Trên đỉnh một ngọn đồi trồng keo lấy gỗ, nằm ven tỉnh lộ 36 thuộc địa phận xóm Mố (xã Yên Sơn, huyện Thanh Sơn, Phú Thọ) có một bức tượng Bác Hồ được xây dựng từ năm 1971 theo Chỉ thị của Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhân chuyến thăm và làm việc tại địa phương. Nhưng tượng Bác đã xuống cấp theo năm tháng mà chưa được trùng tu…
Tượng Bác Hồ. |
Khởi thủy, tượng đài được nhân dân trong xã tự xây vào năm 1969 - sau khi Bác Hồ mất trong điều kiện khó khăn nên nhanh chóng bị xuống cấp. Năm 1971, thực hiện chỉ thị của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, binh chủng Công binh đã làm tượng khác thay thế bằng vữa bê tông đắp thẳng, có chiều cao 3,4m, phần bệ cao 2 m do tác giả không chuyên thuộc bộ đội công binh thiết kế. Điều này khiến “chất lượng mỹ thuật kém, tượng không giống Bác, tỉ lệ sai”.
Trải qua năm tháng bào mòn, tượng đài và khuôn viên đã xuống cấp nghiêm trọng, không còn giống với thiết kế ban đầu. Trao đổi với người viết, ông Đinh Kỳ Thi - Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Yên Sơn - cho biết: “Mặc dù rất muốn nhưng do tượng đài Bác ở đây chưa được xếp loại di tích lịch sử văn hóa nên không có kinh phí trùng tu, sửa chữa định kỳ hàng năm. Trước đây, nếu còn vôi thì chúng tôi cho quét lại vào dịp lễ tết, khi nào hết vôi thì chúng tôi không quét nữa vì địa phương không có kinh phí để trùng tu, sửa chữa và cử người chăm sóc, quản lý hàng ngày được”.
Ông Hoàng Minh Đức - Trưởng Phòng Văn hóa huyện Thanh Sơn - cho biết thêm: “Hiện nay chưa có thông báo, chủ trương gì về việc làm lại tượng mới từ các cấp lãnh đạo, mặc dù Sở VH-TT&DL tỉnh Phú Thọ đã đánh giá là tượng chưa có mỹ thuật, đồng ý để Cục Mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm của Bộ VH-TT&DL nâng cấp tượng đài”.
Cách đây ít lâu, được sự tài trợ từ nguồn vốn xã hội hóa, UBND xã Yên Sơn đã chủ động trùng tu, sửa chữa, sơn phủ, dọn dẹp cây cối, phát quang toàn bộ khu vực tượng đài cùng khuôn viên nhưng do kinh phí eo hẹp nên cũng chỉ giữ lại được tượng Bác và bức tường bia (đã nghiêng). Còn 79 bậc đi lên đã được phá bỏ, thay vào đó là một con đường bê tông được đổ từ chân đồi chạy lên, ngoài ra cổng chào đã được dỡ bỏ do bị hoen rỉ không còn nhìn thấy rõ dòng chữ “Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh” nữa. Hiện tại, chỉ còn 2 cái cột trụ của cổng, ao cá hình bán nguyệt vẫn tiếp tục được các hộ dân gần đó thả cá, chăn vịt.
Ngày 21/7/2011, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VH-TT&DL) đã có văn bản số 289/ MTNATL đề nghị Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Hoàng Anh Tuấn giao Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm hướng dẫn Sở VH-TT&DL Phú Thọ làm lại tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng chất liệu đá hoặc đồng với bố cục tương tự tượng cũ bằng nguồn vốn nhà nước và xã hội hóa theo đúng quy trình tại Quy chế xây dựng tượng đài, tranh hoành tráng của Bộ VH-TT&DL; đồng thời, hạ giải tượng cũ đưa về lưu giữ tại UBND xã Yên Sơn.
Giải pháp này được xem là tối ưu, một mặt vừa bảo đảm được việc duy trì hình ảnh Bác bền vững trong nhân dân địa phương tại địa điểm quen thuộc từ hơn 40 năm qua; mặt khác, việc hạ giải tượng đài cũ, đưa về dựng tại sân của UBND xã Yên Sơn cũng là cách để Bác “gần” với nhân dân hơn mà không làm ảnh hưởng tới yếu tố tâm linh.
Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng huyện Thanh Sơn, Sở VH -TT&DL tỉnh Phú Thọ cần sớm xem xét, có quyết định, biện pháp trùng tu, bảo vệ để tượng đài Bác thật sự trở thành nơi cho đời đời các thế hệ sau tỏ lòng thành kính, biết ơn vị cha già kính yêu của dân tộc.
Châu Anh