15 triệu người Việt đang hút thuốc lá
Bộ Y tế mới có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tổ chức hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5, Tuần lễ quốc gia không thuốc lá 25 - 31/5/2025 và tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sử dụng thuốc lá là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất mà thế giới đã và đang phải đối mặt. Mỗi năm trên thế giới có khoảng 8 triệu ca tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá, trong đó 1,3 triệu ca tử vong do hút thuốc thụ động.
Tại Việt Nam, đến nay có hơn 15 triệu người đang hút thuốc lá, nằm trong số các quốc gia có lượng người hút thuốc cao nhất thế giới. Thuốc lá là nguyên nhân liên quan gây tử vong cho hơn 103.300 người, bao gồm 84.500 người chết do hút thuốc chủ động và 18.800 người chết vì phơi nhiễm khói thuốc thụ động. Các bệnh lý gây ra bởi thuốc lá như ung thư, tim mạch, và bệnh đường hô hấp... Đáng chú ý, phần lớn những người tử vong này đang ở độ tuổi lao động, làm suy giảm chất lượng và quy mô nguồn nhân lực quốc gia.
Các chuyên gia khuyến cáo, khi thuốc lá vẫn dễ dàng tiếp cận với mức giá rẻ, thì thế hệ trẻ tiếp tục bị đặt vào nguy cơ phơi nhiễm với khói thuốc nghiêm trọng, dẫn đến những gánh nặng y tế không hề nhỏ trong tương lai.
Nghiên cứu của Hội Kinh tế y tế Việt Nam năm 2022 cho thấy, chi phí y tế cho điều trị và mất sức lao động do bệnh tật và tử vong sớm liên quan đến sử dụng thuốc lá hàng năm ở Việt Nam ước tính là 108 nghìn tỷ đồng. Con số này lớn hơn 5 lần so với đóng góp của nguồn thu thuế từ sản phẩm thuốc lá cho ngân sách quốc gia.
Với những nỗ lực của Bộ Y tế, các Bộ, ngành, các tỉnh, thành phố và sự hỗ trợ của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, hơn 10 năm qua, công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu trong nam giới trưởng thành tại Việt Nam giảm (trung bình giảm 0,5% mỗi năm). Tỷ lệ hút thuốc lá điếu ở thanh thiếu niên 13-15 tuổi giảm từ 2,5% năm 2014 xuống còn 1,9% năm 2022.
Tuy vậy, theo Bộ Y tế, Việt Nam vẫn là 1 trong 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá cao nhất trên thế giới.
"Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng là mục tiêu quan trọng trong việc giảm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe" là quan điểm chỉ đạo trong Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 24/5/2023. Ngày 30/11/2024, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 173, trong đó có nội dung "cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng kể từ ngày 1/1/2025".
5 nhiệm vụ cần triển khai
Hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ 25 - 31/5, đồng thời để tiếp tục tăng cường thực thi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Chiến lược quốc gia về Phòng chống tác hại thuốc lá, đặc biệt là đẩy mạnh việc triển khai Nghị quyết số 173/2024 của Quốc hội, Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành phố phối hợp, chỉ đạo triển khai các hoạt động.
Thứ nhất, tổ chức thực hiện Kế hoạch của UBND tỉnh về việc triển khai Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030, trong đó chú trọng nội dung đưa chỉ tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá vào chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương theo từng thời kỳ.
Thứ hai, tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 đến ngày 31/5/2025 thông qua các hoạt động thiết thực như: treo băng rôn, khẩu hiệu; tổ chức mít tinh, hội nghị, diễu hành và các hình thức truyền thông khác phù hợp với tình hình thực tế tại tỉnh, thành phố.
Thứ ba, tổ chức thường xuyên công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định cấm hút thuốc tại các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, nơi làm việc, khách sạn, nhà hàng và các địa điểm cấm hút thuốc lá khác theo quy định của Luật phòng chống tác hại thuốc lá; thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng theo Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội và các quy định khác của Luật phòng chống tác hại thuốc lá.
Thứ tư, tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông về Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá, Nghị quyết số 173/2024 của Quốc hội về nội dung "cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng".
Thứ năm, lồng ghép hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá trong các phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh"; phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa".
