Mỹ sẽ rút khỏi căn cứ quân sự ở U-dơ-bê-ki-xtan vào cuối năm 2005

Ông Phơ-rít thừa nhận quan hệ hai nước đang trong giai đoạn 'rất căng thẳng', và vì thế, Mỹ sẽ sớm rút quân mà không dự định thương lượng thêm với U-dơ-bê-ki-xtan. Mặc dù từ chối đưa ra thời điểm cụ thể, song ông Phơ-rít khẳng định Nhà Trắng sẽ tuân thủ thời hạn do chính quyền U-dơ-bê-ki-xtan đưa ra buộc các lực lượng Mỹ rút khỏi căn cứ không quân K2 ở tỉnh Ca-si Khan-na-bát.

U-dơ-bê-ki-xtan đồng ý cho Mỹ sử dụng căn cứ không quân trên từ cuối năm 2001 sau vụ khủng bố ngày 11/9 để phục vụ các chiến dịch quân sự của Mỹ ở Áp-ga-ni-xtan. Theo giới phân tích, việc triển khai căn cứ ở các nước Trung Á, trong đó có U-dơ-bê-ki-xtan, nằm trong kế hoạch mở rộng ảnh hưởng của Mỹ tại khu vực vốn được coi là 'sân sau chiến lược' của Nga. Mặc dù Mỹ không công bố chính xác số quân triển khai ở K2, song theo một số nguồn tin, con số này có thể vào khoảng 800 lính.

Cuối tháng 7 vừa qua, U-dơ-bê-ki-xtan chính thức yêu cầu Mỹ rút khỏi K2 và ấn định thời hạn 180 ngày cho việc di chuyển máy bay, thiết bị khí tài cũng như rút nhân viên khỏi căn cứ này. Động thái trên xảy ra trong bối cảnh quan hệ U-dơ-bê-ki-xtan và Mỹ trở nên căng thẳng sau các vụ bạo động hồi tháng 5 ở thành phố An-đi-gian (miền Đông U-dơ-bê-ki-xtan), làm hàng trăm người thiệt mạng.

Các nghị sĩ U-dơ-bê-ki-xtan coi sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Trung Á không phải là yếu tố góp phần duy trì an ninh khu vực, mà ngược lại là 'nguy cơ an ninh' đối với U-dơ-bê-ki-xtan. Hàng loạt cuộc biểu tình của người dân địa phương đã nổ ra nhằm phản đối sự hiện diện của quân đội Mỹ gây huỷ hoại môi trường và ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng trong khu vực.

Theo các chuyên gia, việc buộc phải rút căn cứ không quân khỏi U-dơ-bê-ki-xtan sẽ gây khó khăn cho quân đội Mỹ về vấn đề hậu cần trong các chiến dịch tại Áp-ga-ni-xtan. Mới đây, chính quyền Cư-rơ-gư-xtan cũng đòi Mỹ rút các căn cứ quân sự khỏi lãnh thổ nước này./.