“Nên “khoanh vùng” tội danh loại trừ án tử hình“

“Nên “khoanh vùng” tội danh loại trừ án tử hình“
(PLO) - Ủng hộ chủ trương thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt tử hình trong  sửa đổi BLHS lần này, tuy nhiên TS Trịnh Tiến Việt - Phó Chủ nhiệm Bộ môn Tư pháp Hình sự  Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội - lại cho rằng, chỉ nên “khoanh vùng” đối với một số loại tội nhất định. PV Báo Pháp luật Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn TS Trịnh Tiến Việt về vấn đề này.
Mức độ nguy hiểm cho xã hội khác nhau nhưng cùng chung một chính sách xử lý là điều chưa thật hợp lý
- Có ý kiến đề xuất bỏ hình phạt tử hình đối với nhiều tội danh, trong đó có cả tội tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy. Quan điểm của ông thế nào?
- Tội tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy hiện đang được ghép cùng với tội mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy tại Điều 194 BLHS. Khoản 4 Điều 194 quy định khung hình phạt cao nhất là tử hình đối với một số trường hợp phạm tội mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy. 
Thực tiễn thi hành BLHS cho thấy, trong những năm gần đây, án tử hình chủ yếu được áp dụng đối với trường hợp phạm tội mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy. Tuy nhiên, cũng phải nhận thấy rằng các hành vi tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy nghiêm trọng diễn ra trong thời gian qua chủ yếu vẫn là để phục vụ hoặc có liên quan đến việc mua bán trái phép chất ma túy.
Trên thực tế, nói chung những đối tượng tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy chủ yếu là người nghèo, người làm thuê, nhận thức, hiểu biết pháp luật hạn chế nhưng khi bị bắt giữ đều phải chịu trách nhiệm tại những khung hình phạt cao, kể cả tử hình. Hơn nữa, tội phạm được quy định tại Điều 194 BLHS là tội phạm kép gồm nhiều hành vi có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội khác nhau nhưng lại cùng chung một chính sách xử lý là điều bất hợp lý. 
Vì vậy, chúng tôi tán thành với nhóm nghiên cứu của Bộ Tư pháp đã đề xuất là nên tách riêng hành vi mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy và ghép vào Điều 193 về tội sản xuất trái phép chất ma túy để có cùng chính sách xử lý phù hợp, đồng thời nên bỏ hình phạt tử hình tại Điều 194 BLHS đối với tội tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy.
Tội hiếp dâm trẻ em: vẫn cần thiết duy trì hình phạt tử hình
- Một số loại tội phạm dù có khung hình phạt cao nhất là tử hình (như tội phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; tội chống mệnh lệnh hay tội đầu hàng địch) nhưng thực tế rất ít xử, và cũng không nhiều án tử hình được tuyên?
- Theo chúng  tôi, các loại tội phạm nói trên cũng nên bỏ hình phạt tử hình mà cao nhất là phạt tù chung thân là đủ sức răn đe, phòng ngừa tội phạm. Ví dụ như tội chống mệnh lệnh hay tội đầu hàng địch đều là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, nhưng các hậu quả mà hành vi phạm tội của họ gây ra sau đó có thể không nằm trong ý muốn chủ quan của người phạm tội. 
Thậm chí có trường hợp khi thực hiện các hành vi này, bản thân người phạm tội chưa hình dung được hết những hậu quả mà hành vi phạm tội của mình có thể gây ra. Trong trường hợp chứng minh được các hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đó nằm trong ý muốn chủ quan của người phạm tội thì có thể hành vi phạm tội của họ đã vượt ra ngoài phạm vi tội chống mệnh lệnh hoặc tội đầu hàng địch. Khi đó sẽ kết hợp xử lý về các tội phạm khác có liên quan
Hơn nữa, xét về khía cạnh tâm lý, trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh, cận kề sinh-tử, giữa cái sống và cái chết con người có thể có những phút giây sợ sệt, hèn nhát, nếu được mở thêm một con đường sống mà không phải tử hình thì bản thân người đó có cơ hội để sửa chữa lỗi lầm, góp phần hạn chế được hậu quả lớn hơn có thể xảy ra. Vì thế, chỉ nên quy định hình phạt tử hình đối với tội phạm này trong thời chiến, còn thời bình có lẽ không cần thiết. Đây cũng là đề xuất của Nhóm nghiên cứu của Bộ Tư pháp.
- Ý kiến của ông thế nào về đề xuất bỏ hình phạt tử hình đối với tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ ?
- Đảng và Nhà nước ta đang chủ trương đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống tham nhũng thì việc bỏ hình phạt tử hình đối với hai tội phạm này trong thời điểm hiện nay là chưa thích hợp. Hơn nữa, diễn biến tình hình các tội phạm này rất phức tạp, là quốc nạn. Tội phạm về tham nhũng là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ, do đó cần thiết phải giữ hình phạt tử hình mới đủ sức răn đe, phòng ngừa tội phạm. Ngoài ra, chúng ta đã tăng cường đấu tranh phòng, chống, có chính sách động viên, khuyến khích và giảm nhẹ cho người phạm tội đưa hối lộ bằng việc bỏ hình phạt tử hình đối với người phạm tội đưa hối lộ trong lần sửa đổi, bổ sung năm 2009 trước đó.
- Xin cảm ơn ông!

Tin cùng chuyên mục

“Mái ấm Tư pháp" tại Ninh Bình (Ảnh: Hoàng Giáp)

Trao “Mái ấm Tư pháp" tại Ninh Bình: Lan tỏa yêu thương dịp Xuân Ất Tỵ 2025

(PLVN) - Chiều ngày 10/1, tại huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, Báo Pháp luật Việt Nam đã phối hợp cùng Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), Bệnh viện thẩm mỹ Saigon Young, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thị trấn Yên Thịnh tổ chức lễ bàn giao hai căn nhà “Mái ấm Tư pháp” cho hai gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Đọc thêm

Xây dựng Ngành Thi hành án Quân đội vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới

Xây dựng Ngành Thi hành án Quân đội vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới
(PLVN) -  Tại Hội nghị tổng kết công tác Thi hành án dân sự (THADS) năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Ngành Thi hành án Quân đội diễn ra chiều 9/1, Thiếu tướng Nguyễn Phi Hùng, Cục trưởng Cục Thi hành án (Bộ Quốc phòng) đề nghị trong năm 2025, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn ngành cần đổi mới tư duy, phương pháp làm việc, triển khai có hiệu quả các giải pháp đã đề ra, tạo sự chuyển biến đột phá trong cơ quan, đơn vị, xây dựng Ngành Thi hành án ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thẩm định dự án Luật Cấp, thoát nước

Cảnh phiên họp.
(PLVN) - Sáng 9/1, Bộ Tư pháp tổ chức họp Hội đồng thẩm định Dự án Luật Cấp, thoát nước. Đồng chủ trì phiên họp là Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng và Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn.

Bộ Quốc phòng sơ kết Đề án 1371

Các đại biểu dự Hội nghị
(PLVN) -Sáng 9/1, Bộ Quốc phòng đã tổ chức Hội nghị Sơ kết giai đoạn 1 (2021-2024) thực hiện Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021-2027” (Đề án 1371) theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Chính phủ xác định tập trung phát triển mạnh doanh nghiệp tư nhân

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. (Ảnh: Chinhphu.vn)
(PLVN) - Một trong 8 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá năm 2025 được Chính phủ xác định là huy động tối đa các nguồn lực xã hội, khai thác hiệu quả nguồn lực từ doanh nghiệp nhà nước, phát triển mạnh doanh nghiệp tư nhân. Trong đó, có nhiệm vụ xây dựng Đề án về cơ chế, chính sách hình thành và phát triển doanh nghiệp dân tộc, giữ vai trò tiên phong, dẫn dắt. Đây là thông tin được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Chính phủ và chính quyền địa phương được tổ chức theo hình thức trực tuyến ngày 8/1.

Khơi thông mọi nguồn lực để phát triển doanh nghiệp dân tộc

Khơi thông mọi nguồn lực để phát triển doanh nghiệp dân tộc
(PLVN) - Kế thừa truyền thống yêu nước, tinh thần cống hiến cho dân tộc, đội ngũ doanh nhân Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò quan trọng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, họ vẫn còn gặp không ít khó khăn. Các chuyên gia kinh tế, pháp luật cho rằng cần khơi thông mọi nguồn lực để doanh nghiệp dân tộc phát triển song hành cùng sự hùng mạnh của đất nước. 

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh: Cần xây dựng chính sách, pháp luật để hình thành và phát triển doanh nghiệp dân tộc

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh. (Ảnh: Phương Mai)
(PLVN) - Việc xây dựng chính sách, pháp luật để thúc đẩy phát triển doanh nghiệp dân tộc là yêu cầu bức thiết trong bối cảnh Việt Nam hướng đến tăng trưởng kinh tế cao và đột phá trong khoa học công nghệ. Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đều khẳng định cần tạo môi trường pháp lý thuận lợi, thu hút đầu tư và phát triển doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp có quy mô lớn, mang tính dẫn dắt. Tuy nhiên, hiện nay vẫn thiếu khung pháp lý rõ ràng để hỗ trợ doanh nghiệp dân tộc. Để làm rõ vấn đề trên, Báo PLVN đã có cuộc trao đổi với Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh.

"Hoàn thiện chính sách, pháp luật về doanh nghiệp dân tộc tại Việt Nam"

 Tọa đàm "Hoàn thiện chính sách, pháp luật về doanh nghiệp dân tộc tại Việt Nam". Ảnh Hương Giang)
(PLVN) -  Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp về việc Đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng pháp luật, trong đó: Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, dứt khoát từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm”, Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Hoàn thiện chính sách, pháp luật về doanh nghiệp dân tộc tại Việt Nam”.

Nhiều doanh nghiệp lớn sẵn sàng nhận nhiệm vụ được giao

Metro Bến Thành - Suối Tiên. (Ảnh: Quỳnh Trần)
(PLVN) -  Trong bối cảnh thế giới còn nhiều biến động và dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng cộng đồng doanh nghiệp luôn sẵn sàng tận dụng cơ hội để tái cơ cấu, trụ vững và phát triển, đặc biệt sẵn sàng thực hiện các trọng trách, các nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước giao phó.

Phát triển doanh nghiệp dân tộc tại Việt Nam: Có thể ưu tiên lĩnh vực công nghiệp bán dẫn

 Đại biểu Quốc hội Nguyễn Duy Minh, Đà Nẵng
(PLVN) - Nhìn ra thế giới, có thể thấy rất nhiều câu chuyện phát triển thần kỳ của các quốc gia như: Nhật Bản, Hàn Quốc hay gần nhất với Việt Nam là Singapore - cùng khu vực ASEAN… Nhưng trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng, để phát triển doanh nghiệp dân tộc tại Việt Nam, chúng ta có thể tập trung ưu tiên vào công nghiệp bán dẫn.