Thông tin này đã khiến người tiêu dùng trong nước hoang mang. Trước khả năng gây ung thư của bình giữ nhiệt, người tiêu dùng phải tự bảo vệ mình như thế nào?
Bình giữ nhiệt có thể là tác nhân gây ung thư
Để chứng minh tác hại của các loại bình giữ nhiệt này, các chuyên gia đã đựng nước tinh khiết và nước trái cây trong hai mẫu bình giữ nhiệt cùng loại. Sau một thời gian, hàm lượng kim loại nặng trong nước trái cây đã tăng đột biến và vượt quá giới hạn cho phép. Phân tích mẫu nước tinh khiết thì không thấy có hiện tượng tương tự.
Kim loại nặng phản ứng với các axit hữu cơ có trong nước quả sẽ tạo muối kim loại. Điều nguy hiểm là các muối này tan được trong nước và đi vào cơ thể gây độc cho cơ thể, lâu dần dẫn đến bệnh ung thư.
Theo các chuyên gia, đa số bình giữ nhiệt đều được chế tạo bằng inox, Thực tế đây là một dạng hợp kim của một số kim loại nặng như Crom (Cr), Sắt (Fe), Niken (Ni). Bởi vậy, nếu là inox được tạo ra từ những vật liệu tốt, chất lượng thì sẽ an toàn và hoàn toàn có thể dùng để đựng thực phẩm được. Ngược lại, bình giữ nhiệt được làm từ chất a-mi-ăng thì rất nguy hiểm.
A-mi-ăng không gây hại đến sức khỏe con người ngay lập tức mà thông thường sẽ ảnh hưởng từ 20 – 30 năm sau khi tiếp xúc với chất này. Khi xâm nhập vào cơ thể con người qua đường hô hấp, a-mi-ăng gây nên các bệnh nghiêm trọng liên quan đến đường hô hấp như ung thư phổi, ung thư trung biểu mô ác tính (màng phổi, màng bụng, màng tim), ung thư thực quản, buồng trứng.
Các biểu hiện chung liên quan đến việc phơi nhiễm sợi a-mi-ăng là thở ngắn, ho, mệt mỏi, đau ngực và thường có máu trong đờm. A-mi-ăng có thể gây nên cái chết từ từ cho người mà họ không để ý đến.
Do a-mi-ăng có đặc điểm cách điện, cách nhiệt, cách âm, chịu được nhiệt độ cao, chịu được axit, kiềm và lâu hỏng nên chúng được sử dụng rộng rãi với khối lượng rất lớn. Ví dụ, các ống dẫn nước nóng thường được bọc một lớp sợi bông a-mi-ăng, bên ngoài trát xi măng để giữ nhiệt. A-mi-ăng rẻ nên được sử dụng làm bình giữ nhiệt nhằm hạ giá thành.
Tiến sĩ Trần Tuấn - Trưởng Ban thường trực hành động Liên minh vận động chính sách y tế cho biết: “WHO đã chỉ ra rằng a-mi-ăng gây ung thư phổi, thanh quản và buồng trứng, ung thư trung biểu mô (một loại ung thư màng phổi và màng bụng) và bụi phổi a-mi-ăng (xơ hóa phổi). Các bệnh liên quan đến a-mi-ăng có thể phòng ngừa được và cách hiệu quả nhất để phòng ngừa các bệnh này là ngừng sử dụng tất cả các dạng của a-mi-ăng để phòng ngừa phơi nhiễm”.
Theo tiến sĩ Tuấn, hiện nay Việt Nam đang là quốc gia sử dụng các dạng a-mi-ăng thuộc nhóm nhiều nhất thế giới. Người dân không thể nhận biết a-mi-ăng tồn tại trong những vật liệu gì nên vẫn sử dụng và tiếp xúc mà không biết rằng mình đang tiếp xúc với nguồn bệnh gây ung thư.
Loạn giá trên thị trường
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều các hãng bán bình giữ nhiệt xuất xứ rõ ràng, nhưng giá cả đều thuộc dạng cao cấp. Các loại bình giữ nhiệt xuất xứ từ Hàn Quốc có giá từ 300.000 – 700.000 đồng (Lock &Lock, Apolli); xuất xứ từ Nhật có giá từ 450.000 – 1,5 triệu đồng (Tiger, Thermos); xuất xứ từ Séc có giá từ 200.000 – 300.000 đồng (Elmich). Các loại bình này chủ yếu được làm từ thép không rỉ 304. Do cấu tạo 2 lớp, cách nhau bởi môi trường chân không nên giữ nhiệt và an toàn khi tiếp xúc với thực phẩm.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn mang ý nghĩ bình giữ nhiệt chỉ là một dụng cụ đựng thực phẩm, hoàn toàn không ảnh hưởng đến sức khỏe nên chủ quan khi chọn đồ. Giữa hàng chục hãng khác nhau, đa số người tiêu dùng chọn mua các loại bình Trung Quốc có giá rẻ hơn, giữ nhiệt kém hơn. Các loại bình này được bày bán tràn lan từ chợ cho đến các siêu thị. Giá dao động từ vài chục ngàn đến hơn 100.000 đồng/bình. Cũng vì được bày bán tràn lan, loại bình giữ nhiệt của Trung Quốc khó có thể thu hồi hoàn toàn, người tiêu dùng phải biết cách chọn lựa thông minh để tự bảo vệ sức khỏe của mình.
Đặc điểm chung của các loại bình Trung Quốc là mập mờ về nguồn gốc, xuất xứ, giá cả rẻ bất ngờ và không nhãn mác, thành phần. Trên bình của các sản phẩm này, vỏ in chữ Trung Quốc, không có túi chống ẩm, mùi hắc khá khó chịu. Khi cầm lên, loại bình này nhẹ hơn hẳn bình làm bằng inox xịn. Để an toàn, người tiêu dùng nên chọn sản phẩm có ký hiệu 304, inox không cần dùng cho đun nấu có thể chọn loại 430, không nên mua hàng mập mờ về nguồn gốc, xuất xứ và thành phần của sản phẩm.