Ngày làm việc thứ 7, Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 12: Các giải pháp của Chính phủ toàn diện, nhưng thiếu tính đột phá

Cần đánh giá đúng nguồn lực của nhân dân

Đa số đại biểu tán thành và đánh giá cao các kết quả đạt được về mặt KT-XH năm 2009 cũng như các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển KT-XH năm 2010. Hầu hết đại biểu nhận định, phần đánh giá kết quả phát triển KT-XH  năm 2009 thể hiện qua báo cáo của Chính phủ là sát với thực tế. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế không thể bằng mọi giá mà cần tính đến hiệu quả, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Đại biểu Nguyễn Bá Thanh (Đà Nẵng) kiến nghị những bức xúc của cử tri liên quan đến tình trạng kẹt xe, ngập nước ở các thành phố lớn, tình trạng lạm thu trong trường học và tình trạng khiếu nại, tố cáo vẫn còn nhiều. Đánh giá của Chính phủ hơi lạc quan, trong đó có vấn đề nợ của Chính phủ, khả năng bội chi ngân sách, lạm phát. Đề nghị Chính phủ xem xét, dừng thực hiện những chương trình mục tiêu quốc gia kém hiệu quả, như chương trình trồng 5 triệu ha rừng. Bên cạnh tình trạng thất thoát lớn  do nạn tham nhũng, tình trạng lãng phí đang tràn lan. Nhiều đơn vị in kỷ yếu nhưng không ai đọc, bưu điện chỉ cần thêm con số 3 thì cả nước mất gần 10.000 tỷ đồng để in lại danh bạ điện thoại, các loại giấy tờ, quảng cáo… Trong khi đất nước còn nghèo, đầu tư còn quá lãng phí.

Đại biểu Phạm Thị Loan (Hà Nội) cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến nền kinh tế suy thoái chính là hệ quả của quá trình điều hành kinh tế vĩ mô, trong đó có ảnh hưởng của cú sốc thắt chặt tiền tệ năm 2008. Báo cáo của Chính phủ chưa đề cập đến yếu tố quan trọng là nền kinh tế đang nặng về kinh tế tiền mặt. Lượng tiền mặt dự trữ trong nhân dân vừa qua phát huy tác dụng giúp nhân dân vượt qua khó khăn. Đề nghị Chính phủ cần đánh giá đúng nguồn lực của nhân dân.

Các mục tiêu cần tập trung, tránh dàn trải

Liên quan đến các giải pháp phát triển KT-XH năm 2010, đại  biểu Nguyễn Đăng Trừng (thành phố Hồ Chí Minh) đề nghị cần tập trung ba giải pháp trọng tâm. Đó là tiếp tục đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, thực hiện theo nguyên tắc công ty đối vốn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển; đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, thu hút doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và nhất là những tập đoàn lớn đa quốc gia sẽ tạo được sự chuyển biến trong năm 2010 mà những chuyển biến lớn về phát triển KT-XH trong những năm tiếp theo; cần có chính sách khuyến khích đẩy mạnh xuất khẩu, nhất là với những sản phẩm có giá trị kinh tế cao, hạn chế xuất khẩu mặt hàng thô.

Đối với các mục tiêu và giải pháp mà Chính phủ đề ra cho năm 2010, về cơ bản, nhiều đại biểu cho là tổng quát và toàn diện. Mục tiêu tăng trưởng 6,5% năm 2010 hoàn toàn có thể đạt được. Đại biểu Võ Thị Hồng Thoại (Bạc Liêu) băn khoăn về sự dàn trải, mục tiêu nào cũng quan trọng, cần tập trung nguồn lực sẽ khó đáp ứng được yêu cầu. Chính phủ nên lựa chọn một vài lĩnh vực để tập trung nguồn lực, tạo sự chuyển biến rõ nét. Đối với đầu tư cho khoa học công nghệ, cần tiếp tục nghiên cứu để có cơ chế phù hợp tạo điều kiện kinh phí cho hoạt động, lấy kết quả nghiên cứu làm thước đo để thanh quyết toán hoạt động đầu tư cho khoa học công nghệ. Đại biểu Lê Bộ Lĩnh (An Giang) kiến nghị đưa vào 3 chương trình mục tiêu lớn từ nay đến năm 2015, chia làm 2 giai đoạn. Đó là các chương trình mục tiêu về phát triển cơ sở hạ tầng; về phát triển khoa học công nghệ và nguồn nhân lực; chương trình cải cách hành chính và thể chế lại nền kinh tế. Mỗi một chương trình do Phó thủ tướng đứng đầu. Riêng chương trình về cải cách hành chính và thể chế lại nền kinh tế có tầm quan trọng thì Thủ tướng trực tiếp chỉ đạo.

Giám sát gói kích cầu ngay từ đầu

Đây là vấn đề được đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai (Tây Ninh) thảo luận. Do chưa làm tốt công tác kiểm tra, kiểm soát nên sau thời gian triển khai gói kích cầu bộc lộ những hạn chế, những vấn đề không mong muốn. Riêng gói hỗ trợ lãi suất 4%, qua sơ kết của ngân hàng Nhà nước, có hơn 8 nghìn khoản vay vi phạm về chính sách hỗ trợ lãi suất với số tiền gần 8 nghìn tỷ đồng. Do đó, việc xử lý những hậu quả sau khi thực hiện gói kích cầu này sẽ khá phức tạp. Một số đại biểu kiến nghị Chính phủ xem xét và cân nhắc việc tiếp tục thực hiện gói kích cầu trong năm 2010, vì kết quả thực hiện năm 2009 phát huy tác dụng tích cực, nhưng cũng bộc lộ những bất cập và hạn chế nhất định.

Đại biểu Phạm Thị Loan (Hà Nội) cho rằng, việc hỗ trợ chưa tính đến trật tự ưu tiên, chưa tận dụng được cơ hội để tái cấu trúc nền kinh tế và tạo đà phát triển bền vững. Sở dĩ nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa ít tiếp cận được gói kích cầu của Chính phủ là do những doanh nghiệp này chủ yếu là doanh nghiệp gia đình. Khi tình hình kinh tế thế giới suy giảm, họ dừng các hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc tự xoay xở nguồn vốn gia đình, người thân. Điều này lý giải vì sao khủng hoảng kinh tế, nhưng số doanh nghiệp bị phá sản thực tế thấp hơn nhiều so với dự kiến ban đầu.

Tăng cường đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn

Vấn đề này được nhiều đại biểu tham gia ý kiến. Đại biểu Nguyễn Lân Dũng (Đắc Lắc) phân tích: Mặc dù nông nghiệp chỉ góp khoảng 20% GDP, nhưng giữ vai trò quan trọng đối với nước ta. Tuy nhiên, đầu tư của Nhà nước cho lĩnh vực này chỉ khoảng 10% GDP, trong đó 80% kinh phí đầu tư cho thủy lợi phí. Kinh phí đầu tư liên tục giảm trong những năm gần đây. Đại biểu Vũ Quang Hải (Hưng Yên), Nguyễn Quốc Cường (Bắc Giang), Nguyễn  Thị Bạch Mai (Tây Ninh), Triệu Sĩ Lầu (Cao Bằng) cho rằng, báo cáo của Chính phủ về bức tranh nông nghiệp-nông thôn khá mờ nhạt. Gói kích cầu của Chính phủ hỗ trợ nông dân mua thiết bị, máy móc, đầu tư phát triển sản xuất triển khai quá chậm, thủ tục rườm rà, hiệu quả thấp. Do đó, Chính phủ cần xem xét tiếp tục kéo dài thời gian triển khai gói kích cầu, hỗ trợ tín dụng không cần thế chấp để nông dân, nhất là người ở vùng sâu, xa có điều kiện đầu tư phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập. Việc đầu tư cho vùng sâu, xa cần giao cho một bộ chuyên ngành quản lý, tránh đầu tư dàn trải, chung chung, hiệu quả đầu tư thấp.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Đại biểu Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) cho rằng, một trong những nguyên nhân dịch bệnh gia tăng, các bệnh viện tuyến tỉnh và Trung ương quá tải là do chưa làm tốt khâu y tế dự phòng. Do không được quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, chính sách đãi ngộ, cán bộ y tế dự phòng muốn chuyển ngành sang khám chữa bệnh vì thu nhập cao hơn. Do đó, Quốc hội, Chính phủ, nhất là ngành Y tế cần xác định đúng vai trò của y tế dự phòng để đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, bố trí đủ cán bộ, chính sách đãi ngộ. Đối với y tế cơ sở, tập trung chủ yếu cho nhiệm vụ y tế dự phòng kịp thời phát hiện những mầm mống phát sinh dịch bệnh. Trước mắt, quản lý chặt chẽ và xử lý hiệu quả đối với dịch cúm A (H1N1) đang có chiều hướng lan rộng trên phạm vi cả nước.

Hôm nay 28-10, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện nhiệm vụ KT-XH năm 2009 và kế hoạch phát triển KT-XH năm 2010; tình hình thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2009; dự toán ngân sách Nhà nước và phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2010.