Nên có chế tài khi Nhà nước chậm bồi thường cho người dân

(PLO) - Chỉ tính trong ngành Tòa án năm nay giải quyết được 11 vụ việc với tổng số tiền hơn 22,7 tỷ đồng thì riêng tiền bồi thường cho vụ án oan lớn nhất Thái Bình mà “khổ chủ” là ông Lương Ngọc Phi đã lên đến trên 21 tỷ đồng – con số không hề nhỏ mà ngân sách nhà nước phải “gánh”. Hành trình 9 năm gian nan đòi đền bù của ông đã kết thúc, nhưng qua đó cho thấy sự lúng túng, chậm trễ của Nhà nước trong giải quyết yêu cầu bồi thường của người dân. 
9 năm và 21 tỷ
Ông Lương Ngọc Phi (SN 1948, trú tại phường Quang Trung, TP.Thái Bình, tỉnh Thái Bình) được coi là nạn nhân của vụ án oan lớn nhất tỉnh Thái Bình và số tiền TAND tỉnh phải bồi thường cho ông Phi cũng là số tiền lớn nhất mà cơ quan tố tụng phải bồi thường cho người bị oan sai từ trước đến nay.
Trước đó, ngày 1/5/1998, ông Phi bị khởi tố, bắt giam về tội “Trốn thuế” và tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN”. Ngày 29/9/1999, bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Thái Bình tuyên phạt ông Phi tổng cộng 17 năm tù giam cho 2 tội danh này. 
Ngày 26/4/2000, bản án phúc thẩm của TANDTC tuyên ông Phi không phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và hủy bản án sơ thẩm đối với tội “Trốn thuế” để điều tra lại. Sau khi điều tra lại, ngày 12/12/2003, VKSND tỉnh ra quyết định đình chỉ điều tra và trả tự do cho ông Lương Ngọc Phi. Ngay sau khi được minh oan, ông Phi đã tiến hành đòi bồi thường với số tiền yêu cầu bồi thường là 54 tỷ đồng, chia đều cho hai cơ quan TAND tỉnh và Công an tỉnh. 
Qua 6 lần tiến hành thương lượng về số tiền bồi thường không thành, ông Phi đã khởi kiện hai cơ quan này ra TAND TP.Thái Bình và đề nghị tách vụ kiện thành hai vụ riêng. Vụ thứ nhất đòi bồi thường thiệt hại về tổn thất tinh thần và thu nhập thực tế bị mất được xét xử năm 2009 đã tuyên buộc TAND tỉnh phải bồi thường cho ông Phi trên 600 triệu đồng cho 35 tháng bị giam oan.
Vụ thứ hai đòi bồi thường thiệt hại về tài sản cũng như thiệt hại do không khai thác được tài sản thì mãi đến tháng 8/2013 mới được đưa ra xét xử. HĐXX bác yêu cầu khởi kiện của ông Phi đòi Công an tỉnh bồi thường và tuyên buộc TAND tỉnh phải bồi thường cho ông Phi số tiền hơn 21 tỷ đồng vì đã ra bản án oan, gây thiệt hại về tài sản cho ông.
Nhận định về vụ án trên, tham dự Hội nghị đánh giá tình hình yêu cầu bồi thường và giải quyết bồi thường trong hoạt động tố tụng do Bộ Tư pháp tổ chức hôm qua – 3/12, bà Nguyễn Thị Thu Hằng (Viện Khoa học xét xử, TANDTC) cho biết, đây là vụ án oan lớn cả về tính chất vụ việc ở thời điểm ông Phi bị bắt lẫn sự phức tạp, gian truân suốt gần một  thập kỷ đi đòi bồi thường oan sai. Quá trình khởi kiện và yêu cầu đền bù của ông Phi kéo dài từ năm 2004 đến năm 2013 cho thấy sự lúng túng, chậm trễ của Nhà nước trong việc giải quyết yêu cầu bồi thường thiệt hại của người bị oan sai. 
Sẽ phát sinh nhiều yêu cầu bồi thường?
Tại hội nghị, nhắc đến vụ án oan của ông Phi, Cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước Nguyễn Thanh Tịnh cũng rất tâm tư khi mà thời gian gần đây, lĩnh vực tố tụng hình sự phát sinh một số vụ việc nghiêm trọng, phức tạp. Điển hình là vụ việc ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang được Quyết định tái thẩm của Hội đồng Thẩm phán TANDTC tuyên hủy hai bản án hình sự sơ thẩm và phúc thẩm đã tuyên ông Chấn phạm tội “Giết người” và phải chấp hành hình phạt tù chung thân. 
Cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước Nguyễn Thanh Tịnh
Cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước Nguyễn Thanh Tịnh 
“Liệu những con số trên đã phản ánh thực chất được tình hình yêu cầu bồi thường và giải quyết bồi thường trong hoạt động tố tụng hay chưa?. Liệu còn những vụ việc nào có khả năng phát sinh yêu cầu bồi thường?” – ông Tịnh nêu vấn đề và cho rằng cần tính đến sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật nhằm tạo cơ chế thực sự thuận lợi, khả thi cho người dân thực hiện quyền yêu cầu bồi thường.
Bà Hằng phản ánh, Luật và Nghị định số 16/2010/NĐ-CP hiện không quy định rõ về trường hợp yêu cầu bồi thường thiệt hại nhưng đương sự không cung cấp hồ sơ, tài liệu do bị mất, khiến việc giải quyết bồi thường gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, bà Hằng kiến nghị cần quy định cụ thể hơn nhằm giải quyết những trường hợp này cũng như xác định những căn cứ định giá, giám định lại nếu hai bên không đạt được thống nhất trong xác định thiệt hại và mức bồi thường thiệt hại.
Đến từ VKSNDTC, bà Trần Thu Hiền đề xuất bổ sung quy định về thời gian cơ quan nhà nước phải ban hành văn bản xác định hành vi của cán bộ, công chức là trái pháp luật khi nhận được yêu cầu của công dân và quy định chế tài đối với cơ quan nhà nước chậm trễ trong việc ban hành văn bản này; đồng thời bổ sung chế tài đối với các trường hợp cá nhân, tổ chức có hành vi giả mạo giấy tờ, tài liệu để yêu cầu bồi thường hoặc lợi dung việc yêu cầu bồi thường nhằm mục đích vu khống, vụ lợi, làm giảm uy tín của cán bộ, công chức và các cơ quan công quyền.

Tin cùng chuyên mục

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban tổ chức phát biểu tại buổi lễ.

Giải lan toả kết quả hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp, tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật

(PLVN) - Thiết thực hướng đến Kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống của ngành Tư pháp Việt Nam (28/8/1945 – 28/8/2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI, 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), phát huy vai trò của báo chí, nâng cao chất lượng công tác thông tin truyền thông, góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển, sáng 22/11, Bộ Tư pháp phát động Giải Báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất (gọi chung là Giải báo chí).

Đọc thêm

Đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí”

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ tư pháp Phan Hồng Nguyên phát biểu khai mạc Tọa đàm.
(PLVN) - Ngày 20/11/2024, tại tỉnh Sóc Trăng, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến thí điểm xây dựng mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí” với sự chủ trì của đồng chí Phan Hồng Nguyên – Phó Cục trưởng.

Xác định đúng và trúng giải pháp để đưa công tác xây dựng pháp luật lên tầm cao mới

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLVN) - Ngày 21/11, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp Hội đồng khoa học Bộ với chủ đề “Nhận diện những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp trên cơ sở các phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thời gian gần đây và Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì phiên họp. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cùng dự.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.
(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp
(PLVN) - Ngày 20/11, Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị quán triệt và triển khai Thông báo số 108-TB/VPTW về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Chung sức, đồng lòng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chủ trì cuộc họp Thường trực Ban chỉ đạo, ngày 30/10/2024. Ảnh: TTXVN
(PLVN) -Sau gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, tình hình kinh tế - xã hội đất nước có bước chuyển mình mạnh mẽ, đột phá, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân. Bên cạnh những thành tựu to lớn, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có tình trạng lãng phí, gây tác họa nghiêm trọng, lâu dài, khó khắc phục, cản trở đất nước vươn mình, giàu mạnh. Bởi vậy, hiện nay, Đảng, Nhà nước coi triệt bỏ lãng phí là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu.

Cô giáo Lê Thị Lan Phương: “Người lái đò” thắp sáng tri thức pháp luật cho học sinh nơi dải đất biên cương

Cô giáo Lê Thị Lan Phương, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Cao Bằng
(PLVN) -Sau bao năm cống hiến cho sự nghiệp trồng người, cô giáo Lê Thị Lan Phương đã để lại nhiều dấu ấn cho các thế hệ học trò Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Cao Bằng. Cô vinh dự được nhận nhiều danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng như Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh (6 lần); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh ủy Cao Bằng, UBND tỉnh Cao Bằng.

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý
(PLVN) - Trong khuôn khổ dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ từ nguồn vốn của Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF), với tư cách là cơ quan chủ quản, ngày 19/11, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý – Phần về điều ước quốc tế, kinh nghiệm quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh: Tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II
(PLVN) - PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh hiện là Phó Bí thư Đảng ủy; Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II - ông là một trong những cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phong trào thi đua yêu nước. Trải qua hành trình sự nghiệp hơn 20 năm, ông đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm và thành tựu, góp phần vào sự phát triển của nền giáo dục chính trị tại Việt Nam.

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
(PLVN) - Nhân dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, lãnh đạo Bộ Tư pháp cùng lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ đến thăm, chúc mừng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Luật Hà Nội, Học viện Tư pháp và gửi lẵng hoa tươi thắm đến các cơ sở giáo dục, đào tạo luật thuộc Bộ Tư pháp.

Tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc về các quyền dân sự và chính trị

Cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Ngày 19/11, Bộ Tư pháp phối hợp với Văn phòng Ban Chỉ đạo Nhân quyền của Chính phủ chủ trì tổ chức Hội nghị tổng kết tình hình thực hiện Quyết định 1252/QĐ-TTg ngày 26/9/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR).

Thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền

GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Theo GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp, nếu pháp luật không được thực thi một cách công bằng thì Nhà nước pháp quyền chưa phải là Nhà nước pháp quyền trên thực tế. Do đó, yêu cầu thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền.