bác” và khóc: “Bác Hồ ơi, thấy Bác khỏe, cháu thấy ấm lòng. Được tận mắt ngắm Bác, còn gì hạnh phúc hơn”... Những lúc ấy, khóe mắt nghệ sĩ không ngăn nổi dòng nước mắt vì xúc động. 
Những lần ấy càng thôi thúc ông cống hiến với nghiệp diễn của mình. Đến giờ, dù 70 tuổi, nghệ sĩ vẫn muốn đi biểu diễn phục vụ nhân dân, đem tình cảm và hình ảnh của Bác lan tỏa tới mọi người.
Nghệ sĩ cười, nhẹ nhàng nói: “Có rất nhiều nghệ sĩ hóa thân vào hình tượng Hồ Chủ tịch. Mỗi người đóng vai thành công hình tượng Bác từng thời kỳ. Thời khi Bác là lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc thì có nghệ sĩ Sĩ Hùng, Ngọc Thủy, Tiến Hợi thể hiện tốt. Còn Bác thời những năm 1954 trở về sau thì bạn nghề đánh giá tôi thể hiện tốt nhất. Mỗi người có một thế mạnh riêng khi hóa thân thành vị “Cha già dân tộc” với những tình cảm riêng”.
 Qua 40 năm hoạt động sân khấu và thể hiện vai Bác Hồ, nghệ sĩ Văn Tân đã được tặng thưởng: “Huy hiệu Bác Hồ”, Huy chương “Chiến sĩ Văn hóa”, Huy chương “Vì Thế hệ trẻ”, “Bằng lao động sáng tạo”, “Giải thưởng Đào Tấn”, Huy chương “Vì sự nghiệp sân khấu”, Huy chương “Vì sự nghiệp văn hóa nghệ thuật Việt Nam” và nhiều Bằng khen, Giấy khen của nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Văn Tân đã vinh dự được Viện Sở hữu trí tuệ Việt Nam và Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam trao tặng bằng chứng nhận “Xác lập kỷ lục Việt Nam”; “Người thể hiện hình tượng Bác Hồ trên sân khấu và điện ảnh phục vụ nhân dân nhiều nhất”. 
Hỏi về danh hiệu NSND, NSƯT, nghệ sĩ Văn Tân buồn buồn, không đáp.
Trong buổi tọa đàm “40 năm nghệ sĩ Văn Tân thể hiện hình tượng Bác Hồ trên sân khấu” do Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Trung tâm Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam tổ chức vừa qua tại Hà Nội, Giáo sư Hoàng Chương đã khẳng định: “Nghệ sĩ Văn Tân là người thể hiện hình tượng Bác Hồ trên sân khấu thành công nhất”.
Giáo sư cũng nhắn nhủ: “Với con người tài năng và có nhiều cống hiến trong nghệ thuật mà đến nay vẫn chưa có danh hiệu NSND, NSUT quả là một điều phi lý. Đừng để nghệ sĩ Văn Tân giống nghệ sĩ Văn Hiệp, khi “khuất núi” mới được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch phong danh hiệu NSUT. Đó là sự thiệt thòi lớn cho các nghệ sĩ chân chính, cả đời cống hiến cho nghệ thuật”. 

Tin cùng chuyên mục

Nhạc sĩ Văn Cao - tác giả ca khúc “Mùa xuân đầu tiên”. (Ảnh: TL)

Những khúc ca mùa xuân đi cùng năm tháng

(PLVN) - Những ngày giáp Tết thật rộn ràng bởi những khúc ca xuân. Trong đó, không thể nào thiếu những ca khúc bất hủ đã đi cùng âm nhạc Việt nhiều thập kỉ. Đó không chỉ là bản hòa ca của niềm vui, tình yêu mà còn là giai điệu của những kí ức hào hùng đẹp đẽ, của niềm tin và hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Đọc thêm

'Cánh chim đầu đàn' của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận có cống hiến to lớn cho nền âm nhạc cách mạng Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu)
(PLVN) - Được biết đến là người tiên phong trong sáng tác nhạc cách mạng, nhạc sĩ - chiến sĩ Đỗ Nhuận sở hữu kho tàng những tác phẩm âm nhạc cách mạng bất hủ, sống mãi với thời gian. Ngày nay, trong các buổi hòa nhạc hay đêm nhạc tôn vinh trang sử hào hùng và chói lọi của dân tộc Việt Nam, âm nhạc của ông vẫn vang lên như ngọn lửa bất diệt của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành
(PLVN) - MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành vào tháng 12/2024. Đây là dự án âm nhạc mới nhất của nhạc sĩ Lê Minh Phương và đạo diễn Phan Ngọc Trung - được lấy cảm hứng từ ý thơ của nhà thơ Dương Quyết Thắng.

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024
(PLVN) - Theo Trưởng Ban tổ chức Phạm Kim Dung, Kiều Duy được chọn vì sở hữu hình thể cân đối, hài hòa, trí tuệ xuất sắc và đáp ứng tiêu chí của cuộc thi. Cô có tố chất cần thiết để tham gia cuộc thi sắc đẹp quốc tế.

NSND Mai Hoa ra mắt đĩa than “Nốt trầm”

“Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa (ảnh BTC).
(PLVN) - “Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa. NSND Mai Hoa thích hát những bài buồn, nhưng là buồn ánh lên tia hy vọng, ánh lên niềm lạc quan về cuộc sống chứ không phải buồn não nề, bi ai.

"Hoa hậu Việt Nam năm 2024" góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc

Các Hoa hậu: Tiểu Vy, Ngọc Hân, Đỗ Thị Hà, Đỗ Mỹ Linh cùng hội ngộ (ảnh BTC).
(PLVN) - Được thiết kế chuỗi hoạt động giàu tính thực tế, đậm chất nhân văn, cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2024 sẽ góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc, lan tỏa lòng nhân ái và khát khao chinh phục những đỉnh cao mới trong mỗi người dân đất Việt, để từ đó làm "Rạng rỡ Việt Nam".

Nguyễn Mộc An dành Quán quân "Tiếng hát Hà Nội 2024"

Thí sinh xứ Nghệ Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi (ảnh BTC).
(PLVN) - Tối 25/12/2024 tại Nhà hát Hồ Gươm, Chung kết cuộc thi Tiếng hát Hà Nội 2024 do Đài Hà Nội tổ chức đã diễn ra với 15 thí sinh tranh tài. Với ca khúc "Lời ru" (sáng tác: Quang Thái) và "Mênh mang một khúc sông Hồng" (sáng tác: Phó Đức Phương), thí sinh xứ Nghệ - Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi.

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam
(PLVN) - Sau giai đoạn thành công với các bộ phim về đề tài gia đình, phim truyền hình Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn khi các mô típ quen thuộc dần trở nên nhàm chán. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của những tác phẩm khai thác các đề tài mới mẻ cho thấy tín hiệu đáng mừng, khẳng định sự cần thiết của một “luồng gió mới” để làm phong phú mảng phim truyền hình và đáp ứng nhu cầu khán giả hiện nay.

Triển lãm “Thiên Quang” - câu chuyện ánh sáng đất trời Thăng Long

Triển lãm truyền tải ý nghĩa về ánh sáng đất trời, tri thức, văn hóa và lịch sử lâu đời đất Thăng Long (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm “Thiên Quang” khai thác câu chuyện về ánh sáng thiêng liêng của trời và đất soi chiếu Thăng Long - nơi hội tụ văn hóa, lịch sử và tinh hoa nghề thủ công truyền thống diễn ra tại khu Thái Học, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội). Từ ngày 22/12/2024 đến ngày 25/3/2025

Câu chuyện thoát nghèo của người phụ nữ Mường chinh phục Liên hoan phim quốc tế

Chị Bùi Thị Thu Huyền cầm trên tay hai chiếc cúp danh dự của Liên hoan phim SineMaya 2024. (Ảnh: TYM)
(PLVN) - Những ngày cuối năm 2024, tin vui đã đến khi bộ phim ngắn mang tên “Escaping Poverty: A Story of a Muong Woman Supported by TYM” được xây dựng dựa trên câu chuyện có thật của chị Bùi Thị Thu Huyền, một phụ nữ dân tộc Mường sống tại Thanh Sơn, Phú Thọ, đã đạt giải tại Liên hoan phim quốc tế SineMaya 2024. Bộ phim gây ấn tượng khi chị Huyền và các thành viên trong gia đình tự đóng vai chính, mang đến cảm xúc chân thực và sâu sắc.

Cuộc đời buồn của 'ông hoàng bolero' Trúc Phương

Những bản nhạc sầu thương đã vận vào đời nhạc sĩ Trúc Phương. (Nguồn: Amnhac.net)
(PLVN) - Nhạc sĩ Trúc Phương nổi tiếng khoảng những năm 60 của thế kỷ trước với dòng nhạc bolero uyển chuyển, hấp dẫn. Mỗi câu hát, lời ca của ông đều gắn liền với thân phận con người trôi nổi, đau thương, buồn khổ. Có lẽ, âm nhạc đã vận vào cuộc đời của nhạc sĩ Trúc Phương “chữ tài đi với chữ tai một vần”.