AFP dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Biên bản ghi nhớ về thỏa thuận trên được ký ngày 14/9 tại Nhà Trắng và là khoản cam kết viện trợ quân sự song phương lớn nhất trong lịch sử của Mỹ. Một quan chức cấp cao của Israel xác nhận thỏa thuận này sẽ có tổng giá trị lên đến 38 tỉ USD và được thực hiện trong vòng 10 năm, từ năm 2019 đến 2028.
Mức viện trợ này sẽ tăng đáng kể so với mức 3,1 tỉ USD mỗi năm mà Mỹ hiện dành cho nước đồng minh chủ chốt của mình theo một thỏa thuận sẽ hết hạn vào năm 2018. Theo bà Nita Lowey – thành viên cấp cao nhất của đảng Dân chủ tại Ủy ban phân bổ của Hạ viện Mỹ - thỏa thuận này sẽ giúp Israel chuẩn bị tốt hơn để xử lý những bất ổn và hỗn loạn trong khu vực, từ đó có thể bảo vệ được tốt hơn công dân và đường biên giới của nước này.
Thỏa thuận nói trên được ký kết trong lúc chính quyền của Tổng thống Barack Obama đang ngày càng tỏ ra thất vọng với chính sách xây dựng nhà tái định cư của Israel. Washington mới đây đã cảnh báo rằng các chính sách của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang khiến những hy vọng về việc đạt được một thỏa thuận hòa bình cuối cùng cho khu vực Trung Đông trở nên khó khăn hơn.
Chỉ mới tháng trước, Nhà Trắng tiếp tục mạnh mẽ chỉ trích “sự leo thang mạnh mẽ” trong hoạt động xây dựng của Israel ở khu vực Bờ Tây và Đông East Jerusalem. Ông Netanyahu sau đó đã lên tiếng phản bác, cho rằng các bình luận của Washington là không phù hợp.
Tuy nhiên, Israel vẫn là đồng minh số 1 của Mỹ ở khu vực Trung Đông và là nước nhận viện trợ quân sự lớn nhất của Mỹ, đồng thời cũng là một khách hàng lớn trong hoạt động xuất khẩu vũ khí của Mỹ. Các thông tin cho biết, giới chức Israel ban đầu đề nghị Mỹ tăng viện trợ quân sự cho nước này lên thành 5 tỉ USD. Thủ tướng Israel lấy lý do Mỹ đạt được thỏa thuận hạt nhân với Iran và việc dỡ bỏ các lệnh cấm vận nhằm vào Iran sau thỏa thuận này để kêu gọi Mỹ tăng viện trợ.
CNN dẫn lời ông David Makovsky – Giám đốc Dự án tiến trình hòa bình Trung Đông tại Viện chính sách cận Đông Washington – cho biết, việc đạt được thỏa thuận này sẽ phát đi một thông điệp mạnh mẽ tới khu vực Trung Đông rằng những khác biệt giữa Mỹ và Israel sẽ không ảnh hưởng đến viện trợ từ Mỹ tới đồng minh.
“Điểm cốt lõi là Mỹ vẫn rất cam kết đảm bảo an ninh dài hạn của Israel” – ông này nói. Israel hiện nay dựa chủ yếu vào viện trợ quốc phòng của Mỹ. Tổng ngân sách quốc phòng của nước này vào khoảng 16 tỉ USD, không tính viện trợ của Mỹ.
