Chủ động ứng phó khó khăn
Báo cáo tình hình hoạt động năm 2022, ông Nguyễn Tài Anh, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho hay, mặc dù tình hình thế giới có nhiều biến động, ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là chi phí nhiên liệu tăng cao (tăng 1,35 lần so với năm 2021) làm tăng chi phí sản xuất điện, nhưng EVN vẫn đảm bảo cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Để ứng phó với những thách thức, EVN đã tập trung tiết giảm chi phí, thực hiện các giải pháp về quản trị như tiết kiệm 10% các chi phí thường xuyên, cắt giảm từ 20 - 30% chi phí sửa chữa lớn, thực hiện chi lương chỉ bằng với 80 - 90% mức lương bình quân năm 2020... nên tiết giảm được khoảng 9.700 tỷ đồng. Tập đoàn cũng tối ưu hóa dòng tiền được hơn 7.900 tỷ đồng gắn với vận hành tối ưu hệ thống điện, ưu tiên huy động các nguồn giá rẻ giúp giảm gần 15.845 tỷ đồng. Nhờ đó, giúp cho EVN tiết giảm được chi phí là 33.445 tỷ đồng.
Đáng chú ý, mặc dù doanh thu toàn Tập đoàn ước đạt 460,7 nghìn tỷ đồng, tăng 4,31% so với 2021, trong đó doanh thu Công ty mẹ EVN ước đạt 385,3 nghìn tỷ đồng, bằng 101% kế hoạch và tăng 11,28% so năm 2021. Tuy nhiên, toàn Tập đoàn ước lỗ 31.360 tỷ đồng do giá nhiên liệu cho sản xuất điện, tỷ giá tăng cao. EVN đã báo cáo Chính phủ, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN và các bộ, ngành cho phép điều chỉnh giá điện trong năm 2022 để giảm bớt khó khăn và có thể cân đối tài chính trong những năm tới. Ước tính, năm 2022 dự kiến sẽ lỗ khoảng 31.360 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Đức Ninh, Giám đốc Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) đánh giá, 2022 là năm rất khó khăn của ngành Điện. Theo ông Ninh, 2022 là năm ngành Điện khai thác được sản lượng thuỷ điện đạt mức kỷ lục trong vòng 10 năm trở lại đây, lên tới 95 - 96 tỷ kWh, vượt 12,5 tỷ kWh so với kế hoạch. Nhưng giá nguyên vật liệu đầu vào các nguồn điện khác tăng đột biến nên vẫn không thể bù đắp được chi phí sản xuất điện.
“Giá bán lẻ hiện nay là 1.864 đồng/kWh nhưng giá nhiên liệu dẫn đến giá biến đổi của các nhà máy đều cao hơn 1.800 đồng, thậm chí là 1.900 đồng. Điều này khiến nhiều nhà máy than nhập trong giai đoạn vừa qua không được vận hành do chi phí quá đắt, lượng công suất không được huy động trên hệ thống lên đến 3.000 - 4.000MW… Chính vì vậy, nhiều thời điểm, A0 phải huy động tổ máy chạy dầu D0, điều này cũng khiến tăng chi phí cho EVN” – ông Ninh nói.
Báo cáo tại Hội nghị, bà Đỗ Nguyệt Ánh, Chủ tịch Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) cho biết, ngay từ đầu năm 2022, đơn vị đã lường trước những khó khăn của năm nay, nhưng thực tế đã vượt xa dự tính. Những khó khăn đó không chỉ ở cung ứng điện mà còn xuất phát từ những yếu tố khách quan, nhất là giá mua điện tăng cao. So với đơn giá trong kế hoạch EVN giao, thì giá mua điện đã tăng 685 đồng/kWh, tổng chi phí phải bỏ ra để mua điện tăng thêm là 3.700 tỷ đồng.
Ngoài ra, theo bà Đỗ Nguyệt Ánh, tăng trưởng điện thương phẩm thấp kỷ lục trong 15 năm qua, chỉ đạt khoảng 5,42%. Những ngày cuối năm này, thông thường việc sản xuất sẽ diễn ra sôi động, nhưng thực tế lại đang cho thấy sự sụt giảm nghiêm trọng, suy giảm của thành phần công nghiệp. Những phụ tải điện như sắt thép, xi măng, Samsung,... đều đã giảm công suất sản xuất ở quy mô lớn, chỉ sản xuất cầm chừng... Cùng đó là những quy định về đầu tư công, giải phóng mặt bằng.
Nhiều thách thức phía trước
Theo kế hoạch năm 2023, EVN sẽ tập trung đảm bảo cung ứng điện an toàn, ổn định, đặc biệt thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí; đồng thời đảm bảo tiến độ, chất lượng đầu tư xây dựng các dự án nguồn và lưới điện, tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng, hoàn thành các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh và tăng năng suất lao động, tăng doanh thu để đảm bảo khả năng cân đối tài chính năm 2023…
Tuy nhiên, để giúp Tập đoàn vượt qua khó khăn, EVN kiến nghị Thủ tướng sớm xem xét, phê duyệt Quy hoạch điện VIII, sửa đổi quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Tập đoàn cũng kiến nghị Bộ Công Thương chấp thuận và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân theo quy định để giảm bớt khó khăn, đảm bảo cân bằng tài chính, áp dụng cơ chế thị trường với hoạt động điện lực, kịp thời điều chỉnh giá điện khi các yếu tố đầu vào thay đổi.
Đồng thời, Bộ Công Thương tiếp tục kiến nghị Thủ tướng Chính phủ áp dụng cơ chế thị trường đối với hoạt động điện lực, kịp thời điều chỉnh giá điện khi các yếu tố đầu vào thay đổi.
Tại Hội nghị, ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cho hay, trước những khó khăn của ngành Điện, Ủy ban cũng đã có nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc EVN rà soát, cập nhật lại số liệu kế hoạch, khuyến nghị nhiều biện pháp để EVN kịp thời ứng biến với tình hình thực tế; Ủy ban cũng đã chủ động báo cáo Thủ tướng Chính phủ về các khó khăn, tình hình tài chính của EVN và đề xuất các giải pháp hỗ trợ EVN; Trong đó có giải pháp cốt lõi, lâu dài là tăng giá điện để đảm bảo cân bằng tài chính năm 2022 và các năm tiếp theo cho EVN.
Năm 2023, EVN tập trung thi công 3 dự án nguồn điện quan trọng gồm thủy điện Ialy mở rộng, Hòa Bình mở rộng và Nhiệt điện Quảng Trạch I.
Đồng thời EVN sẽ khởi công và hoàn thành phát điện thương mại các dự án điện mặt trời Phước Thái 2, Phước Thái 3; Phấn đấu khởi công dự án Nhiệt điện Ô Môn IV. Cùng đó, hoàn thành các thủ tục đầu tư, thu xếp vốn phấn đấu khởi công các dự án Nhà máy thủy điện Trị An mở rộng, Thủy điện tích năng Bắc Ái năm 2024 và dự án Nhiệt điện Ô Môn III năm 2025. Theo kế hoạch, trong năm 2023, EVN sẽ phấn đấu hoàn thành 243 công trình lưới điện từ 110 - 500 kV.