Nhiều vụ tai nạn trên cao tốc mới đưa vào sử dụng
Thời gian gần đây xảy ra nhiều vụ tai nạn trên các tuyến cao tốc chỉ có hai làn xe, trong đó có những tuyến thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông vừa được đưa vào sử dụng. Tai nạn có nhiều nguyên nhân, trong đó có một phần nguyên nhân từ cao tốc chưa hoàn thiện, chỉ có hai làn, đường hẹp, lại không có làn dừng đỗ khẩn cấp.
Mới đây nhất, ngày 24/7 vừa qua, tại cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết (thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 1), chỉ trong một ngày đã xảy ra hai vụ tai nạn nghiêm trọng, khiến 8 người bị thương. Theo giới tài xế, cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết được lưu thông tốc độ 80km/h nhưng ban đêm nhiều đoạn thiếu hệ thống điện chiếu sáng, thiếu làn dừng khẩn cấp, chỉ có một số điểm dừng khẩn cấp.
Nhiều tuyến cao tốc hai làn xe khác thời gian qua cũng xảy ra tai nạn như tuyến TP Hồ Chí Minh - Trung Lương, La Sơn - Túy Loan, Nha Trang - Cam Lâm… Đáng lưu ý, cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Nha Trang - Cam Lâm đều thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông, mới thông xe từ ngày 19/5, nhưng chỉ sau hơn hai tháng đưa vào sử dụng, hai tuyến cao tốc này đã xảy ra 5 vụ tai nạn, làm 5 người chết, 12 người bị thương. “Cao tốc này cảm giác làn rất hẹp, chiếc xe khách 52 chỗ ngồi chạy gần như kín làn. Làn dừng khẩn cấp cũng hẹp, chỗ có, chỗ không”, một tài xế nhận xét khi đi trên cao tốc trên.
Một cán bộ thuộc Ban Quản lý Dự án Thăng Long (Bộ Giao thông Vận tải - GTVT) từng chia sẻ với PLVN rằng, Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông như hiện nay thực chất chưa đúng tiêu chuẩn cao tốc; chỉ khi nào nâng cấp lên ít nhất bốn làn, có đầy đủ các điều kiện khác như làn dừng khẩn cấp, dải phân cách cứng giữa… thì mới đúng tiêu chuẩn cao tốc.
Việc nâng cấp các dự án cao tốc hai làn lên bốn đúng tiêu chuẩn đã được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra từ đầu tháng 3 năm nay khi ông đi thị sát thực tế tại một dự án cao tốc. Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu quy hoạch đường cao tốc phải có tầm nhìn dài hạn, tổng thể, tiêu chuẩn hoàn thiện tối thiểu bốn làn xe ô tô, đủ làn dừng khẩn cấp, vận tốc thiết kế 80 - 100km/h. “Không đầu tư cao tốc quy mô hạn chế hai làn xe, gây lãng phí nguồn lực và thời gian nâng cấp, mở rộng”, người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo.
Mới đây, ngày 22/7, người đứng đầu Chính phủ khi đi khảo sát thực địa tại cao tốc Cam Lộ - La Sơn thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông tại tỉnh Quảng Trị cũng giao Bộ GTVT nghiên cứu, triển khai đoạn hoàn chỉnh cao tốc Cam Lộ - La Sơn với bốn làn xe.
“Bài toán” nguồn lực
Từ thực trạng trên, theo nhiều ý kiến, việc mở rộng, nâng cấp cao tốc từ hai làn xe lên bốn làn xe là cấp thiết, có sự chỉ đạo thường xuyên của lãnh đạo Chính phủ. Theo ông Nguyễn Văn Thắng - Bộ trưởng Bộ GTVT, việc đầu tư các tuyến cao tốc bốn làn xe hoàn chỉnh hay sáu - tám làn xe là nhu cầu đúng đắn, cần thiết. Tuy nhiên, ông Thắng cho rằng nhiều tuyến do nguồn lực có hạn nên chỉ đủ ngân sách làm hai làn xe, một phần do ban đầu, lưu lượng xe qua các tuyến này không lớn. “Bộ GTVT sẽ phối hợp các bộ, ngành, địa phương sớm tìm nguồn vốn để hoàn thiện kế hoạch mở rộng, nâng cấp các tuyến cao tốc này” - ông Thắng mới đây chia sẻ trên diễn đàn Quốc hội.
Theo chuyên gia giao thông, TS Nguyễn Xuân Thủy, đường gọi là đường cao tốc thì ít nhất phải đạt được các tiêu chuẩn như có từ bốn làn trở lên, có dải phân cách cứng ở giữa, có làn dừng khẩn cấp, hệ thống chiếu sáng, tốc độ thiết kế từ 80 - 100 km/h… Tuy nhiên thực tế, nhiều đường gọi là cao tốc ở Việt Nam hiện nay chưa phải cao tốc, như nhiều đoạn tuyến thuộc Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đang xây dựng hiện nay. “Nó không khác mấy là các tuyến quốc lộ”, vị chuyên gia nói và cho rằng đây mới chỉ là giai đoạn đầu tư phân kỳ, tức hiểu nôn na là tiền cao tốc. “Do nguồn lực đầu tư công có hạn nên việc phân kỳ đầu tư là có thể chấp nhận, nhưng cần sớm nghiên cứu nâng cấp đường cao tốc đúng là đường cao tốc để phát huy hiệu quả kinh tế, giảm thiểu tai nạn” - vị chuyên gia nêu ý kiến.
Cần bao nhiêu tiền để nâng cao tốc hai làn lên bốn làn?
Theo thống kê của Bộ GTVT, hiện cả nước có 11 dự án cao tốc triển khai giai đoạn một hai làn xe với tổng mức đầu tư hơn 64.560 tỷ đồng. Bộ này ước tính để 11 dự án cao tốc mở rộng từ hai lên bốn làn xe cần bố trí thêm 59.760 tỷ đồng.
