Theo Reuters, phát biểu ngày 18/6, ông Trump cho biết ông đang thúc đẩy các biện pháp trừng phạt mới vì động thái “không thể chấp nhận” của Bắc Kinh khi tăng thuế đánh vào hàng hóa Mỹ. “Quan hệ thương mại Mỹ - Trung cần phải cân bằng hơn. Tôi có quan hệ tốt với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc trên nhiều vấn đề. Tuy nhiên, Mỹ sẽ không để Trung Quốc hay các nước khác trên thế giới lợi dụng trong vấn đề thương mại”, ông Trump trong một tuyên bố cho biết.
Nhà lãnh đạo Mỹ cảnh báo rằng sau khi các biện pháp mới được thực thi, trong đó có việc áp dụng mức thuế suất 25% lên 50 tỉ hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ, Mỹ có thể sẽ đánh thuế lên thêm 200 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc nếu Trung Quốc lại tiếp tục tăng thuế để trả đũa.
Trong phát biểu hồi tuần trước, ông Trump cũng đã đe dọa sẽ áp thêm thuế đối với Trung Quốc nếu Bắc Kinh áp dụng các biện pháp trả đũa với nước này. “Hành động mới của Trung Quốc cho thấy Trung Quốc rõ ràng quyết tâm đẩy Mỹ vào thế bất lợi và không công bằng, thể hiện ở việc mất cân bằng thương mại lên đến 376 tỉ USD. Điều đó không thể chấp nhận được”, Tổng thống Mỹ nói.
Theo AFP, phát biểu của ông Trump được đưa ra sau khi ông hồi tuần trước đã thông báo sẽ áp mức thuế 25% lên 50 tỉ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, kéo theo việc Bắc Kinh cũng đã trả đũa gần như ngay lập tức bằng thông báo áp dụng thuế tương tự lên hàng hóa của Mỹ. Bộ Tài chính Trung Quốc ngày 15/6 tuyên bố Mỹ đã “phát động chiến tranh thương mại” với nước này đồng thời tuyên bố áp thuế 25% lên đối với 659 mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ có tổng giá trị là 50 tỷ USD.
Trong đó, theo Bộ Tài chính và Bộ Thương mại Trung Quốc, việc áp thuế đối với 545 mặt hàng, bao gồm đậu nành, ngô, gạo, các loại thịt, sữa và rau quả hàng hóa nhập từ Mỹ với tổng giá trị là 34 tỷ USD sẽ có hiệu lực vào ngày 6/7 tới còn thời gian áp thuế đối với các sản phẩm dầu khí, dầu thô và than có tổng giá trị 16 tỷ USD sẽ được thông báo sau. Việc áp thuế ban đầu được nhắm vào những mặt hàng ở các bang đã ủng hộ ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 cũng như các sản phẩm có ý nghĩa quan trọng về mặt chính trị khác.
Trước tuyên bố mới nhất của Tổng thống Mỹ, Bộ thương mại Trung Quốc ngày 19/6 cho rằng việc Mỹ gây áp lực và hăm dọa một cách cực đoan với Trung Quốc đã đi ngược lại sự đồng thuận mà 2 bên đã đạt được trong suốt nhiều cuộc thương thảo và cũng gây thất vọng lớn trong cộng đồng quốc tế.
“Nếu Mỹ hành động bất hợp lý và công bố danh sách mặt hàng áp thuế, Trung Quốc sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc áp dụng các biện pháp trả đũa mạnh mẽ”, tuyên bố của Bộ thương mại Trung Quốc cho hay. Dự kiến, danh sách những mặt hàng tiếp theo của Mỹ mà Trung Quốc muốn áp thuế sẽ được Trung Quốc công bố sau khi chính quyền của ông Trump công bố danh sách áp thuế mở rộng.
Việc áp dụng các biện pháp thương mại với Trung Quốc chỉ là 1 mặt trong cuộc chiến trên nhiều mặt trận mà ông Trump đang áp dụng với các đối tác kinh tế của Mỹ nhằm thúc đẩy chính sách “nước Mỹ trên hết” của ông. Trước đó, từ ngày 1/6/2018, Mỹ cũng đã áp dụng mức thuế suất lần lượt là 25% và 10% đối với mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu từ Liên minh Châu Âu, Canada và Mexico.
Các nhà phân tích cảnh báo rằng nguy cơ xung đột thương mại với hậu quả nặng nề đang ngày càng gia tăng. “Việc ăn miếng trả miếng” đẩy 2 bên tới gần một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện hơn. Trong khi về mặt nguyên tắc vẫn có chỗ cho đàm phán thì thái độ của 2 bên dường như đang khiến việc này trở nên khó khăn hơn”, ông Louis Kuijs, người đứng đầu bộ phận kinh tế châu Á ở Công ty nghiên cứu Oxford nhận định.
