Múa rối nước - “kho vàng” ngàn năm tuổi

Một tiết mục múa rối đặc sắc của Nhà hát  Múa rối Thăng Long
Một tiết mục múa rối đặc sắc của Nhà hát Múa rối Thăng Long
(PLVN) - Tới đây, Nhà hát Múa rối Thăng Long dự kiến sẽ làm hồ sơ đệ trình lên Ủy ban xét duyệt của UNESCO để rối nước Việt Nam được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. 

Do tính đặc sắc, nên từ nghệ thuật mang yếu tố dân gian, múa rối nước đã nhanh chóng trở thành nghệ thuật truyền thống có vị trí cao trong nền sân khấu dân tộc. Đặc biệt, múa rối có ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhưng múa rối nước thì chỉ duy nhất có ở Việt Nam. 

Múa rối rộn rã “chu du” trời Tây

Từ ngày 20 - 26/1/2019, Nhà hát Múa rối Thăng Long sẽ tham dự Liên hoan Quốc tế các Nhà hát lần thứ 11- Kerala 2019 (ITFoK ) diễn ra tại Thrissur (Ấn Độ). Nhà hát đã chuẩn bị những tiết mục đặc sắc nhất của nghệ thuật múa rối nước truyền thống của Việt Nam như: Múa Rồng, cấy, cày, tát nước, câu ếch, múa bát tiên, Đánh cáo bắt vịt, Câu ếch, Đánh bắt cá, Nhi đồng hý thủy… Ngoài những tiết mục truyền thống, Nhà hát cũng sẽ dàn dựng tiết mục để giao lưu văn hoá với Ấn Độ. 

Trong khuôn khổ chương trình còn diễn ra các hoạt động văn hóa nghệ thuật như triển lãm giao lưu và trình diễn di sản văn hóa phi vật thể Việt Nam, trong đó có nghệ thuật múa rối nước cổ truyền.

Đặc biệt, công chúng quốc tế còn được tìm hiểu quá trình làm nghề khéo léo, điêu luyện của các nghệ sĩ Việt khiến những con rối trở nên sống động, có hồn trong những vở kịch hết sức độc đáo, đặc sắc và hấp dẫn. Toàn bộ chi phí tham gia Liên hoan của Nhà hát Múa rối Thăng Long do Ban Tổ chức Liên hoan tại Ấn Độ tài trợ. 

 NSƯT Chu Lượng - Phó Giám đốc Nhà hát Múa rối Thăng Long làm Trưởng đoàn nghệ thuật cho hay, chuyến xuất ngoại đầu tiên trong năm Kỷ Hợi sẽ tạo động lực để Nhà hát mở rộng giao lưu tại các liên hoan nghệ thuật quốc tế với các nhà hát trên thế giới.

Từ khi thành lập đến nay (tháng 10/1969), Nhà hát Múa rối Thăng Long đã tạo được bước đi cho riêng mình, đó là luôn đặt yếu tố dân tộc, truyền thống lên hàng đầu, chú trọng phát triển theo phương châm kế thừa nhưng có sự sáng tạo.

Nhà hát từng bước khôi phục, làm mới các tích trò cổ, bổ sung vào chương trình biểu diễn; đồng thời, xây dựng thành công một số chương trình, vở diễn độc đáo, hấp dẫn với nhiều hình thức, thể loại, thu hút sự quan tâm của du khách.

Năm 2018, Nhà hát Múa rối Thăng Long đã đạt Huy chương Bạc cho vở “Công chúa tóc mây” và đặc biệt giải Đạo diễn xuất sắc nhất được trao cho NSƯT Nguyễn Phương Nhi và Bạch Quốc Khanh. 

Nhà hát cũng lưu diễn thành công trên 40 quốc gia, ghi dấu trong lòng khán giả các nước, góp phần quảng bá và thúc đẩy giao lưu văn hóa nghệ thuật với các nước trên thế giới. Nhà hát có xưởng tạo hình con rối dùng để biểu diễn và làm quà lưu niệm cho du khách; chú trọng sưu tầm, nghiên cứu tư liệu để hệ thống hóa và đánh giá giá trị kho tàng các tích trò rối nước dân gian, xây chương trình đưa sân khấu rối nước vào trường học.

Trong những năm tới, Nhà hát sẽ hướng đến xây dựng những xuất diễn VIP, theo mô hình của các nhà hát nổi tiếng thế giới. “Đó là những buổi diễn chất lượng cao mà ở đó, khán giả phải đặt trước, phải đăng ký trước mới mua vé được” - NSƯT Chu Lượng “khoe” đầy phấn khởi. Nhà hát Múa rối Thăng Long 5 năm giữ vững kỷ lục “Nhà hát duy nhất tại Châu Á biểu diễn 365 ngày trong năm” và ngày càng tăng “sức nóng”.

Mong sớm trở thành di sản Văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại 

Là người kết nối Nhà hát Múa rối Thăng Long với Diễn đàn Festival Quốc tế IFF và Liên hoan Quốc tế các Nhà hát lần thứ 11 - Kerala 2019, đạo diễn Lê Quý Dương - Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Sân khấu thế giới, Chủ tịch Diễn đàn Festival Quốc tế IFF - ITI – UNESCO cho hay:  “Trong kho tàng sân khấu truyền thống thì rối nước thực sự là một “kho vàng”.

Những cái chúng ta đang sử dụng, biểu diễn chỉ là một phần rất nhỏ trong “kho vàng” ngàn năm tuổi ấy. Nghệ thuật này không chỉ phát triển trong dân gian mà ngay ở các sân khấu chuyên nghiệp cũng rất được yêu thích. Khán giả quốc tế đặc biệt yêu thích nghệ thuật này. Theo tôi, múa rối nước hội đủ các tiêu chuẩn do UNESCO đặt ra”.

Múa rối nước có niên đại hơn một ngàn năm tại vùng châu thổ sông Hồng. Trên Bia “Sùng Thiện Diên Linh tự tháp” có niên hiệu Thiên Phù Duệ Vũ thứ 2 (năm 1121) thời Lý Nhân Tông, có ghi trò múa rối nước biểu diễn mừng thọ nhà vua.

Điều đó chứng tỏ rằng nghệ thuật múa rối dân gian Việt Nam đã được hình thành từ bao đời nay, được lưu truyền tồn tại và ngày càng phát triển với nhiều thể loại như: Rối tay, rối que, rối dây, rối nhà mồ, rối mặt nạ, rối diều sáo, rối đồ chơi, rối sào, rối bóng... đặc biệt có múa rối nước. Nội dung trong tích, trò, vở diễn mang tính chất mua vui, giải trí, gây cười, rất hóm hỉnh, hài hước, châm biếm.

NSƯT Chu Lượng chia sẻ: “Rối là kết tinh và hội tụ những giá trị cốt lõi của văn hóa người Việt. Chúng tôi dự định làm hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận rối nước là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Nhà hát đang xây dựng tiêu chí để quy tụ các học giả, nhà nghiên cứu để nâng tầm giá trị của nghệ thuật rối nước hơn nữa. Hiện nay, múa rối đã tuyệt vời rồi nhưng làm sao để tuyệt vời hơn nữa là trách nhiệm của nhà quản lý cũng như của nghệ sĩ chúng tôi”.

Còn nhớ, cách đây 17 năm, Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản số 1612, ký ngày 28/3/2002 thông báo ý kiến Thủ tướng Chính phủ đồng ý với kiến nghị của Bộ VHTT về việc lập hồ sơ múa rối nước trình UNESCO xét công nhận đây là kiệt tác về di sản văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại. 

Đọc thêm

Hạn chế hình ảnh diễn viên sử dụng thuốc lá để bảo vệ giới trẻ

Cảnh hút thuốc trong phim "Tháng năm rực rỡ", phim được dán nhãn cấm khán giả dưới 16 tuổi.
(PLVN) - Các diễn viên, ca sỹ sử dụng việc hút thuốc lá như một cách thể hiện tính cách nhân vật hoặc thể hiện tâm trạng trong quá trình biểu diễn. Chuyên gia cho rằng điều này ảnh hưởng rất lớn đến hành vi, lối sống của giới trẻ, do đó Thông tư 14/2024 được ban hành là kịp thời, góp phần thiết thực bảo vệ thể chất và tinh thần thế hệ tương lai của đất nước.

Hiện thực hóa giấc mơ nhạc kịch “made in Việt Nam”

Vở nhạc kịch Tấm Cám. (Ảnh: Khắc Duy)
(PLVN) - Sau nhiều năm vắng bóng tại Việt Nam, hàng loạt chương trình nhạc kịch đặc sắc mang đậm văn hóa Việt được đầu tư công phu với những tâm huyết của các nghệ sĩ nhằm thu hút khán giả yêu nghệ thuật và thực hiện hóa giấc mơ nhạc kịch Việt Nam vươn ra thế giới.

“Anh trai say hi” “Anh trai vượt ngàn chông gai” cùng dắt tay vào vòng bầu chọn Giải Mai Vàng 2024

“Anh trai say hi” đang là ứng cử viên của Giải Mai Vàng 2024 hạng mục Chương trình trên nề tảng số - truyền hình
(PLVN) -  Hội đồng Nghệ thuật Giải Mai Vàng đã chính thức công bố kết quả đề cử Giải Mai Vàng lần thứ 30. Sau hơn hai tháng tiếp nhận đề cử từ bạn đọc, từ 15/9 đến hết ngày 25/11/2024, cuộc họp của Hội đồng Nghệ thuật đã hoàn tất việc lựa chọn những ứng viên xuất sắc trong 14 hạng mục của Giải Mai Vàng năm nay.

Hé lộ sân khấu choáng ngợp của siêu nhạc hội 8WONDER Winter trước giờ G

Hé lộ sân khấu choáng ngợp của siêu nhạc hội 8WONDER Winter trước giờ G
(PLVN) -  Toàn bộ phần sân khấu “đóng băng” 8WONDER Winter đã hoàn thiện những khâu setup cuối cùng để sẵn sàng chào đón ban nhạc hàng đầu thế giới Imagine Dragons và dàn Vpop Việt đình đám trước hàng chục ngàn khán giả Sài Thành. Ban nhạc hàng đầu thế giới dự kiến sẽ đến TP.HCM chiều hôm nay để sẵn sàng cho siêu nhạc hội tại đại đô thị Vinhomes Grand Park.

Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Tượng Bà Chúa Xứ được đặt ở chánh điện.
(PLVN) - Ngày 4/12/2024, tại thủ đô Asunción, Paraguay, trong khuôn khổ Kỳ họp lần thứ 19 Uỷ ban liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam chính thức được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Có gì ở 'Lật mặt 8' của Lý Hải?

Có gì ở 'Lật mặt 8' của Lý Hải?
(PLVN) - Chiều 4/12, tại TP HCM, Lý Hải công bố dự án và dàn diễn viên đóng “Lật mặt 8: Vòng tay nắng”. Trong đó, TikToker nổi tiếng Lê Tuấn Khang được quan tâm khi đảm nhận một vai trong phim.

'Thối não' là từ nổi bật nhất năm 2024

"Brain rot" (tạm dịch: thối não) được Từ điển Oxford công bố là từ của năm 2024. Ảnh: Oxford University Press.
(PLVN) - "Brain rot" (tạm dịch: thối não) được Từ điển Oxford công bố là từ của năm 2024. Từ dùng để bày tỏ lo ngại về việc tiêu thụ quá nhiều nội dung trên mạng xã hội có thể làm sa sút trí tuệ, tinh thần.

'Giấc mơ Chí Phèo' - đậm màu sắc nhạc kịch Việt

Chất liệu văn học Việt Nam đi vào các tác phẩm sáng tạo. (Ảnh trong vở kịch Giấc mơ Chí Phèo)
(PLVN) - "Giấc mơ Chí Phèo” là vở nhạc kịch mang đậm màu sắc nhạc kịch theo phong cách hiện đại (broadway) quốc tế. Lần đầu tiên một vở kịch broadway cảm tác từ văn học nước nhà được vang lên làm thỏa mãn những khao khát của người Việt về giấc mơ broadway “musical made in Vietnam".

Giải thưởng Sách Quốc gia năm 2024 - Tôn vinh 58 bộ sách đặc sắc trên các lĩnh vực

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa - Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương và đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng - Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông trao giải A cho các tác giả, nhóm tác giả đạt giải (ảnh Hồng Ngọc).
(PLVN) - Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam và Đài Truyền hình Việt Nam vừa tổ chức Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 7 - năm 2024. 58 bộ sách, cuốn sách được nhận Giải thưởng đều là những xuất bản phẩm được đầu tư công phu, giàu tâm huyết, có giá trị tiêu biểu, đặc sắc trên các lĩnh vực.

Chấn chỉnh tình trạng âm nhạc thiếu chất lượng nghệ thuật

Chấn chỉnh tình trạng âm nhạc thiếu chất lượng nghệ thuật
(PLVN) - Đã có một số tác phẩm âm nhạc với nội dung thô tục, phản cảm, không phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa Việt Nam bị Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) xử phạt. Tuy nhiên, các trường hợp bị phạt chỉ là con số khá khiêm tốn so với các ca khúc có ca từ “nhiễm độc” được phát hành công khai trên các nền tảng mạng xã hội hiện nay.

Cuốn hút những bộ phim thượng tôn pháp luật

“Độc đạo” với nỗi đau đớn, giằng xé giữa lương tri, thù hận. (Ảnh: VFC)
(PLVN) - Các bộ phim chủ đề cảnh sát hình sự Việt Nam thường có tổng mức kinh phí đầu tư rất lớn, bởi nhà sản xuất, biên kịch, đạo diễn, diễn viên ê kíp làm phim đều hạ quyết tâm làm cho được các bộ phim xứng tầm về chủ đề an ninh trật tự, thượng tôn pháp luật. Với sự quy tụ những gương mặt diễn viên đầy thực lực, những cuộc đấu mưu đầy cam go và những trận đánh khốc liệt vào hang ổ tội phạm, các phân cảnh hoành tráng… đã thu hút hàng triệu khán giả truyền hình.