Ngăn chặn nhập lậu gia súc, gia cầm: Đừng như 'đá ném ao bèo'

Nhức nhối nạn nhập lậu gia súc, gia cầm…

Thông tin tại “Hội nghị ngăn chặn nhập lậu gia súc, gia cầm và giải pháp phát triển chăn nuôi bền vững” do Bộ NN&PTNT tổ chức chiều 17/10, ông Phan Quang Minh - Phó Cục trưởng Cục Thú y cho biết, mặc dù Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Bộ NN&PTNT đã ban hành rất nhiều văn bản, tổ chức các Đoàn công tác, các hội nghị quán triệt nhưng việc triển khai của các địa phương còn rất nhiều hạn chế. Số liệu báo cáo không phản ánh đúng thực tế, dẫn đến việc ngăn chặn gia súc, gia cầm nhập lậu gặp rất nhiều khó khăn.

Đặc biệt, tình hình buôn bán, vận chuyển, nhập lậu gia súc, gia cầm 9 tháng đầu năm 2023 có chiều hướng gia tăng rất mạnh. Một số tỉnh trọng điểm về buôn bán, vận chuyển, nhập lậu động vật, sản phẩm động vật như: Lạng Sơn phát hiện 31 vụ với 101.800 con gia cầm giống, 4.000 gia cầm thịt, 8.532 kg/sản phẩm động vật; Cao Bằng phát hiện 59 vụ với 39.000 gia cầm giống, 347 gia súc, 16.012 quả trứng giống, 31.351 kg/sản phẩm động vật; Long An với 5 vụ, tiêu hủy 68 con lợn, 26 con bò, xử phạt vi phạm hành chính 4 đối tượng với số tiền là 27 triệu đồng và khởi tố 03 bị can; tỉnh An Giang với 5 vụ, 35 con gia cầm, 97 con gia súc…

Theo lãnh đạo Cục Thú Y, gia súc, gia cầm và sản phẩm gia súc, gia cầm nhập lậu không được đánh giá nguy cơ dịch bệnh trước khi nhập khẩu, không được lấy mẫu xét nghiệm sạch bệnh và không tuân thủ các quy định về kiểm dịch nhập khẩu, dẫn đến nguy cơ các bệnh động vật mới, các biến chủng vi rút ngoại nhập vào nước ta.

Do đó, gây ra các đợt bùng phát dịch bệnh động vật nguy hiểm do chưa có vắc xin hay các biện pháp phòng bệnh cho các bệnh/chủng vi rút ngoại lai, gây thiệt hại về kinh tế cho đàn gia súc, gia cầm nuôi trong nước và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng do nguy cơ lây nhiễm các dịch bệnh truyền lây giữa động vật và người là rất cao.

Giống vịt "Tàu" bày bán công khai (ảnh điều tra của báo Nông nghiệp Việt Nam)

Đặc biệt, động vật, sản phẩm động vật không bảo đảm vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm, sử dụng chất cấm, gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người, môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển chăn nuôi bền vững, ảnh hưởng đến truy xuất nguồn gốc, xuất khẩu động vật, sản phẩm động vật; gian lận thương mại, trốn thuế.

Đáng chú ý, thời điểm này, người chăn nuôi gia cầm trong nước đang tăng đàn để chuẩn bị cung ứng sản phẩm gia cầm vào dịp cuối năm, do vậy, nhu cầu về con giống tăng cao. Nắm bắt được thực tế đó, các đối tượng buôn lậu tìm mọi cách nhập lậu gia cầm giống để tiêu thụ, khiến tình trạng vận chuyển, buôn bán trái phép gia cầm và các sản phẩm gia cầm qua biên giới vào Việt Nam càng trở nên phổ biến.

Số liệu thống kê của Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA) cho biết, ước tính lượng gà sống nhập tiểu ngạch, nhập lậu qua biên giới lên tới 200.000 - 250.000 tấn/năm. VIPA cũng cho biết, mỗi tháng có hàng chục nghìn tấn gà thải loại được nhập lậu qua biên giới vào nước ta.

Không để ngành chăn nuôi bị phá hoại từ bên ngoài

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2023, giá trị ngành chăn nuôi chiếm 26,7% trong tổng giá trị ngành nông nghiệp. Trong 10 năm qua, ngành chăn nuôi tăng trưởng 4,5 - 6%, ngành thủy sản 4 - 8%. Quy mô và tốc độ tăng trưởng ngành chăn nuôi với hơn 6 triệu hộ nông dân đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của toàn ngành nông nghiệp.

“Ngành chăn nuôi phải lớn mạnh, đứng vững, không để bị phá hoại từ bên ngoài…”- Thứ trưởng nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng, hiện tại các nghị định, luật, thông tư, chỉ thị, công điện... về quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, buôn bán, xuất nhập khẩu gia súc, gia cầm, sản phẩm động vật... đã có đầy đủ, vấn đề quan trọng là công tác tổ chức thực hiện thế nào cho hiệu quả.

Hội nghị được tổ chức trực tiếp và trực tuyến.

Thứ trưởng đánh giá, thời gian qua một số địa phương thực hiện theo đợt, chiến dịch, trong khi việc ngăn chặn nhập lậu gia súc, gia cầm phải là việc làm thường xuyên, liên tục nếu không sẽ đứt đoạn. Thứ trưởng đề nghị các địa phương vào cuộc thật nghiêm, đừng như “đá ném ao bèo”.

“Các đơn vị, địa phương cần thực hiện nghiêm túc, quyết liệt theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ…”- Thứ trưởng lưu ý.

Đặc biệt, các địa phương, cần phát huy hơn nữa vai trò của hệ thống thú y các cấp từ tỉnh tới thôn, bản; Xây dựng lực lượng này thành một khối thống nhất, liên kết chặt chẽ theo tinh thần: làm việc bằng hết tâm trí, có trách nhiệm trước ngành, doanh nghiệp, người dân.

Thứ trưởng cũng nhấn mạnh ”trâu bò lậu, lợn lậu, gà vịt lậu thì ngành chăn nuôi không thể phát triển”. Do đó, đề nghị các lực lượng phối hợp chặt chẽ, xây dựng quy chế phối hợp cụ thể, không nói chung chung, hằng năm có sơ kết tổng kết, rút kinh nghiệm.

“Các cơ quan truyền thông tiếp tục đồng hành cùng ngành nông nghiệp trong công cuộc đấu tranh, ngăn chặn, phát giác hoạt động buôn bán, nhập lậu gia súc gia cầm, con giống không rõ nguồn gốc để bảo vệ ngành chăn nuôi, doanh nghiệp, người sản xuất trong nước. Bộ NN&PTNT sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để lực lượng này hoạt động có hiệu quả…”- Thứ trưởng khẳng định.