Một người dân đòi VKSND huyện bồi thường gần 2 tỷ đồng

Sau khi bị khởi tố, bắt tạm giam hơn 4 tháng, anh Trần Văn Minh (SN 1976, trú tại thị trấn Chúc Sơn, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) được “đình chỉ vụ án”, “đình chỉ bị can” vì hành vi “không cấu thành tội phạm”. Ngoài việc đòi bồi thường gần 2 tỷ đồng, anh Minh còn yêu cầu được trả lại chiếc xe ô tô mà CQĐT đã từng thu giữ của anh nhưng rắc rối ở chỗ, ở giai đoạn điều tra, CQĐT đã “nhanh nhảu” giao chiếc xe này cho người mà họ coi là “bị hại” của vụ án…

Anh Minh với lá đơn “Yêu cầu được bồi thường oan sai” của mình.

Hợp đồng ủy quyền ô tô

Tháng 12/2012, anh Minh vay của ông Nguyễn Hữu Hùng 500 triệu đồng; đổi lại, anh phải để lại chiếc ô tô Hyundai Tucson để “làm tin”. Theo “Hợp đồng ủy quyền” ký ngày 12/10/2012, “ông Hùng được quyền quản lý, sử dụng toàn bộ giấy tờ xe bản chính và chiếc xe ô tô để chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê, cho thuê tự lái, được ủy quyền cho người thứ 3”.

Ít ngày sau, được sự đồng ý của ông Hùng, anh Minh mượn giấy tờ của chiếc xe trên định mang đi thế chấp vay tiền của một người khác nhưng lại không vay được tiền. Đến ngày 29/10/2012, hai người cùng một số bạn bè đi viếng đám ma ở bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, nhưng do có việc bận, ông Hùng giao xe ô tô cho Minh điều khiển và đi taxi về trước.

Tuy đã được ông Hùng nhờ mang xe ô tô về nhà nhưng anh Minh lại đưa ô tô đến gửi tại nhà một người quen tại thị trấn Xuân Mai rồi nói dối rằng, “xe đã bị người khác xiết nợ”.

Vụ việc được CQĐT- CA huyện Chương Mỹ vào cuộc, anh Minh bị khởi tố, bắt tạm giam về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Lúc đó, cả CQĐT và VKSND huyện Chương Mỹ đều cho rằng, quan hệ vay tiền và ủy quyền giữa ông Hùng và anh Minh thực chất là hợp đồng “cầm cố tài sản”. Việc anh Minh lấy lại xe ô tô (trị giá hơn 460 triệu đồng) đã cầm cố là hành vi “chiếm đoạt tài sản” của bị hại Hùng.

… bị “hình sự hóa”

Tuy cáo trạng có nội dung “kết tội” nhưng ngay tại phiên tòa sơ thẩm, đại diện VKSND huyện Chương Mỹ lại “dè dặt” và chỉ đề nghị HĐXX trả hồ sơ vụ án để đánh giá lại chứng cứ trên cơ sở làm rõ việc bị cáo vay và sử dụng 500 triệu đồng của ông Hùng cùng thỏa thuận liên quan giữa việc vay tiền với hợp đồng ủy quyền…

Trong khi đó, luật sư bào chữa thì khẳng định, bị cáo không phạm tội, không có hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác vì chiếc xe ô tô không phải là tài sản hợp pháp của ông Hùng. Coi bị cáo đã “cầm cố” chiếc xe ô tô cho ông Hùng là sai lầm bởi quan hệ này là vô hiệu, không thỏa mãn các điều kiện của hợp đồng cầm cố về hình thức cũng như nội dung.

Đó là chưa kể đến việc ông Hùng không có chức năng kinh doanh “cầm cố tài sản”; chiếc xe là tài sản chung của hai vợ chồng bị cáo nhưng việc bị cáo mang đi vay tiền của ông Hùng thì người vợ không hay biết, không được ký nhận trong hợp đồng với tư cách là đồng sở hữu… Còn nếu cho rằng, giữa ông Hùng và bị cáo tồn tại “quan hệ ủy quyền” thì càng thể hiện việc ông Hùng không phải là chủ sở hữu chiếc xe.

Chấp nhận quan điểm này, HĐXX sơ thẩm nhận định rằng, theo hợp đồng ủy quyền thì ông Hùng (bên nhận ủy quyền) chỉ có tư cách pháp lý là người đại diện cho chủ sở hữu tài sản thực hiện các quyền được chủ sở hữu tài sản giao cho. Bên ủy quyền (bị cáo Minh) vẫn là chủ sở hữu hợp pháp của tài sản.

Hợp đồng ủy quyền không có thù lao thì bên ủy quyền có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng bất cứ lúc nào và chỉ phải báo trước cho bên được ủy quyền một thời gian hợp lý. Việc ông Hùng đã giao tài sản cho Minh nhưng đến ngày 29/10/2012, Minh không giao lại tài sản cho ông Hùng theo thỏa thuận ủy quyền chính là hình thức đơn phương chấm dứt hợp đồng.

Đây chỉ là quan hệ tranh chấp dân sự về hợp đồng ủy quyền… Vì thế, không thể quy kết Minh chiếm đoạt tài sản của ông Hùng bởi ông Hùng không phải là chủ sở hữu tài sản mà chỉ là người được nhận ủy quyền từ Minh. Việc cáo trạng quy kết rằng, “hợp đồng ủy quyền” thực chất là “cầm cố tài sản” đã không đúng về bản chất pháp lý của các chế định ủy quyền, cầm cố…

Từ quan điểm trên, HĐXX sơ thẩm cho rằng, VKSND huyện Chương Mỹ quy kết bị cáo Minh chiếm đoạt chiếc xe ô tô là không đủ căn cứ vững chắc nên đã quyết định “trả hồ sơ vụ án” và yêu cầu VKSND huyện Chương Mỹ đánh giá lại toàn diện chứng cứ, đúng bản chất pháp lý của quan hệ ủy quyền giữa Minh và ông Hùng đối với tài sản là chiếc ô tô Hyundai Tucson.

Sau thời gian đánh giá lại chứng cứ, VKSND huyện Chương Mỹ ra Quyết định đình chỉ vụ án vì thấy “hành vi của anh Minh không đủ căn cứ để quy kết phạm tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Với việc bị khởi tố, bị tạm giam oan sai 4 tháng 20 ngày, anh Minh đã có yêu cầu VKSND huyện Chương Mỹ phải bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần gần 2 tỷ đồng; yêu cầu trả lại chiếc xe ô tô của vợ chồng anh mà cơ quan này đã thu giữ khi khởi tố vụ án.

Tuy nhiên, việc đòi bồi thường oan sai này của anh Minh đang gặp khá nhiều trắc trở bởi đến nay, ngay cả việc đăng báo xin lỗi và tổ chức xin lỗi công khai tại địa phương thì VKSND huyện Chương Mỹ vẫn chưa tiến hành. Còn CQĐT, nơi từng ra Quyết định “giao tang vật” cho ông Hùng thì nay lại đang “đùn đẩy” việc trả lại xe ô tô cho anh Minh sang cơ quan kiểm sát…

Khoa Lâm