Cảnh báo trên được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Ukraine đang tìm cách giành lại quyền kiểm soát sau khi những người biểu tình ủng hộ Nga đã chiếm giữ các tòa nhà chính quyền, kéo cờ Nga tại 3 thành phố Donetsk, Luhansk và Kharkov ở phía Đông nước này. Những người này cũng đã tuyên bố thành lập chính quyền mới và chuẩn bị bỏ phiếu sáp nhập vào Nga như Crimea.
Nguy cơ nội chiến
CNN dẫn tuyên bố được đăng tải trên trang web của Bộ Ngoại giao Nga cho biết, Moscow đặc biệt quan ngại trước các thông tin về việc những người biểu tình, trong đó có những người đang chiếm tòa nhà chính quyền ở thành phố Donetsk, đang đối mặt với một cuộc đàn áp do giới chức Ukraine chỉ đạo. “Chúng tôi kêu gọi chấm dứt ngay lập tức bất kỳ sự chuẩn bị quân sự nào vì nó có thể dẫn tới nội chiến” – tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ.
Theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga, họ đã nhận được thông tin nói rằng Ukraine đã cử lực lượng an ninh nội địa; vệ binh quốc gia - trong đó có cả các chiến binh từ nhóm cực hữu Right Sector - tới phía Đông Nam Ukraine để chuẩn bị cho cuộc trấn áp tại khu vực miền Đông Ukraine. Bộ này cũng cáo buộc “các chuyên gia người Mỹ đến từ tổ chức quân sự tư nhân Greystone” đã cải trang thành binh lính Ukraine để tham gia cuộc trấn áp.
Cảnh báo trên của Bộ Ngoại giao Nga được đưa ra sau khi văn phòng của Tổng thống tạm quyền Ukraine Oleksandr Turchynov thông báo lực lượng đặc nhiệm của nước này đã đẩy những người biểu tình ra khỏi trụ sở cơ quan an ninh Ukraine tại thành phố Donetsk.
Tuy nhiên, hãng tin Nga ITAR-Tass dẫn lời Phó Thủ tướng tạm quyền Ukraine Vitaly Yarema ngày 8/4 cho biết, giới chức Ukraine sẽ không xông vào tòa nhà hành chính của thành phố. Theo ông Yarema, quyết định trên được đưa ra sau các cuộc thảo luận với đại diện của những người biểu tình đang ở trong tòa nhà.
Trước đó, Nga tuyên bố đang theo dõi sát sao tình hình và yêu cầu Ukraine ngừng đổ lỗi cho Moscow đối với tình hình hiện nay tại nước này. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã kêu gọi Ukraine thành lập một hệ thống liên bang, trong đó các khu vực có đa số là người Nga sẽ có quyền tự chủ hơn. “Người Ukraine muốn có câu trả lời rõ ràng từ Kiev đối với tất cả các câu hỏi của họ. Đã đến lúc lắng nghe những đòi hỏi hợp pháp này” – Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố.
Nga khẳng định họ không hề có ý định xâm chiếm Ukraine mà chỉ thực hiện quyền bảo vệ những người Nga tại các khu vực phía Đông Ukraine. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói rằng Moscow đã sẵn sàng cho các cuộc đàm phán với Mỹ, EU và Ukraine về tình hình hiện nay.
Ông Lavrov cho rằng các vùng phía Đông Nam Ukraine cũng cần được tham gia các cuộc thương lượng. Đáp lại, giới chức Mỹ đã cảnh báo Nga về các biện pháp trừng phạt kinh tế nặng nề hơn nếu Nga tiếp tục “can thiệp” vào Ukraine.
“Chiến dịch chống khủng bố”
Bà Natalia Stativko - người phát ngôn của Thủ tướng tạm quyền Ukraine Arsen Avakov – thông báo, “chiến dịch chống khủng bố” tại thành phố Kharkov đã kết thúc với việc bắt giữ khoảng 70 người. Bà Stativko cho hay, những người này đã bị đưa tới trại tạm giam của cảnh sát ở các thành phố Poltava, Zaporijya và sẽ phải đối mặt với các cáo buộc về tội danh cổ súy ly khai, bạo lực và tham gia biểu tình quy mô lớn.
Tổng thống tạm quyền Turchynov ngày 8/4 tuyên bố ông sẽ xem những người biểu tình là “những kẻ khủng bố” và sẽ truy tố họ trước pháp luật. Liên quan đến việc này, Đài Tiếng nói nước Nga đưa tin, Quốc hội Ukraine trong ngày 8/4 đã thông qua một dự luật tăng nặng án phạt đối với những người bị buộc tội cổ súy ly khai, trong đó có việc hành động có chủ đích nhằm thay đổi biên giới quốc gia hay biên giới hành chính của Ukraine. Dự luật vừa được thông qua đã tăng án phạt tù đối với những người bị buộc tội lên đến 15 năm tù giam và bị tịch thu tài sản.
Ngay trước cuộc bỏ phiếu về dự luật này, một cuộc ẩu đả đã xảy ra khi ông Petr Simonenko – lãnh đạo Đảng Cộng sản – nói rằng các nhà làm luật Ukraine cần phải lắng nghe nhu cầu của phía Đông Ukraine. Ông Simonenko đã bị một thành viên của đảng cực hữu Svoboda xông vào đánh để ngăn không cho ông nói./.