Một phác thảo toàn diện về Hà Nội thời cận đại

Một phác thảo toàn diện về Hà Nội thời cận đại
(PLVN) - Hà Nội thời cận đại - từ nhượng địa đến thành phố (1873 - 1945) nhằm giúp độc giả có một hình dung vừa bao quát vừa cụ thể, thấy được sự chuyển mình của Hà Nội trong quá trình trở thành một “thành phố Pháp” - thủ phủ của Liên bang Đông Dương, cuốn sách của tác giả Đào Thị Diến đã xây dựng một hệ thống lớp lang gồm 40 bài viết về hầu khắp các phương diện của lịch sử Hà Nội thời kỳ này.

Ở cấu trúc trục dọc, tác giả phân chia giai đoạn này gồm hai quá trình lớn: bắt đầu với quá trình tấn công, chiếm đóng và phá hủy thành Hà Nội của quân đội viễn chinh Pháp (từ 1873 đến cuối thế kỷ 19) và nối tiếp là quá trình tái thiết, xây dựng thành phố Hà Nội của chính quyền thực dân (từ cuối thế kỷ 19 đến 1945).

Ở cấu trúc chiều ngang, tác giả đưa ra một bức tranh toàn cảnh nhằm phản ánh quá trình biến đổi của Hà Nội diễn ra một cách đồng loạt ở tất cả các lĩnh vực, gồm: chính trị; địa giới và tổ chức hành chính; quy hoạch, xây dựng và mở rộng thành phố; văn hóa - xã hội; giao thông; giáo dục; bảo vệ cảnh quan và các di tích lịch sử. Gắn bó sự nghiệp với Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I, TS. Đào Thị Diến có điều kiện khai thác các tài liệu lưu trữ về Hà Nội. Trong cuốn sách của mình, bà đã khai thác một lượng lớn tài liệu là các phông lưu trữ như Phông Đô đốc và Thống đốc Nam Kỳ (Fonds des Amiraux et des Gouverneurs)…

Một trong những văn bản pháp lý đầu tiên về quy hoạch đô thị Hà Nội thời kỳ đầu Pháp xâm chiếm là dụ số 567 của Vua Đồng Khánh (1/10/1888) về giới hạn các khu nhượng địa cùng sơ đồ đính kèm. Có một thời gian dài trong lịch sử, bản sơ đồ khu nhượng địa ở Hà Nội đã bị mất, thậm chí có ý kiến cho rằng việc “mất” bản sơ đồ nói trên là một “mưu toan có dụng ý”. Tuy nhiên, trong chuyến đi nghiên cứu năm 2013 tại Lưu trữ Quốc gia Hải ngoại Pháp ở Aix-en Provence, tác giả Đào Thị Diến đã tìm thấy bản sơ đồ nói trên trong hồ sơ gốc số 20.244 thuộc phông Phủ Toàn quyền Đông Dương, qua đó phá tan những nghi ngờ và cung cấp thêm tài liệu nghiên cứu về thành phố Hà Nội thời thuộc địa.

Tài liệu lưu trữ đã giúp cung cấp những cứ liệu xác đáng để chúng ta hôm nay có cái nhìn đúng đắn hơn về lịch sử Hà Nội. Hoặc như cùng một sự kiện thực dân Pháp tấn công, chiếm đóng thành Hà Nội, chỉ khi thấy được góc nhìn, quan điểm, thái độ của kẻ xâm lược qua các thư từ, báo cáo trong tài liệu lưu trữ, chúng ta mới có nhận thức đầy đủ về ý đồ biến Hà Nội thành một “Paris thu nhỏ”, một “thành phố Pháp” hoa lệ, chứ không chỉ là dã tâm phá hủy văn hóa bản địa của chính quyền thực dân như vẫn tồn tại trong ghi chép của các sử gia Việt Nam.

Đào Thị Diến sinh năm 1953 tại Hà Nội. Bà tốt nghiệp chuyên ngành Sử Thế giới, Đại học Tổng hợp Hà Nội (1970 - 1975) và sau đó công tác tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I, Hà Nội (1975 - 2008). Bà có bằng Thạc sĩ Lịch sử (năm 1999) và bằng Tiến sĩ Lịch sử (năm 2004) tại Đại học Paris 7 - Denis Diderot (Pháp). Bà là tác giả của nhiều chuyên luận đã xuất bản về Hà Nội.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

'Pháp lý dành cho CEO' - Cẩm nang về kiến thức pháp lý dành cho lãnh đạo doanh nghiệp

Cuốn sách "Pháp lý dành cho CEO" sẽ góp phần giúp doanh nghiệp tránh được những rủi ro trong quá trình hoạt động.
(PLVN) - Vừa qua tại TP HCM, Luật sư Nguyễn Thành Tựu - chuyên gia trong lĩnh vực pháp lý doanh nghiệp, chính thức ra mắt cuốn sách "Pháp Lý Dành Cho CEO". Đây là một cẩm nang thiết yếu về kiến thức pháp lý dành cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tại Việt Nam. Nó giúp các CEO quản lý doanh nghiệp hiệu quả, tránh rủi ro pháp lý và tuân thủ quy định pháp luật trong môi trường kinh doanh đầy thách thức hiện nay.

Xử lý kỷ luật viên chức - Lý luận và thực tiễn

Xử lý kỷ luật viên chức - Lý luận và thực tiễn
(PLVN) - Nhằm góp phần làm rõ hơn quy định của pháp luật về vấn đề xử lý kỷ luật viên chức, Nhà xuất bản Tư pháp xuất bản cuốn chuyên khảo “Xử lý kỷ luật viên chức - Lý luận và thực tiễn” của TS. Cao Vũ Minh và ThS. Nguyễn Nhật Khanh.

'Từ bỏ' để mở khóa thành công

'Từ bỏ' để mở khóa thành công
(PLVN) -  Ai cũng cho rằng một người thành công ở lĩnh vực nào đó là do họ đã kiên trì theo đuổi nó. Điều này luôn đúng khi ta nhìn lại quá trình phát triển đã qua của họ. Nhưng điều đó không có nghĩa rằng, nếu kiên trì theo đuổi bạn sẽ đạt được thành công.

Món ngon Sài Gòn trong ký ức một nhà báo

Món ngon Sài Gòn trong ký ức một nhà báo
(PLVN) - Nhà báo Cù Mai Công đã từng là phóng viên, biên tập viên, thư ký tòa soạn cho các tòa báo: Khăn Quàng Đỏ, Mực Tím, Tuổi Trẻ, Tuổi Trẻ Cười, Tuổi Trẻ Online. Từ những hoạt động tích cực trong nghề báo, năm 2005, Cù Mai Công đã được bình chọn là một trong 30 Gương mặt trẻ của thành phố 30 năm tại Đại hội Thanh niên tiên tiến Thành phố Hồ Chí Minh. Là người rất yêu TP HCM, Cù Mai Công đã xuất bản: “Sài Gòn by night” 6 tập; “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó” 3 tập…

Kết thúc của chúng ta

Kết thúc của chúng ta
(PLVN) - Đây được xem là tác phẩm nổi bật nhất của Colleen Hoover, mà chính tác giả cũng thừa nhận rằng đây là “cuốn sách khó nhất tôi từng viết”. Xuất bản lần đầu năm 2016, đến năm 2019 “Kết thúc của chúng ta” đã bán được hơn một triệu bản, được dịch ra hơn hai mươi thứ tiếng.

Tự biết mình chính là khởi đầu của thiền

Tự biết mình chính là khởi đầu của thiền
(PLVN) - Ngày nay, thiền càng ngày càng trở nên phổ biến với vô số trường phái, hệ thống và phương pháp tiếp cận khác nhau. Vậy thiền thực chất là gì? Tại sao người ta nên thiền? Và thiền sẽ đưa bạn đến đâu?

“Viễn ca” - say đắm lãng mạn lẫn ngông cuồng phá cách

39 bài thơ của “Viễn ca” khiến người đọc cảm nhận được sự mới mẻ (ảnh P.V).
(PLVN) - Bằng liên tưởng và tưởng tượng, ở “Viễn ca”, nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh đã kết nối những sự vật, sự việc, tâm trạng đời thường mang tính chất cá nhân hóa với tất thảy những gì thuộc về phạm trù xa xôi, ảo diệu để làm nên thi ảnh lạ. “Viễn ca” - say đắm lãng mạn lẫn ngông cuồng phá cách

Giao dịch dân sự liên quan tới tài sản của vợ, chồng qua thực tiễn hành nghề công chứng

Giao dịch dân sự liên quan tới tài sản của vợ, chồng qua thực tiễn hành nghề công chứng
(PLVN) - Nhằm cung cấp cho bạn đọc những quy định của pháp luật thực định xoay quanh mối quan hệ tài sản giữa người vợ và người chồng cũng như một số vấn đề pháp lý mà công chứng viên cần quan tâm khi công chứng những văn bản liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến tài sản của vợ chồng, Nhà xuất bản Tư pháp xuất bản cuốn: “Giao dịch dân sự liên quan tới tài sản của vợ, chồng qua thực tiễn hành nghề công chứng”.

Bộ sách 'Ngàn năm sử Việt'

Bộ sách 'Ngàn năm sử Việt'
(PLVN) - Hướng tới năm học mới, Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt bộ sách văn học “Ngàn năm sử Việt” Mỗi tác phẩm là sự kết hợp nhuần nhị giữa kiến thức lịch sử sâu rộng, cảm xúc dồi dào, tưởng tượng phong phú của nhà văn, khơi gợi trí tò mò và tình yêu lịch sử dân tộc. Là một tác phẩm văn học độc lập, nhưng khi được tập hợp trong bộ “Ngàn năm sử Việt”, người đọc sẽ có một cái nhìn khá bao quát và tổng thể về lịch sử Việt Nam.

"Thế giới trong mắt tôi" - Cẩm nang quý báu để khám phá thế giới

TS. LS Đoàn Văn Bình - Chủ tịch Tập đoàn CEO - Tại buổi lễ ra mắt Thế giới trong mắt tôi.
(PLVN) - Cơ duyên đã cho tôi được cầm trên tay cuốn sách "Thế giới trong mắt tôi" của TS. LS Đoàn Văn Bình, Chủ tịch Tập đoàn CEO một trong những tập đoàn hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực bất động sản, du lịch và dịch vụ. Và nói như cách giới trẻ hay dùng bây giờ, tôi đã thực sự bị “cuốn” bởi hơn 500 trang của tác phẩm này.

Ba nghìn thế giới thơm

Dịch giả Nhật Chiêu và Ba nghìn thế giới thơm. (Ảnh: N.Nam)
(PLVN) - Nhật Bản là xứ sở của cái đẹp và như thế có nghĩa là xứ sở của thi ca, của ca đạo. Haiku trao tặng cho ta một niềm vui lặng lẽ, như một làn hương nhẹ bay đi. Trong thơ ca Nhật, làn hương biểu hiện cách thế kết nối các thi ảnh với nhau, một làn hương vô hình nhưng có thể sáng tạo ra biết bao ý nghĩa.

“Nhà & Người” tôn vinh vẻ đẹp của văn hóa Việt

Cuốn sách ẩn chứa nội dung, chỉ có nết người mới tạo ra được nếp nhà (ảnh T.D)
(PLVN) - Cuốn sách “Nhà & Người”, họa sỹ Lê Thiết Cương viết về kiến trúc, trang trí nhà cửa, phong cảnh vùng miền nhưng những chuyện ấy chỉ là cái vỏ, lõi của nó là chuyện người. Đất, nhà và người suy cho cùng là một, bởi chuyện gì trong đời cũng là chuyện người, chuyện gì thì cũng phải lấy những giá trị người làm căn bản…

Phân quyền và bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương ở Việt Nam

Phân quyền và bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương ở Việt Nam
(PLVN) - Để đáp ứng yêu cầu tìm hiểu và nghiên cứu của bạn đọc, Nhà xuất bản Tư pháp xuất bản cuốn chuyên khảo “Phân quyền và bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương ở Việt Nam” của TS. Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính, Bộ Tư pháp.

Khi lịch sử đi vào tiểu thuyết

Bộ tiểu thuyết “Thiên địa phong trần” của Hà Thủy Nguyên. (Nguồn: Book Hunter & NXB Phụ Nữ Việt Nam, 2022).
(PLVN) - Trong những năm gần đây, tiểu thuyết lịch sử được nhiều cây bút trẻ đeo đuổi, đồng thời cũng đặt ra nhiều câu hỏi về ranh giới giữa hư cấu và lịch sử trong thể loại sáng tác này. Một trong số những tác giả trẻ có bề dày trong sáng tác tiểu thuyết lịch sử, nhà văn Hà Thủy Nguyên cho biết, rằng điểm hay của thể loại này chính là ranh giới mờ giữa thực và hư cấu này.

Những anh hùng trẻ tuổi

Những anh hùng trẻ tuổi
(PLVN) - Nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2024), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu bộ sách "Những anh hùng trẻ tuổi".