Ngày làm việc thứ 4, Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 12: Bội chi ngân sách còn cao

Buổi chiều, Quốc hội nghe Phó thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giáo dục và báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội; Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp; báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội; Tờ trình về dự kiến Chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội năm 2010.

Tăng cường quản lý nguồn thu từ đất

Nhiều đại biểu cho rằng, mức bội chi ngân sách năm 2009 ở mức 6,9% và mức bội chi ngân sách năm 2010 theo báo cáo của Chính phủ ở mức 6,5% là quá cao. Đại biểu Hoàng Văn Lợi (Bắc Giang) băn khoăn về cách tính bội chi của Chính phủ là 6,9% GDP, nhưng "chưa tính chi trái phiếu Chính phủ và một số khoản khác".  Cần làm rõ một số khoản chi khác là gì và khi đó, bội chi sẽ lên đến bao nhiêu?. Nhiều đại biểu cho rằng, nếu bội chi ngân sách ở mức cao và kéo dài như vậy sẽ tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh tài chính và lạm phát có thể quay trở lại, nên điều chỉnh mức bội chi ngân sách năm 2010 xuống còn 6%.

Về nguồn chi năm 2010, đại biểu Phạm Minh Toản (Quảng Ngãi) cho rằng, dự toán hằng năm không sát thực tế nên mức chi năm 2009 vượt 8,5% so với dự toán Quốc hội giao. Ông Toản đề nghị, nên tăng chi cho khu vực miền Trung nhằm khắc phục hậu quả thiên tai trong năm 2009, đầu tư cơ sở hạ tầng. Một số ý kiến đề nghị tăng chi đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn, lĩnh vực y tế như an toàn thực phẩm, sản xuất vắc-xin phòng bệnh, tăng chi cho những khu vực có khoản thu lớn mang tính động viên, khuyến khích, các tỉnh ven biển có nguồn thu lớn như dầu thô, hải sản, an ninh-quốc phòng. Để tăng hiệu quả chi, đại biểu Vũ Quang Hải (Hưng Yên) đề nghị ưu tiên đầu tư cho những dự án cấp thiết. Về chế độ tiền lương còn nhiều bất cập, ảnh hưởng đến chi tiêu ngân sách. Một số ngành hưởng lương cao lại có nhiều khoản phụ cấp lớn như thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội... Thậm chí, có đơn vị giữ lại 2% lương chi không hết, dư đến hơn 1.200 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đại biểu Trần Bá Thiều (Hải Phòng) lại có ý kiến khác. Đó là, không nên quá khắt khe với bội chi ngân sách. Vấn đề quan trọng là Chính phủ cần điều hành hiệu quả, tránh tình trạng trốn lậu thuế, nợ đọng thuế gây thất thu cho ngân sách Nhà nước. Cần tăng cường quản lý tốt các nguồn thu, nhất là nguồn thu từ đất. Đây là nguồn thu lớn, nhưng công tác quản lý, tổ chức thực hiện chưa tốt, nên nhiều doanh nghiệp được cấp hàng nghìn ha đất nhưng sau khi cổ phần hóa, Nhà nước không được bảo đảm nguồn thu.

Có nên tiếp tục phát hành trái phiếu Chính phủ

Dự kiến năm 2010, Chính phủ đề nghị với Quốc hội cho phát hành thêm 56.000 tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ. Tuy nhiên, đại biểu Bùi Đặng Dũng cho rằng, cần tính toán lại vì bài học về phát hành trái phiếu năm 2009 còn nóng hổi. Năm 2009, Chính phủ phát hành 36.000 tỷ đồng, sau đó bổ sung thêm 20.000 tỷ, chưa kể 8.000 tỷ  đồng từ năm 2008 chuyển sang. 64.000 tỷ đồng đó đến thời điểm này, Chính phủ mới giải ngân được 52%. Từ nay đến cuối năm chỉ còn hơn 2 tháng, khó có thể giải ngân hết khoản tiền này.

Đại biểu Trần Du Lịch (thành phố Hồ Chí Minh) băn khoăn: Chính phủ dự kiến thu không đủ chi, đề nghị Quốc hội đồng ý cho phát hành thêm trái phiếu, nhưng phát hành trái phiếu không thành công vẫn có tiền đầu tư. Vậy tại sao phải xin phát hành trái phiếu? Việc rót vốn công đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật và xã hội để kích thích kinh tế là đúng, nhưng giải ngân quá chậm làm mất đi ý nghĩa ngăn chặn suy giảm. Một số đại biểu đặt vấn đề, tiến độ giải ngân trái phiếu Chính phủ chậm, trong khi nhiều địa phương đang cần vốn đầu tư cho lĩnh vực y tế, giáo dục lại không được phân bổ. Nhiều đại biểu cho rằng chỉ tiêu về đầu tư xã hội không nên xem là chỉ tiêu phấn đấu mà xem đây là biện pháp của Chính phủ thông báo cho Quốc hội biết có mức huy động xã hội như thế, nếu đặt thành một chỉ tiêu để phấn đấu là không hiệu quả, dẫn đến đầu tư dàn trải, kéo dài. Thay vì đầu tư ngân sách vào các dự án công trình, hãy huy động đầu tư xã hội hóa sẽ mang lại hiệu quả cao hơn. Về lâu dài, nên mở rộng xã hội hóa ở nhiều dự án, công trình: trường học, ký túc xá, bệnh viện, đường sá… Nhà nước sẽ tạo điều kiện về cơ chế, thuế, ưu đãi vốn… Đây là cách làm mới, tư duy mới, Quốc hội mong Chính phủ nghiên cứu để hạn chế việc đầu tư không hiệu quả.

Hôm nay 24-10, các đại biểu thảo luận tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giáo dục và thảo luận tại hội trường về dự án Luật Viễn thông./.