Ngăn chặn bệnh lao kháng thuốc

Lao kháng thuốc là tình trạng bệnh nhân ho khạc ra vi trùng lao mà vi trùng đó vẫn phát triển trong môi trường có thuốc chống lao ở nồng độ điều trị.

Lao kháng thuốc là tình trạng bệnh nhân ho khạc ra vi trùng lao mà vi trùng đó vẫn phát triển trong môi trường có thuốc chống lao ở nồng độ điều trị.

 

Hiện nay bệnh lao kháng thuốc vẫn còn là một vấn đề nan giải

 

Cũng như trên thế giới, tình hình người bệnh lao kháng đa thuốc ở Việt Nam hiện nay ngày càng tăng. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, nước ta hàng năm xuất hiện khoảng 5000 người bệnh lao kháng đa thuốc. Tỷ lệ lao kháng đa thuốc trong nhóm người bệnh lao mới là 2,7%. Kháng đa thuốc trong nhóm người bệnh điều trị lại là 19%.

 

Việc phát hiện, chẩn đoán và quản lý điều trị lao kháng đa thuốc và siêu kháng thuốc là vô cùng tốn kém, đòi hỏi phải đầu tư kinh phí gấp hàng nghìn lần để nâng cấp cơ sở xét nghiệm, đào tạo cán bộ, thuốc điều trị…là một thách thức rất lớn đối với chương trình chống lao quốc gia.

 

Nguyên nhân chính:

 

- Thầy thuốc chỉ định điều trị không đúng liều lượng, số lượng thuốc (thường 1 đến 2 loại), thời gian dùng thuốc...

 

- Người bệnh lao không tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc chuyên khoa lao trong quá trình điều trị như: dùng thuốc không đều, thời gian không đủ, bỏ thuốc giữa chừng...

 

Hậu quả của bệnh lao kháng thuốc

 

Đối với người bệnh: Thời gian điều trị kéo dài (từ 18 tháng trở lên), Tiêu tốn hàng chục triệu đồng nhưng khả năng khỏi thấp, khả năng tử vong cao, thất bại và hay tái phát. Tăng nguy cơ lây lan vi khuẩn lao kháng thuốc ra chung quanh mà người thân trong gia đình chịu hậu quả đầu tiên, sau đó đến cộng đồng xã hội.

 

Đối với cộng đồng: Nếu tỷ lệ  người bệnh lao kháng thuốc cao sẽ lây ra cộng đồng nhiều hơn làm cho chương trình chống lao phải chi phí nhiều tiền của để đầu tư cho công tác phát hiện, chẩn đoán và điều trị nhưng hiệu quả đem lại thấp.

 

Làm thế nào để hạn chế bệnh lao kháng thuốc?

 

Theo các chuyên gia dịch tễ, sự xuất hiện của bệnh lao kháng đa thuốc và siêu kháng thuốc là do dấu hiệu của sự yếu kém về quản lý điều trị và sự thiếu hợp tác của người bệnh lao.

 

Do vậy, đối với cộng đồng dân cư phải hiểu về bệnh lao, đi khám phát hiện lao sớm khi  ho khạc kéo dài trên hai tuần, gầy sút cân, tức ngực, khó thở, ra mồ hôi đêm, ho ra máu... Nếu được chẩn đoán xác định lao cần được điều trị sớm và tuân thủ các hướng dẫn của thầy thuốc chuyên khoa lao, không bỏ thuốc dở dang. Không tự mua thuốc lao để uống. Phát hiện và điều trị sớm bệnh lao là biện pháp phòng lao tốt nhất và tránh bệnh lao kháng thuốc hiệu quả nhất.

 

Đối với ngành y tế, chương trình chống lao và các cấp chính quyền:

 

Tuyên truyền sâu rộng kiến thức về bệnh lao cho mọi người dân hiểu về bệnh lao, tăng cường công tác phát hiện người bệnh lao trong cộng đồng. Quản lý điều trị người bệnh lao chặt chẽ theo chiến lược DOTS (Điều trị lao bằng hoá trị ngắn ngày có kiểm soát trực tiếp). Chính quyền các cấp quan tâm hơn nữa trong việc chỉ đạo hoạt động chống lao tại địa phương, coi công tác chống lao là nhiệm vụ thường xuyên và huy động mọi tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp hưởng ứng và ủng hộ chương trình chống lao.

 

Ngăn chặn bệnh lao nói chung và bệnh lao kháng thuốc nói riêng là góp phần duy trì  bền vững sự phát triển kinh tế xã hội, tiến tới mục tiêu đến năm 2015 giảm 50%  số người mắc bệnh lao so với năm 2000 tiến tới thanh toán bệnh lao vào năm 2030 ở Việt Nam.

 

Bs Nguyễn Quốc Công

GĐ bệnh viện Lao và bệnh phổi Hải Phòng –

Chủ nhiệm chương trình chống lao TP