Điều chỉnh giảm 211.600 căn hộ nhà ở xã hội
Trên cơ sở góp ý của 4 bộ và 60 tỉnh, thành, tại tờ trình lần này, Bộ Xây dựng cho biết: Sau khi có Thông báo kết luận của Thủ tướng, Bộ đã có văn bản gửi UBND các tỉnh thành, đề nghị báo cáo số liệu nhà ở xã hội (NOXH) dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp để xây dựng đề án.
Đến nay đã có 60/63 địa phương gửi báo cáo về Bộ. Trên cơ sở tổng hợp báo cáo và nghiên cứu các chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của các địa phương đã được phê duyệt, Bộ tổng hợp nhu cầu về NOXH dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp của các địa phương giai đoạn 2021 - 2030 vào khoảng 2.400.000 căn; trong đó giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 1.240.000 căn, giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 1.160.000 căn.
Theo Bộ Xây dựng, đến thời điểm hiện nay, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCS) đã được phân bổ 3.163/9.000 tỷ đồng, chiếm 35% nhu cầu giai đoạn 2016 - 2020, để cho các đối tượng cá nhân vay vốn để mua, thuê, thuê mua NOXH; xây mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở (NHCS tự huy động thêm 3.163 tỷ đồng nữa để thực hiện chính sách cho vay nhà ở xã hội theo quy định).
Với các tổ chức tín dụng được Nhà nước chỉ định (4 Ngân hàng thương mại do Ngân hàng Nhà nước chỉ định) chưa được bố trí nguồn vốn cấp bù lãi suất cho vay NOXH. Vì vậy, giai đoạn từ 2016 đến nay chưa có chủ đầu tư dự án NOXH, nhà ở công nhân được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi.
Như PLVN đã thông tin, tại Tờ trình 28/TTr-BXD ngày 31/8/2022 trình Thủ tướng trước đó, Bộ Xây dựng đã dự kiến mục tiêu phát triển NOXH toàn đề án là 1.628.300 căn NOXH, trong đó, giai đoạn 2022 - 2025 là 598.500 căn hộ và giai đoạn 2026 - 2030 là 1.029.800 căn hộ.
Mục tiêu phát triển NOXH toàn đề án tại tờ trình lần này đã có sự điều chỉnh. Cụ thể, mục tiêu phát triển NOXH giai đoạn tới là 1.416.700 căn NOXH, trong đó giai đoạn 2022 - 2025 là 571.200 căn hộ và giai đoạn 2026 - 2030 là 845.500 căn hộ. Như vậy, Bộ Xây dựng đã đề xuất điều chỉnh số lượng căn hộ NOXH, nhà ở công nhân trong đề án giảm 211.600 căn.
Việc điều chỉnh giảm, theo Bộ Xây dựng là do hàng loạt địa phương đề nghị giảm số lượng NOXH, nhà ở công nhân xây dựng trên địa bàn. Hà Nội đề nghị giảm khoảng 61.000 căn, TP HCM 37.000 căn, Đà Nẵng 2.200 căn, Long An 55.000 căn, Bắc Giang 20.100 căn, Đồng Nai giảm 46.000 căn, Hà Nam giảm 19.200 căn…
Địa phương cần công khai, giới thiệu quỹ đất NOXH
Để xây dựng ít nhất 1 triệu căn NOXH, nhà ở cho công nhân trong giai đoạn từ nay đến 2030, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ, ngành tập trung sửa đổi ngay các văn bản quy phạm thuộc thẩm quyền Chính phủ, Bộ, ngành và địa phương đảm bảo đồng bộ, thông thoáng, phân cấp triệt để, rút ngắn thủ tục hành chính. Trong quá trình xây dựng chính sách, nghiên cứu đề xuất ban hành chính sách theo hướng hậu kiểm (giá bán, đối tượng, điều kiện...).
Các bộ, ngành và địa phương tổng hợp, đề xuất, cân đối nguồn vốn từ ngân sách Trung ương và địa phương để thực hiện hỗ trợ NOXH, nhà ở công nhân; tạo điều kiện cho các DN huy động khoảng 1.130.000 tỷ đồng để hoàn thành mục tiêu để ra.
Trong đó, NOXH dành cho người thu nhập thấp chiếm khoảng 60% số lượng nhà ở, nhu cầu vốn khoảng 850.000 tỉ đồng; nhà ở công nhân khoảng 40% số lượng nhà ở, nhu cầu vốn khoảng 280.000 tỉ đồng.
Bộ Xây dựng cũng kiến nghị người đứng đầu địa phương phải xác định đây là nhiệm vụ chính trị của cá nhân; lập, phê duyệt kế hoạch triển khai cụ thể cho việc đầu tư các dự án NOXH theo từng năm và từng giai đoạn từ nay đến 2030 đảm bảo nhu cầu của địa phương. Đồng thời phải có giải pháp đẩy nhanh việc đầu tư xây dựng các dự án đang triển khai thực hiện, các dự án đã có chủ trương đầu tư, hay việc quy hoạch, bố trí và công khai các quỹ đất đã giải phóng mặt bằng phục vụ phát triển NOXH, nhà ở công nhân để DN quan tâm, đề xuất dự án.
Các địa phương phải có trách nhiệm công khai, giới thiệu quỹ đất đầu tư NOXH cho các DN để nghiên cứu, đề xuất đầu tư. Quy hoạch, bố trí các dự án NOXH, nhà ở cho công nhân độc lập tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, có quy mô lớn, đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đặc biệt là các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng... Nghiên cứu phân cấp, đơn giản hóa, rút ngắn thủ tục hành chính theo thẩm quyền. Các địa phương quy định rõ đầu mối thực hiện thủ tục hành chính trong lập, phê duyệt dự án NOXH, nhà ở công nhân.
Để có đủ nguồn lực thực hiện mục tiêu xây ít nhất 1 triệu căn NOXH, Bộ Xây dựng cũng kiến nghị giao Ngân hàng Nhà nước phối hợp các Bộ KH&ĐT, Tài chính, Xây dựng báo cáo Thủ tướng trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, 2026 - 2030 để thực hiện chính sách về NOXH. Chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan đẩy mạnh việc thực hiện chính sách hỗ trợ lãi vay thương mại 2% với các dự án NOXH, nhà ở công nhân.
