Ngày tựu trường nghĩ về những 'bóng ma' trong giáo dục

Ngày tựu trường nghĩ về những 'bóng ma' trong giáo dục
(PLO) - Một năm học mới lại đến, từ thành thị cho đến rẻo cao hay biên ải, đồng bằng hay vùng biển mặn, học sinh trong bộ đồng phục mới hăm hở tới trường. Một hành trình dài lại đến với chúng đầy thách thức và khám phá kho tàng kiến thức mệnh mông. Điều đó đặt ra cho những người thầy, những người có trách nhiệm dựng xây nền giáo dục rằng: Đừng để giáo dục chúng ta tụt hậu với nhân loại.

Sẽ không còn “bóng ma” trên giảng đường

Sự lo âu không những đến từ học sinh mà từ cộng đồng, từ người thầy, phụ huynh cho đến nhà biên soạn sách giáo khoa, nhà quản lý… Nhiều câu hỏi trăn trở mở ra tại sao chúng ta vẫn tiếp tục loay hoay trong cải cách và tệ nạn thì không thuyên giảm?

Bao nhiều năm qua chúng ta đã nhìn thấy thực trạng từ bậc tiểu học cho tới đại học, học sinh, sinh viên như vậy “thí nghiệm” cho cải cách, rồi nạn mua điểm, bằng cấp, thầy không ra thầy, trò không ra trò…

Những bê bối ở mùa thi ở vùng núi phía Bắc vừa qua đã lộ diện ra ánh sáng những mảng tối trong giáo dục đã có từ lâu. Phụ huynh vì muốn con mình đỗ đạt vào những trường yêu thích đã bỏ tiền ra mua điểm, thầy giáo vì tiền, quan hệ, thăng tiến…đã bất chấp đạo lý người thầy sẵn sàng biến “không thành có”.

Điều đó tạo nên sự bất công trong giáo dục, làm băng hoại giá trị tri thức, làm hư hỏng thế hệ trẻ khi đang ngồi trên ghế nhà trường. Chúng nghĩ rằng “việc học còn mua được thì sau này việc gì chả mua được bằng tiền”.

Và những đứa trẻ học tập thực sự, đêm đêm chong đèn đọc sách, tìm tòi… sẽ bị bỏ rơi phía sau, cơ hội với chúng đến những môi trường học tập thực sự bị chặn lại khi những kẻ ít học hơn mình, dốt hơn lại nghiễm nhiên chiếm chổ của mình.

Điều đó nó kéo theo nhiều hệ lụy là xã hội bỏ phí nhân tài, những kẻ cơ hội lên ngôi và xã hội, đời sống, sự phát triển của đất nước sẽ bị tụt hậu nghiêm trọng.

Một vấn đề nữa mà chúng ta nói quá nhiều là cải cách giáo dục nhiều năm qua không mang lại như mong đợi. Học sinh, sinh viên bị học quá nhiều, nhưng lại thiếu kỹ năng sống, quan sát thiên nhiên, làm quen với môi trường thực tế. Hậu quả dẫn tới là nhiều sinh viên ra trường thiếu kỹ năng nghề nghiệp dù bằng cấp luôn xuất sắc.

Nhiều người đặt câu hỏi: Tại sao bây giờ đậu đại học quá dễ? hay học sinh đi học trong một lớp đều là học sinh giỏi, không có trung bình hay yếu kém? Nhưng chất lượng đầu ra lại không như thành tích học tập.

Phải chăng bệnh thành tích quá lớn, rồi trường mở ra quá nhiều, khao khát một xã hội học tập đã biến giáo dục đi vào hướng thương mại. Cứ có tiền là được đến trường.

Niềm vui ngày khai trường sẽ không bị bỏ lại phía sau

Những trăn trở nêu trên hay khoảng tối đó không thể nói rằng việc học đang đen tối. Tôi vẫn nhìn thấy tinh thần hiếu học của người Việt Nam và thành công đó luôn đáng trân trọng. Nhìn thấy bước chân của các em từ miền xuôi hay ngược vẫn chăm chỉ đến trường, trong bước chân âm thầm của chúng luôn thao thức: Việc học chính là sự khẳng định bản thân đang tồn tại và không bị tụt hậu.

“Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai với cường quốc năm châu hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu…”. Lời nhắc nhở của Cụ Hồ vẫn còn đó và trách nhiệm xây dựng một nền giáo dục lành mạnh, nhân bản là của mổi công dân nước Việt, từ nhà quản lý, người thầy, gia đình và từng cá nhân học sinh.

Mùa tựu trường, nhìn lũ trẻ thơ ngây tiểu học đến trường làm lòng nhớ lại ngày cũ, ngày mà cả ba tháng Hè bỏng rát cứ mong cha mẹ mua cho quần áo mới, hít hà mùi sách giáo khoa, vở mới…rồi tung tăng tới trường. Đó là niềm vui khó tả, vừa lạ lẫm khi gặp cô thầy mới, nhưng thật vui sướng khi biết mình được lên lớp cao hơn.

Tinh thần đó tôi vẫn tràn đầy tin yêu rằng những vết nhơ xấu hổ của giáo dục đó sẽ bị đẩy lùi. Những bước chân nhỏ bé của hàng triệu học sinh sẽ tạo nên mộ sự sống động rằng: Việc học luôn vĩ đại và nếu không tới trường chúng ta sẽ chìm đắm trong sự dã man.

Xin mượn một đoạn văn thanh bình của Thanh Tịnh để nói về không gian đi học để kết thúc bài viết này dù còn giáo dục sẽ còn đầy trăn trở, ồn ào, trong bối cảnh phát triễn của đất nước

“Buổi sáng mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên tôi thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học”./.

Tin cùng chuyên mục

Thầy giáo Phạm Quốc Việt thường xuyên kiểm tra kiến thức học sinh.

Thầy giáo Phạm Quốc Việt thầm lặng cống hiến trên vùng sâu Tu Mơ Rông

(PLVN) - Nhiệt huyết, sáng tạo trong giảng dạy; truyền ngọn lửa say nghề đến đội ngũ giáo viên; thương yêu, miệt mài truyền thụ tri thức cho bao thế hệ học sinh, thầy giáo Phạm Quốc Việt, Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng Trường phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học -Trung học cơ sở (PTDTBT TH-THCS) xã Đăk Sao đã và đang góp sức vào sự nghiệp giáo dục ở huyện vùng sâu Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum.

Đọc thêm

Thiêng liêng và đẹp đẽ - tình thầy trò…

Thầy giáo Nguyễn Quang Thọ và cô giáo Nguyễn Thị Dung chia sẻ câu chuyện xóa mù chữ cho đồng bào Mông trong chương trình “Thay lời tri ân” 2024. (Ảnh: MOET)

(PLVN) - Mỗi chúng ta đều có một vài người thầy sẽ ở trong tim suốt hành trình về sau này của cuộc đời. Có thể đó là những người thầy đã nắm tay bạn vượt qua những ngã rẽ bất ngờ, hoặc đó chỉ giản đơn là những người thầy trong miền thơ ấu trong veo, ăm ắp kỷ niệm. Bởi thế, mỗi chúng ta luôn có một nơi để trở về, thiêng liêng và đẹp đẽ, được viết nên bởi tình thầy trò…

Giải pháp để giáo dục Việt Nam thăng hạng quốc tế

GS. Võ Xuân Vinh. (Ảnh: Thảo Nguyên)
(PLVN) - Mới đây, tại cuộc gặp mặt đại diện nhà giáo, cán bộ quản lý ngành giáo dục nhân kỷ niệm 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2024), Tổng Bí thư Tô Lâm có phát biểu, ngành Giáo dục Việt Nam cần phấn đấu thăng hạng trên bản đồ giáo dục khu vực và quốc tế. Theo mục tiêu, đến 2030, Việt Nam nằm trong 3 nước đứng đầu ASEAN về số lượng các công bố quốc tế và chỉ số ảnh hưởng của các công trình nghiên cứu khoa học, có trường ĐH lọt top 100 hàng đầu trên thế giới.

Người 'gieo mầm' tri thức bằng sự tận tâm và sáng tạo ở Bắc Ninh

Cô Đỗ Thị Chuyên - giáo viên dạy môn Sinh học, trường THCS Từ Sơn. (Ảnh: NVCC).
(PLVN) - Trong lớp học, tiếng giảng bài của cô giáo Đỗ Thị Chuyên (trường THCS Từ Sơn, TP Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) vang lên nhẹ nhàng nhưng đầy nhiệt huyết, như truyền đi niềm đam mê và sự tận tuỵ, dẫn dắt học sinh bước vào hành trình khám phá tri thức, để những ước mơ của các em được ươm mầm và lớn lên từng ngày...

Đừng vội quy kết 'vi phạm liêm chính' khi bài báo khoa học bị rút: Hoàn thiện quy định để tạo điều kiện cho nhà khoa học cống hiến

Một chuyên gia cho rằng đang có “lỗ hổng” pháp lý trong xử lý sự việc bị rút bài báo khoa học. (Vẽ minh họa: DAD)
(PLVN) - Sau khi Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) có một số bài viết phản ánh về vấn đề rút bài báo khoa học, nhiều ý kiến cho rằng cần có một bộ quy tắc ứng xử chuẩn mực đạo đức, liêm chính cho các nhà khoa học; trong đó quy định chặt chẽ những điều được và không được phép làm, hướng xử lý khi có sai phạm, đặc biệt với các đề tài nghiên cứu có sử dụng ngân sách nhà nước.

Người thầy tâm huyết với công tác trẻ em

Trong vai trò Ủy viên Hội đồng Đội Trung ương, thầy Đặng Tất Dũng đã đồng hành cùng trẻ em trong quá trình chuẩn bị hai Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em trong 2 năm 2023 - 2024. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Là Phó Trưởng khoa Luật Hành chính - Nhà nước, Trường Đại học Luật TP HCM, đồng thời cũng là Ủy viên Hội đồng Đội Trung ương, thành viên Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ tư vấn, trợ giúp trẻ em cấp Trung ương nên TS. Đặng Tất Dũng còn được biết đến là người dành nhiều thời gian, tâm huyết cho trẻ em. Nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 sắp tới, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có dịp trò chuyện cùng thầy về những câu chuyện liên quan đến trẻ em.

Chuyện của những người thầy đặc biệt

Học sinh Trường Giáo dưỡng số 4. (Ảnh: K.O)
(PLVN) - Họ là những thầy cô đã từng dạy học phổ thông, rồi cơ duyên vào trường giáo dưỡng, nơi những học trò đã từng là “tội phạm nhí”. Và họ đã dạy dỗ học sinh của mình bằng chính sự yêu thương, tận tụy, kiên nhẫn để mỗi ngày, gần hơn, uốn các em về phía mặt trời, những thiện lành bình dị trong cuộc đời. Đó là những thầy cô trường giáo dưỡng được tuyên dương trong Chương trình Chia sẻ cùng thầy cô dịp 20/11 năm nay…

Thầy cô giáo thời kỳ 4.0: Vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội

Một buổi học về tình cảm cha con, học sinh được xem phim về bố trong lớp học của cô giáo Nguyễn Thị Thủy Tiên. (Nguồn: NVCC).
(PLVN) - Bước vào thời đại công nghệ phát triển, học sinh không còn thụ động tiếp thu kiến thức từ các thầy, cô giáo ở trên lớp. Giờ đây, mỗi bài giảng của giáo viên cần sự đầu tư về cả kiến thức, công nghệ, vốn hiểu biết xã hội để đem đến cho các em những bài học hấp dẫn nhất. Đây vừa là một thách thức, vừa là cơ hội cho giáo viên tiếp tục học hỏi, thay đổi vì một nền giáo dục hiện đại.

Lớp học đặc biệt của các cô giáo U80

Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh (tạp dề vàng) cùng các học viên. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Ở độ tuổi U80, khi nhiều cụ ông, cụ bà đang tận hưởng những năm tháng an nhàn của tuổi già, thì vẫn có những người tiếp tục cống hiến hết mình cho sự nghiệp dạy học. Dù là lớp học làm bánh hay lớp học “xoá mù chữ”, điểm chung của những lớp học này là hoàn toàn miễn phí và được khởi nguồn từ tấm lòng nhân ái, tận tụy của các cô giáo đã bước qua tuổi xế chiều.

Tâm lý học đường - Chuyện không của riêng ai

Tình trạng bạo lực học đường gia tăng khiến học sinh cảm thấy lo âu. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Tâm lý học đường không chỉ là vấn đề của riêng học sinh, mà còn là trách nhiệm của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Khi học sinh được chăm sóc và hỗ trợ tốt về tinh thần, các em sẽ có cơ hội phát triển toàn diện, đóng góp cho cộng đồng và trở thành những công dân có ích trong tương lai.

Cô Điêu Thị Ngọc Hoa - một nhà giáo tiêu biểu năm 2024

Cô Điêu Thị Ngọc Hoa - một nhà giáo tiêu biểu năm 2024
(PLVN) - Tự hào lan tỏa khắp Trường THPT Chuyên Hùng Vương (tỉnh Phú Thọ) khi cô giáo Điêu Thị Ngọc Hoa, giáo viên môn Hóa học, được Bộ Giáo dục và Đào tạo vinh danh trong danh sách 251 nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục tiêu biểu năm 2024.

'Chia sẻ cùng thầy cô' - Tôn vinh những hy sinh thầm lặng

Đại úy Nguyễn Đình Thông giảng dạy các em nhỏ ở lớp học tình thương. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Tối 15/11 tại Hà Nội đã diễn ra Lễ tuyên dương 60 nhà giáo tiêu biểu trong chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2024. Chương trình nhằm ghi nhận những cống hiến bền bỉ, không ngừng nghỉ của đội ngũ thầy, cô giáo, những người đã dành nhiều thời gian, công sức và tâm huyết vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ, đóng góp cho sự nghiệp giáo dục và bồi dưỡng thế hệ trẻ.

Hà Nội nỗ lực xây dựng hệ thống giáo dục toàn diện và hạnh phúc

Khốc liệt tuyển sinh đầu cấp ở Hà Nội, hơn 5.500 học sinh thi để giành 270 suất vào lớp 6 Trường Nguyễn Tất Thành năm 2024. (Ảnh: PV)

(PLVN) - Trường học phải là nơi người học được bảo đảm an toàn, không có bạo lực học đường, không có nói tục, chửi bậy, không có ép buộc học thêm. Ở đó hiện hữu một môi trường học đường văn hóa tiêu biểu. Ởđó, con người ứng xử với nhau bằng tình yêu thương và trách nhiệm...