Các cơ quan tiến hành tố tụng (THTT) tỉnh Nam Định vừa tạm kết thúc giai đoạn một của vụ án “lạm quyền trong khi thi hành công vụ” và “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại xã Liêm Hải, huyện Trực Ninh. Hàng loạt cán bộ xã Liêm Hải và một số cán bộ cấp thôn đã bị Tòa cấp sơ thẩm tuyên án phạt do có các hành vi sai phạm liên quan đến bán đất trái thẩm quyền, trong số đó có ông Đỗ Chí Thanh và ông Đỗ Văn Trừ (nguyên Trưởng xóm và Phó Trưởng xóm 11, Trực Liêm).
Theo Kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nam Định thì xóm 11 được quản lý phần đất công là bờ mương từ quốc lộ 21 vào xứ đồng nghĩa trang và khu mộ Đức Ông. Khoảng tháng 2/2012, ông Đồng Ngọc Bình- Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) Quỹ tín dụng nhân dân (TDND) xã Liêm Hải và ông Nguyễn Xuân Tiển- Giám đốc Quỹ TDND xã Liêm Hải đặt vấn đề với ông Đỗ Chí Thanh và ông Đỗ Văn Trừ để mua phần đất trên nhằm mở rộng trụ sở Quỹ tín dụng. Ngày 13/3/2012, ông Thanh đã tổ chức và chủ trì cuộc họp xóm 11 để bàn một số công việc, trong đó có đưa ra bàn nội dung bán phần đất đường đi vào mộ Đức Ông cho Quỹ TDND để lấy kinh phí làm đường xóm. Sau khi được hội nghị đồng ý, ông Trừ đã trích biên bản họp chuyển cho ông Bình và ông Tiển.
Sau đó, đại diện xóm là ông Thanh và ông Trừ đã bàn bạc, thống nhất với ông Bình, ông Tiển giá bán đoạn bờ mương là 130 triệu đồng. Về thủ tục, ông Bình, ông Tiển phải có trách nhiệm báo cáo với UBND xã Liêm Hải.
Ngày 13/9/2012, ông Thanh, ông Trừ và đại diện Quỹ TDND xã Liêm Hải là ông Bình, ông Tiển đã cùng nhau ký Giấy chuyển nhượng thửa đất và bàn giao tiền. Sau khi nhận được 130 triệu đồng, ông Thanh, ông Trừ đã giao cho thủ quỹ xóm 11 quản lý và chi hết vào việc làm đường giao thông trong xóm.
Nhận thấy việc mua bán đất trên là không đúng quy định nên sau đó, ông Bình, ông Tiển đã không báo cáo với UBND xã Liêm Hải. Đã vậy, hai ông này còn tổ chức lấn chiếm thêm hàng chục m2 đất tiếp giáp với nghĩa trang xã Liêm Hải để xây ngôi nhà mới, nối liền với trụ sở Quỹ tín dụng cũ.
Cơ quan CSĐT xác định thửa đất này có tổng diện tích hơn 130m2 (trên có nhà xây rộng 34m2), trong đó diện tích đất công mà ông Thanh, ông Trừ đã bán trái phép là hơn 65m2 (định giá thời điểm 2012 là hơn 163 triệu đồng). Với các hành vi trên, ông Thanh và ông Trừ đã bị truy tố và Tòa cấp sơ thẩm xét xử về tội “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ”.
Ngoài việc kết luận về hành vi sai phạm của 10 bị can trong vụ án trên thì Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nam Định còn kiến nghị với UBND huyện Trực Ninh tiếp tục xem xét, giải quyết những sai phạm về đất đai tại xã Liêm Hải, nhất là việc thu hồi lại những thửa đất đã bị chuyển nhượng trái phép vì việc này đã gây bức xúc trong nhân dân.
Như vây, để thực hiện nghiêm chỉnh kiến nghị trên, góp phần khắc phục hậu quả vụ án thì phần đất mà ông Thanh, ông Trừ đã bán trái phép cho Quỹ TDND xã Liêm Hải sẽ phải thu hồi, khôi phục hiện trạng để trả lại con đường mương và đường đi vào mộ Đức Ông cho người dân xóm 11. Điều này đồng nghĩa với việc Quỹ TDND xã Liêm Hải đang đứng trước nguy cơ “mất trắng” 130 triệu đồng vì số tiền này đã được sử dụng hết để làm đường đi của xóm 11.
Trao đổi với phóng viên, một số thành viên của Quỹ TDND xã Liêm Hải (đề nghị được giấu tên) cho biết: “Nhiều năm nay, chúng tôi đã không thấy được triệu tập họp Đại hội thành viên để tham gia bầu Chủ tịch và các thành viên của HĐQT, không được báo cáo về tình hình hoạt động kinh doanh của Quỹ và càng không được nghe thông báo về việc Quỹ tín dụng đã mua đất như thế nào. Chỉ khi cơ quan công an vào cuộc thì chúng tôi mới biết có chuyện lãnh đạo Quỹ đã tự ý đi mua đất công và Quỹ có nguy cơ mất tiền như trên. Việc này còn làm cho Quỹ tín dụng mất uy tín, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh chung và tất nhiên, những thành viên góp vốn như chúng tôi cũng sẽ bị ảnh hưởng đến quyền lợi”.
Bất bình trước nhiều hoạt động thiếu công khai, dân chủ của Quỹ tín dụng, một số thành viên đã quyết định chuyển nhượng vốn cho người khác. Trao đổi với phóng viên, một thành viên cũ của Quỹ TDND xã Liêm Hải đánh giá, “Thiệt hại của Quỹ hiện nay không chỉ dừng ở con số 130 triệu vì trong vụ việc này còn có hành vi lấn chiếm phần đất công. Hành vi này đã vi phạm Luật Đất đai nên việc phá bỏ phần nhà bê tông (hiện đang dùng làm trụ ở Quỹ tín dụng) xây trên đất mua bán trái phép và đất lấn chiếm trái phép là điều khó tránh khỏi. Thiệt hại từ sai phạm này ai sẽ phải chịu trách nhiệm hay Quỹ tín dụng phải gánh chịu?
Ngoài ra, trong vụ việc này thì Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nam Định đã xác định ông Đồng Ngọc Bình và ông Nguyễn Xuân Tiển là người đặt vấn đề mua đất, rồi ký giấy tờ mua đất trái phép. Biết là sai nên hai ông này đã giấu giếm UBND xã Liêm Hải về việc mua đất trái phép, rồi còn tổ chức lấn chiếm đất công. Đối chiếu với quy định của Ngân hàng Nhà nước về tiêu chuẩn của Chủ tịch HĐQT và Giám đốc Quỹ TDND (phải “chấp hành quy định của pháp luật”, không bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh tế, tài chính,…) đã đến lúc, cơ quan chức năng cần xem xét lại chức danh lãnh đạo Quỹ TDND xã Liêm Hải hiện nay.
Hiện nay, các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Nam Đinh đang tiếp tục xử lý giai đoạn 2 của vụ án liên quan đến sai phạm đất đai tại xã Liêm Hải. Thiết nghĩ, việc cố ý thực hiện sai quy định của Nhà nước về quản lý đất đai, về chi tiêu tài chính của những cá nhân, gây thiệt hại cho Quỹ TDND xã Liêm Hải như trên cũng cần được cơ quan chức năng xem xét và đánh giá để xử lý nghiêm sai phạm, đảm bảo tính minh bạch của hoạt động tài chính, tiền tệ cũng như đảm bảo quyền lợi của Quỹ tín dụng và các thành viên góp vốn.
