Ngày thơ làm gì được cho thơ?

Tuy nhiên, những người tham gia ngày thơ nhiều năm đều nhớ: sân khấu thơ sau lễ khai mạc đều nhốn nháo bởi người lên chụp ảnh. Các màn đọc thơ thường bị ngắt quãng giữa chừng bởi người được mời không có mặt, người không được chỉ định lại… đòi lên đọc bằng được.

Năm nay, Chủ tịch Hội nhà văn kiêm trưởng BTC nhiều lần nhấn mạnh: chúng ta phải sân khấu hóa lễ hội. Theo ông, đấy là cách giúp cho việc tổ chức chuyên nghiệp hơn. Tuy nhiên ông thừa nhận, “chúng ta chỉ là những nhà thơ, không phải là nhà tổ chức sự kiện, nên đòi chuyên nghiệp chắc vẫn là chuyện… khó lắm”.

Bởi vậy, đến sát ngày diễn ra lễ hội, một trong những phần việc quan trọng tạo nên sự hoành tráng là triển lãm cây thơ trên gốm sứ Bát Tràng để tạo hiệu ứng giữa nghe và nhìn hiện đang gặp trục trặc, chưa biết xử lý ra sao. Người được giao trọng trách này, nhà thơ Đỗ Trung Lai, chưa biết liệu triển lãm này có xuất hiện được hay không.

Thơ có cần hoành tráng?

Trên thực tế, thơ có cần hoành tráng hay chuyên nghiệp? Nhà thơ Nguyễn Quang Hưng cho rằng, “tinh thần thơ ca, chất lượng tác phẩm được quyết định ở những góc khác trong sâu thẳm cá nhân của mỗi người”. Nhà nghiên cứu Ngô Tự Lập cũng cho rằng, bản thân thơ không cần ai làm gì cho nó cả, bởi sức sống của thơ ca lớn hơn nhiều những sự kiện rùm beng.
 

Ngày thơ VN 2009 trên sân Văn Miếu, Hà Nội. Ảnh: Như Ý

Tuy nhiên, để có một ngày thơ hằng năm thì nên suy nghĩ làm thế nào để nó thiết thực cho thơ. Thế nhưng trong toàn bộ chương trình được coi là hoành tráng của Ngày thơ VN lần thứ 8 chỉ có một hội thảo về thơ được tổ chức tại Huế. Nhìn lại thực tế, trong suốt quá trình phát triển của văn chương VN, chúng ta chưa thật sự chủ động tạo ra cơ hội để tác phẩm đến được với công chúng ngoài dải đất hình chữ S.

Nhận thấy ngày thơ như một sự kiện văn hóa lớn của cả nước là điều nên duy trì, nhưng TS Ngô Tự Lập cho rằng, mỗi sự kiện có thể được làm tốt, làm bình thường hoặc làm hỏng, phụ thuộc rất nhiều vào cách làm. Vì thế, trong ngày thơ, nên hạn chế những màn phô trương, chú tâm tạo những chương trình có nội dung. Chẳng hạn, trong không gian vui vẻ đó nên tổ chức những hội thảo, hội nghị, sẽ giúp ích nhiều hơn cho công việc nghiên cứu, cảm nhận.

TS Ngô Tự Lập còn cho rằng, nên ghép Ngày thơ VN và các hội nghị quảng bá văn chương VN thành Ngày văn chương VN, tổ chức hằng năm với ba nội dung lớn: 1/ Đọc và trình diễn thơ, văn. 2/ Nghiên cứu văn học. 3/ Dịch thuật và quảng bá văn học VN. Ngoài ra, theo TS Ngô Tự Lập, đây là dịp thuận lợi hiếm hoi để mời các dịch giả nước ngoài, các nhà văn nước ngoài tới tham gia, tiếp xúc và trao đổi với đông đảo người viết, người đọc và người kinh doanh văn chương, nhằm mở rộng cơ hội để các tác phẩm văn học VN được xuất khẩu.