Thứ nhất, tăng tuổi nghỉ hưu, thay đổi điều kiện hưởng lương hưu: Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 nêu rõ, người lao động (NLĐ) bảo đảm điều kiện về thời gian đóng BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu.Theo đó, tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.
Như vậy, theo quy định trên, tuổi nghỉ hưu năm 2024 của NLĐ nam trong điều kiện bình thường là 61 tuổi; đối với lao động nữ trong điều kiện bình thường là 56 tuổi 4 tháng (năm 2023, tuổi nghỉ hưu với lao động nam là 60 tuổi 9 tháng, còn đối với lao động nữ là 56 tuổi).
Do tuổi nghỉ hưu năm 2024 tăng lên so với năm 2023, vì vậy điều kiện hưởng lương hưu năm 2024 của NLĐ cũng thay đổi.
Thứ hai, tăng lương hưu, trợ cấp BHXH: Quốc hội quyết định, từ ngày 1/7/2024, thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Quốc hội cũng quyết định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với mức lương cơ sở. Đồng thời, bãi bỏ tất cả các cơ chế quản lý tài chính, thu nhập đặc thù của các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước, áp dụng chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập thống nhất.
Không tiếp tục áp dụng cơ chế đặc thù hiện hành đối với phần kinh phí thường xuyên theo cơ chế quản lý tài chính đặc thù (chi hoạt động, tăng cường năng lực, hiện đại hóa, bảo đảm hoạt động chuyên môn,...) của các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước…
Thứ ba, thay đổi cách tính lương hưu tối thiểu: Khoản 5 Điều 56 Luật BHXH 2014 quy định về mức hưởng lương hưu thấp nhất khi tham gia BHXH bắt buộc là bằng mức lương cơ sở.
Hiện nay, mức lương cơ sở đang là 1,8 triệu đồng do đó, mức lương hưu thấp nhất là 1,8 triệu đồng/tháng.
Từ 1/7/2024, bãi bỏ lương cơ sở sẽ có văn bản quy định hoặc hướng dẫn cách xác định mức hưởng lương hưu thấp nhất ở thời điểm này.
Thứ tư, điều chỉnh trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng: Theo Luật BHXH 2014, các khoản trợ cấp BHXH được tính dựa trên mức lương cơ sở.
Ví dụ như trợ cấp 1 lần khi sinh con, trợ cấp dưỡng sức sau sinh, dưỡng sức sau ốm trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng.
Khi thực hiện cải cách tiền lương dẫn đến không còn hệ số lương và mức lương cơ sở. Theo đó, các khoản trợ cấp BHXH nêu trên cũng sẽ thay đổi. Căn cứ theo Nghị quyết 104/2024 các khoản trợ cấp này từ 1/7/2024 sẽ được tăng.
Hiện Chính phủ đang đề xuất các khoản trợ cấp gắn với lương cơ sở bằng với mức cao nhất hiện nay và quy định bằng số tiền cụ thể.
Theo đó, trợ cấp dưỡng sức sau sinh, ốm đau: 540.000 đồng/ngày, trợ cấp 1 lần khi sinh con: 3,6 triệu đồng/con…
Thứ năm, thay đổi hệ số trượt giá BHXH 2024:Thông thường, cuối mỗi năm, Bộ LĐTB&XH đều sẽ công bố một hệ số trượt giá BHXH hay chính là mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập đã đóng BHXH cho năm sau.
Theo đó, năm 2023, hệ số trượt giá BHXH được thực hiện theo Thông tư số 01/2023/TT-BLĐTBXH áp dụng cho trường hợp tham gia BHXH bắt buộc và tự nguyện. So với năm 2022, hệ số trượt giá 2023 đã tăng từ 0,03 cho đến 0,16.
Hiện nay, chưa có thông tin cụ thể về hệ số trượt giá BHXH 2024 tuy nhiên, nếu hệ số này tăng so với năm 2023 thì tiền BHXH 1 lần, mức hưởng lương hưu hằng tháng, trợ cấp 1 lần khi về hưu, trợ cấp tuất 1 lần năm 2024 sẽ tăng.
Thứ sáu, thay đổi mức đóng BHYT: Điểm e khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP quy định mức đóng BHYT hộ gia đình theo tháng như sau:
- Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở;
- Người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất;
- Từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Đối với học sinh, sinh viên mức đóng BHYT hằng tháng bằng 4,5% mức lương cơ sở (ngân sách nhà nước hỗ trợ 30%, học sinh sinh viên tự đóng 70%).
Từ ngày 1/7/2024 thực hiện cải cách tiền lương, sẽ bỏ mức lương cơ sở. Có thể từ thời điểm này sẽ có hướng dẫn mới về mức đóng cũng như mức hưởng bảo hiểm y tế hộ gia đình, học sinh - sinh viên.
Thứ bảy, thay đổi chi phí khám chữa bệnh 1 lần được chi trả 100%: Hiện nay, chi phí cho một lần khám chữa bệnh thấp hơn 15% mức lương cơ sở (thấp hơn 270.000 đồng) thì người tham gia bảo hiểm y tế được thanh toán 100% chi phí.
Từ 1/7/2024 bãi bỏ lương cơ sở thì chi phí này cũng sẽ có sự thay đổi và hướng dẫn cụ thể.
