Liên quan đến hành vi mua bán, sử dụng giấy tờ đăng kiểm giả pháp luật Việt Nam quy định những hình phạt rất nghiêm khắc: xử lý hành chính hoặc hình sự. Cụ thể, đối với hành chính, tại khoản 5, điều 16, Nghị định 100/2019/NĐ-CP nêu rõ: Phạt 4-6 triệu đồng và tịch thu giấy, tem đăng kiểm, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe 1-3 tháng đối với các hành vi sử dụng giấy chứng nhận, tem đăng kiểm không do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc bị tẩy xóa.
Cũng theo Nghị định trên, phạt 4-6 triệu đồng đối với cá nhân, 8-12 triệu đồng đối với tổ chức là chủ phương tiện đưa ô tô có giấy, tem đăng kiểm không do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc bị tẩy xóa tham gia giao thông.
Về hình sự, Điều 431, Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 có quy định: Người nào làm giả con dấu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm. Nếu hành vi phạm tội có dấu hiệu nghiêm trọng hơn thì mức xử phạt sẽ cao hơn cả về mức phạt tiền lẫn thời gian phạt tù. Nếu người vi phạm thu lợi bất chính 50 triệu đồng trở lên, mức phạt tù có thể lên tới 7 năm tù.
 |
Một trang điện tử công khai bán giấy đăng kiểm giả. |
Mặc dù các quy định của pháp luật đã rất “mạnh tay” với các hành vi mua bán, sử dụng giấy tờ đăng kiểm giả, tuy nhiên thực tế ở nhiều địa phương các đối tượng vẫn lợi dụng nhu cầu sử dụng đăng kiểm giả của một bộ phận người dân để thu lợi bất chính.
Trên trang mạng xã hội về “Mua bán, trao đổi ô tô cũ” có thể dễ dàng thấy những dòng quảng cáo, đăng thông tin bán giấy tờ đăng kiểm giả. Các “cò mồi” tại đây còn xác nhận ngoài làm tem và sổ đăng kiểm, còn nhận làm cả bằng lái xe các loại.
Giá làm trọn bộ đăng kiểm giả cho xe tải chỉ với 4 triệu đồng, kèm theo cam kết “phôi chuẩn, tem thật, mực tươi, không cần cọc, nhận hàng ưng ý mới lấy tiền”.
Không chỉ trên các trang mạng xã hội mà nhiều trang website điện tử cũng công khai bán giấy đăng kiểm giả với giá trung bình từ 2-4,5 triệu đồng. Điều kiện giao dịch vô cùng dễ dàng. Người mua chỉ cần chụp ảnh xe và đăng kiểm cũ cho người bán, chuyển khoản tiền, chờ 3 ngày sau sẽ nhận được 2 tem và sổ đăng kiểm mới qua hình thức chuyển phát nhanh.
Nguyên nhân khiến nhiều lái xe vẫn tìm đến việc mua đăng kiểm giả thay vì đi đăng kiểm thật là do xe đã được lắp thêm nhiều thiết bị không đúng quy định, quá hạn đăng kiểm, mất giấy chứng nhận đăng kiểm hoặc giấy chứng nhận đăng kiểm bị hư hỏng...
Trong khi đó, thời điểm cuối năm 2022, đầu năm 2023, nhiều cơ sở đăng kiểm dừng hoạt động trong khi nhu cầu đăng kiểm xe tăng cao, thay vì chờ đợi để đăng kiểm, một số chủ phương tiện cũng tìm cách mua sổ, tem đăng kiểm giả trên mạng.
 |
Ông Nguyễn Văn Thái, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 29-14D cho biết: “Trong một số lần kiểm tra chúng tôi cũng phát hiện các trường hợp xe có giấy tờ giả, giấy tờ không trùng khớp với các thông tin trên phương tiện. Vì thế, khi có xe sang, biển số đẹp đến đăng kiểm là phải chú ý, kiểm tra giấy tờ cẩn thận hơn. Nếu để lọt xe dùng giấy tờ giả, đơn vị đăng kiểm sẽ gặp nhiều phiền phức".
Theo cơ quan chức năng, việc kiểm định xe rất quan trọng, góp phần bảo đảm các điều kiện an toàn của xe, giảm rủi ro trong quá trình lưu thông. Việc xuất hiện tình trạng sử dụng tem, sổ đăng kiểm giả sẽ khiến việc tham gia giao thông không đảm bảo, dễ gây nguy hiểm đến tính mạng khi gặp va chạm, tai nạn.
Do đó, ngoài việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, chỉ đạo các Trung tâm đăng kiểm thực hiện đúng theo quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, Cục Đăng kiểm Việt Nam đề xuất Sở Giao thông Vận tải các địa phương rà soát, nghiên cứu để đề xuất một số giải pháp lâu dài nhằm tạo điều kiện thuận lợi và quản lý tốt hơn lĩnh vực đăng kiểm xe ô tô.
Đồng thời, nghiên cứu phương án miễn kiểm định lần đầu cho xe ô tô sản xuất mới trước khi lưu hành; tăng cường vai trò thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm của lực lượng thanh tra giao thông và cảnh sát giao thông trong hoạt động kiểm định xe cơ giới cũng như phân cấp quản lý cho các cơ quan địa phương.
