Bắt đầu từ Đại hội X là Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 7/11/2006 của Bộ Chính trị về tổ chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Như vậy, cuộc vận động đã được thực hiện xuyên suốt 4 kỳ Đại hội Đảng.
Gần đây là Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị khoá XII “về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng...”.
Trong 5 năm qua, việc thực hiện Chỉ thị 05 đã được cụ thể hóa thành các nhiệm vụ, chương trình cụ thể, phát huy được sức lan tỏa, sâu rộng trên mọi mặt của đời sống xã hội; ngày càng đi vào thực chất, dần trở thành việc làm thường xuyên, nền nếp, lối sống của các cán bộ, đảng viên và nhân dân; tạo ra những chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động, tạo nên sức mạnh cộng hưởng, sự đồng lòng, quyết tâm trong toàn Đảng, toàn quân, toàn dân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, bảo vệ Tổ quốc. Đất nước đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ.
Ngày 18/5/2021, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 01-KL/TW về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị. Yêu cầu đặt ra phải tập trung làm tốt ba nội dung: Học tập, làm theo Bác và nêu gương của cán bộ, đảng viên.
Tại Kết luận quan trọng này, Bộ Chính trị xác định: “Trong quá trình tổ chức thực hiện, phải đề cao việc phát huy vai trò, trách nhiệm nêu gương và của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu”. Việc tự giác nêu gương để khẳng định vai trò lãnh đạo, tính tiên phong, gương mẫu “trên trước, dưới sau”, “đảng viên đi trước, làng nước theo sau””.
Đúng là phải nêu gương, chức vụ càng cao càng phải nêu gương. “Nêu gương” trở thành một phương pháp trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức, xây dựng phong trào. Chính vì thế, Đảng ta cũng đã có rất nhiều chỉ thị, nghị quyết về trách nhiệm nêu gương. Đó là, Quy định số 101-QĐ/TW ngày 07/6/2012 của Ban Bí thư; Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị. Quy định số 08-QĐ/TW ngày 25/10/2018 của Bộ Chính trị quy định về trách nhiệm nêu gương của Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương.
Trong bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị toàn quốc sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 05, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng giải thích: “Nêu gương, là thực hiện đồng thời, gắn kết việc học tập với làm theo Bác và nêu gương. Phát huy hiệu quả mối quan hệ giữa ba nhiệm vụ này, trong đó đề cao vai trò, trách nhiệm tiền phong, gương mẫu với nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu...”.
Cán bộ, đảng viên giữ chức vụ càng cao càng phải nêu gương. Nêu gương tạo ra sự lan tỏa của cuộc vận động.
