Nga vẫn là cường quốc hàng không vĩ đại.

Năm nay, Nga kỉ niệm tròn 100 năm ngành hàng không của đất nước. Năm 1910 là mốc thành lập ngành hàng không Nga, khi phi công Mikhail Efimov thực hiện chuyến bay đầu tiên. Cũng năm đó, nhà hàng không Aleksandr Kudashev đã bay lên không gian bằng chiếc phi cơ do ông tự thiết kế.

Từ châu Âu, mốt bay lên bầu trời bao la đã lan truyền đến Nga. Ở châu Âu, trong thập kỉ 20 các chuyến bay đã khá phổ biến, trong các thành phố xuất hiện những thông báo rực rỡ bắt mắt: “Hãy nhanh chân chứng kiến điều kì diệu của thiên niên kỉ!”. Hồi đó, các phi công Cựu thế giới bay trên các máy bay do phi công kiêm vận động viên thể thao Pháp Anri Farman chế tạo. Ngày 21 tháng 3 năm 1010, Mikhail Efimov từng bay trên một chiếc “Farman IV”. Ông là người đầu tiên ở nước Nga được nhận chứng chỉ lái máy bay.

Nhà văn kiêm nhà sử học Nikolai Bodrikhin kể:

“Năm 1909 và 1910 rất đáng nhớ vì Nga đã mở ra cho mình hiện tượng có tên gọi là hàng không. Tất nhiên, cơ sở khoa học cho điều này đã được hình thành từ trước. Từ năm 1904, bằng kinh phí do triệu phú Riabushkin tài trợ,  Viện nghiên cứu khoa học hàng không tại ngoại ô Matxcơva đã được thành lập. Thời gian đầu Viện này do công trình sư Zhukovski lãnh đạo.

Đó là Viện nghiên cứu đầu tiên ở Nga, ở châu Âu và trên thực tế là cơ sở đầu tiên trên toàn thế giới nghiên cứu các quy luật khí động học, tìm hiểu các mẫu máy bay trên mặt đất và những biện pháp sao cho con người có thể chắp cánh bay cao và nhanh hơn. Viện nghiên cứu này được thành lập ngay sau khi anh em nhà Rait thực hiện chuyến bay  thứ nhất, mở ra kỉ nguyên máy bay và ngành hàng không thế giới.

Tháng 6 năm 1910 ở Nga đã xuất hiện các máy bay, sản phẩm của các nhà thiết kế trong nước. Aleksandr Kudashev thân chinh lái thử chiếc máy bay do ông tự chế tạo. Các nhà thiết kế khác cũng có những cải tiến trong sáng chế của mình.

Nhà sử học Nikolai Bodrikhin kể tiếp:

“Ngày 11 tháng 7, chiếc máy bay BIS-3 (gọi theo tên viết tắt của Bylinkin, Iordan và Sikorski) đã bay thử nghiệm lần đầu. BIS-3 hầu như có đầy đủ các thuộc tính của máy bay hiện đại ngày nay – cánh quạt, cánh kép, phi công ngồi sau động cơ, bánh lái…”

Cuối tháng 8.1910, tại Saint Peterburg đã có hơn 10 phi công. Cuối tháng 9 năm đó tại sân bay Komendanski ở thành phố trên sông Neva đã diễn ra ngày hội hàng không đầu tiên. Hơn 200 000 khán giả theo dõi sự kiện này dưới mặt đất. Người xem phấn khích đến nỗi đạp nát cả hàng rào, cảnh sát phải khó khăn lắm mới giữ được trật tự”, — một tờ báo đưa tin. Sau đó, 4 chiếc phi cơ cùng bay lên bầu trời. Nếu như thời ấy trên thế giới người ta vẫn rất dè dặt không dám nghiêng cánh, thì phi công Nga đã có phong cách độc đáo. Người Nga thường bay lên cao rồi lượn vòng, hoặc bay dựng đứng. Phi công quân sự Petr Nesterov còn đi xa hơn vì cho rằng “trên trời, máy bay có thể dựa vào bất cứ chỗ nào”. Tháng 8 năm 1913, ông là người đầu tiên trên thế giới đã thực hiện những cú bay “xoáy nút chai” uốn lượn theo chiều thẳng đứng. Chính Nesterov đã đặt nền móng cho thuật lái cao cấp.

Ngày nay cả thế giới biết danh “Những cánh én” và “Các tráng sĩ Nga” – những đội lái Nga điêu luyện thường biểu diễn thuật lái cao cấp trên máy bay SU và MiG.

Sau một thế kỉ, ngành hàng không Nga đã trải qua một chặng đường không đơn giản nhưng thật đáng tự hào. Chiếc máy bay phản lực đầu tiên được thử nghiệm ở Liên Xô, chiếc máy bay vận tại hạng nặng nhất cũng được chế tạo tại Nga. Những thế hệ nhà phát minh hàng không như Iluishkin, Tupolev, Antonov, Mikoian, Yakovlev, Beliakov, Lavochkin đã chế tạo và hoàn thiện hàng trăm loại máy bay, còn phi công thì luôn được coi là một trong những nghề nghiệp sáng giá nhất.

Ngành hàng không đã mang lại những đóng góp vô giá vào chiến thắng phát xít Đức trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, còn tên tuổi của những phi công điêu luyện như Aleksandr Pokryshkin và Ivan Kozhedub đã trở thành huyền thoại.

Ngày 9.5 tại cuộc duyệt binh Chiến Thắng trên Quảng trường Đỏ, nhân dân Matxcơva và các vị khách đến thăm thủ đô Nga đã được tận mắt chứng kiến sự hùng mạnh của ngành hàng không Nga, chiêm ngưỡng 127 chiếc máy bay và trực thăng quân sự, từ những chiếc tiêm kích hạng nhẹ đến những phi cơ mang tên lửa chiến lược, trình diễn nghệ thuật bay điêu luyện trên quảng trường chính của đất nước.

Nga đã, đang và vẫn sẽ là cường quốc hàng không hùng mạnh và vĩ đại.