“Họa vô đơn chí”
Một thông tin được truyền thông thế giới chú ý trong tuần qua là việc cựu luật sư riêng của ông Trump là ông Cohen bị kết án 36 tháng tù giam vì nhiều tội danh khác nhau. Bản án được đưa ra sau khi vị luật sư từng tuyên bố sẵn sàng “đỡ đạn” cho ông Trump trong thỏa thuận nhận tội hồi tháng 8 vừa qua khẳng định ông Trump đã chỉ đạo ông đưa tiền dàn xếp với cựu người mẫu Playboy Karen McDougal và ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels – những người tuyên bố từng có quan hệ ngoài luồng với tổng thống.
Theo các công tố viên, ông Cohen đã trả cho Daniels 130.000 USD và đã giúp dàn xếp việc chi trả 150.000 USD cho McDougal để cả 2 im lặng về quan hệ với ông Trump.
Việc trả tiền này diễn ra trong những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử hồi năm 2016, vi phạm pháp luật tài chính trong vận động tranh cử Mỹ. Trong thỏa thuận nhận tội, vị luật sư cũng thừa nhận đã trốn 1,4 triệu USD tiền thuế từ các hoạt động kinh doanh cá nhân.
Với tội vi phạm pháp luật về tài chính trong vận động tranh cử, trốn thuế và các tội danh khác, ông Cohen phải nhận bản án 36 tháng tù giam. Ông này cũng bị kết án 2 tháng tù giam vì đã nói dối trước Quốc hội về một dự án của công ty của ông Trump tại Nga.
Hai bản án được thi hành song song. Ngoài án tù, ông Cohen còn bị tịch thu 500.000 USD và bị buộc phải bồi thường 1,39 triệu USD.
Chỉ ít giờ sau khi ông Cohen bị kết án tù, các công tố viên Mỹ cho biết thêm rằng họ đã đạt được thỏa thuận với American Media (AMI) - Công ty mẹ của tờ báo National Enquirer. Theo thoả thuận, AMI thừa nhận đã bắt tay với chiến dịch tranh cử của ông Trump, “bóp chết” những thông tin “về các mối quan hệ tình cảm của ứng cử viên tổng thống với phụ nữ”.
Thông tin được nêu trong thỏa thuận cho biết, tháng 8/2016, AMI đã đồng ý mua lại bản quyền câu chuyện tình ái với tổng thống của McDougal với giá 150.000 USD. AMI cũng đã đồng ý hợp tác với các nhà điều tra để đổi lấy việc không bị truy tố về vai trò của công ty này trong vụ việc trả tiền cho cựu người mẫu.
Ông Jonathan Turley, một chuyên gia luật của trường Đại học George Washington, cho rằng các công tố viên Mỹ có thể đang nỗ lực xây dựng hồ sơ của một vụ kiện lớn hơn nhằm vào ông Trump. Các chuyên gia pháp lý khác cũng nhận định ông Trump có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về một số tội danh, trong đó có gian lận thuế và vi phạm các quy định về công khai thông tin.
Hồi đầu năm, ông Trump thừa nhận đã trả lại cho ông Cohen 130.000 mà ông này đã dùng để trả cho Stormy Daniel dù trước đó một mực khăng khăng không biết gì về việc luật sư riêng trả tiền cho người tố ông có quan hệ ngoài luồng.
Nhiều hãng tin của Mỹ đề cập đến khả năng ông Trump bị luận tọi sau việc cựu luật sư Cohen bị kết án, đặc biệt là cáo buộc vi phạm hình sự liên quan đến việc trả tiền mua im lặng, gây ảnh hưởng tới kết quả bầu cử.
Nghi án đổi tiền lấy ảnh hưởng
Cũng trong tuần qua, truyền thông Mỹ dẫn các nguồn tin cho biết, các công tố viên liên bang của nước này cũng đang điều tra khả năng ủy ban nhậm chức của ông Trump đã chi tiêu sai mục đích một phần trong số tiền kỷ lục 107 triệu USD đã quyên được từ những nhà ủng hộ. Các nguồn tin cho hay, cuộc điều tra do văn phòng công tố viên Mỹ quận Manhattan, New York tiến hành.
Ở giai đoạn đầu, các công tố viên đang truy tìm mạnh mối về khả năng một số người ủng hộ đã bỏ tiền ra để đổi lấy một số nhượng bộ về chính sách, gây ảnh hưởng tới việc sắp xếp nhân sự cũng như khả năng tiếp cận bộ máy chính quyền của ông Trump.
Theo các nguồn tin, cuộc điều tra một phần xuất phát từ những bằng chứng mà các công tố viên đã thu được trong quá trình điều tra về các giao dịch của ông Cohen. Thống kê cho thấy, công ty tổ chức sự kiện của bà Stephanie Winston Wolkoff - từng là một cố vấn không được trả lương cho Đệ nhất phu nhân Mỹ Melania Trump - là đơn vị đóng góp nhiều nhất cho ủy ban nhận chức của ông Trump, với số tiền ủng hộ lên đến 25,8 triệu USD.
Các nguồn tin cho hay, các công tố viên đã thu giữ được băng ghi âm một đoạn hội thoại giữa bà Wolkoff và ông Cohen, trong đó bà này bày tỏ sự lo ngại về cách ủy ban nhậm chức của ông Trump đang xài tiền ủng hộ. Trong khuôn khổ cuộc điều tra, các công tố viên cũng đã thẩm vấn cựu trợ lý chiến dịch tranh cử kiêm Phó chủ tịch ủy ban nhậm chức của ông Trump là ông Richard Gates.
Ngoài ra, cơ quan công tố Mỹ cũng đang thu thập tài liệu từ nhà phát triển bất động sản ở bang Tennessee Franklin Haney - người đã quyên góp đến 1 triệu USD cho ủy ban nhậm chức của ông Trump. Ông Haney về sau đã thuê ông Cohen hỗ trợ để làm thủ tục vay 5 triệu USD từ Bộ năng lượng Mỹ.
Trong số những người khác có đóng góp nhiều cho ủy ban nhậm chức của ông Trump có trùm casino Sheldon Adelson, đóng góp 5 triệu USD, nhà đầu tư Charles Schwab và nhà đầu tư khai thác Christopher Cline mỗi người đóng góp một triệu USD. Song, chưa có thông tin cho biết những người này đã bị hỏi đến.
Luật tài chính vận động tranh cử của Mỹ hạn chế về số tiền đóng góp cho chiến dịch tranh cử của các ứng viên nhưng các ủy ban nhậm chức không bị giới hạn về việc nhận tiền ủng hộ, trong đó có những khoản đóng góp từ các doanh nghiệp. Theo số liệu do Ủy ban bầu cử liên bang Mỹ công bố, số tiền mà ủy ban nhậm chức của ông Trump đã quyên góp được là số tiền lớn nhất trong lịch sử.
Tuy nhiên, khi được hỏi về thông tin trên, ông Rudy Giuliani - luật sư của ông Trump - khẳng định Tổng thống không can dự vào công việc của ủy ban nhậm chức. “Một tổng thống đắc cử khi không còn việc gì khác mới dành thời gian cho việc xem xét gây quỹ nhậm chức”, ông này nói.
Người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders cũng tuyên bố bố ông Trump và vợ là bà Melania không liên quan đến lễ nhậm chức. “Việc quan trọng nhất của tổng thống lễ nhậm chức là đến đó, dơ tay lên và tuyên thệ nhậm chức”, bà Sanders nói.
Cuộc điều tra nhằm vào Ủy ban nhậm chức của ông Trump diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ và Nhà Trắng đang đối mặt với một số cuộc điều tra về các cuộc tiếp xúc giữa chiến dịch tranh cử của ông Trump với Nga, việc trả tiền mua sự im lặng của hai phụ nữ tuyên bố đã có quan hệ ngoài luồng với ông Trump cùng một số vấn đề khác.
Một dấu hiệu rắc rối khác với ông Trump là tuyên bố của lãnh đạo đảng Dân chủ Nancy Pelosi trong tuần qua, theo đó nói rằng các nghị sỹ đảng Dân chủ tại Quốc hội Mỹ khi tiếp nhận quyền kiểm soát Hạ viện vào tháng 1 tới sẽ thu thập tài liệu về tiền hoàn thuế của ông Trump.
Những tài liệu thu thập được sẽ giúp các điều tra viên từ các ủy ban khác nhau ở Hạ viện Mỹ có được các thông tin quan trọng để xác định liệu hoạt động kinh doanh của Tổng thống có tạo ra xung đột lợi ích hay không.
Các nghị sĩ thuộc Đảng Dân chủ cáo buộc ông Trump đã vi phạm một số quy định trong Hiến pháp Mỹ cấm tổng thống nhận quà có giá trị từ các chính phủ nước ngoài, trong khi ông Trump tiếp tục sở hữu các khách sạn mà các phái đoàn của các chính phủ nước ngoài thường trú ngụ.
Luật pháp Mỹ không buộc tổng thống hay ứng viên tổng thống phải công bố thông tin về việc hoàn thuế nhưng trong nhiều thập kỷ gần đây, hầu như tất cả các ứng viên và tổng thống ở nước này đều công bố thông tin đó. Truyền thống này đã bị ông Trump phá vỡ khi ông từ chối công bố hồ sơ thuế ngay từ khi tranh cử và sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
