Mở rộng diện vay vốn hỗ trợ lãi suất, góp phần bảo đảm an sinh xã hội

- Thưa Phó chủ tịch, đồng chí  đánh giá thế nào về tình hình tiếp cận nguồn vốn vay hỗ trợ lãi suất của các doanh nghiệp ?

- Sau hơn hai tháng triển khai, đến nay, các ngân hàng thương mại  (NHTM) cho vay hỗ trợ lãi suất hơn 4 nghìn tỷ đồng với 3.190 khoản vay, lãi suất được hỗ trợ là 7,5 tỷ đồng. Các khoản vay hỗ trợ lãi suất có tác dụng tốt đối với doanh nghiệp, giúp các doanh nghiệp tăng vốn lưu động, khôi phục sản xuất, giảm chi phí, vượt qua khó khăn và tạo sự tăng trưởng. Tuy mức độ tăng trưởng không cao so với cùng kỳ năm ngoái nhưng đã từng bước duy trì việc làm ổn định và thu nhập của người lao động, góp phần bảo đảm an sinh xã hội. Đó là hiệu quả bước đầu của việc triển khai cho vay hỗ trợ lãi suất. Qua sự giám sát của chi nhánh NHNN chưa phát hiện trường hợp vi phạm trong việc cho vay hỗ trợ lãi suất.

Cho vay hỗ trợ lãi suất kích cầu là một chủ trương đúng đắn, sáng suốt của Chính phủ hỗ trợ nền kinh tế trong nước trong bối cảnh suy giảm kinh tế toàn cầu. Xác định đây là cơ hội rất tốt cho các doanh nghiệp và dân doanh nên thành phố chủ động, tích cực chỉ đạo chi nhánh NHNN và các chi nhánh NHTM Hải Phòng triển khai kịp thời, khẩn trương cho vay hỗ trợ lãi suất. Ngay trong tháng 2, các chi nhánh NHTM tổ chức hội nghị khách hàng phổ biến nội dung Quyết định 131/QĐ của Chính phủ và Thông tư 02/TT của NHNN về cơ chế cho vay, đối tượng được vay, điều kiện vay, thời hạn, các văn bản về bảo lãnh tín dụng…Các doanh nghiệp và dân doanh còn tiếp cận thông tin qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hiệp hội. Việc tuyên truyền nhanh và tương đối sâu rộng nội dung các văn bản trên.

Bên cạnh đó, cần nghiêm túc nhìn nhận, thứ nhất, số các doanh nghiệp được vay vốn so với tổng số doanh nghiệp trên địa bàn thành phố còn quá ít. Hiện Hải Phòng có khoảng 13.000 doanh nghiệp, chưa kể các hộ sản xuất kinh doanh cá thể. Song số doanh nghiệp được vay vốn hỗ trợ lãi suất mới chỉ khoảng vài trăm doanh nghiệp. Thứ hai, so với tổng vốn cho vay hỗ trợ lãi suất của cả nước, đến cuối tháng 3 giải ngân hơn 202 nghìn tỷ đồng thì doanh số giải ngân cho vay hỗ trợ lãi suất của Hải Phòng chưa tương xứng với quy mô nền kinh tế, trong khi Hải Phòng là một trong những trung tâm kinh tế lớn của cả nước. Thứ ba, tỷ lệ cho vay đối với hộ sản xuất, kinh doanh còn quá nhỏ trong tỷ trọng khách hàng cũng như tổng giá trị số vốn vay được hỗ trợ lãi suất cho các ngân hàng. Đây không chỉ là cơ hội của doanh nghiệp mà còn là cơ hội của ngân hàng. Việc chưa tiếp cận được nhiều nguồn vốn vay hỗ trợ lãi suất là thiệt thòi cho cả doanh nghiệp và ngân hàng.

- Qua một số kênh thông tin cho thấy, việc giải ngân của ngân hàng cũng như sự tiếp cận của doanh nghiệp có một số  vướng mắc.  Phó chủ tịch có ý kiến gì về việc này?

- Đúng là khi mới bắt đầu triển khai, các ngân hàng và doanh nghiệp gặp khá nhiều vướng mắc, lúng túng. Đến nay, nhiều vướng mắc được Chính phủ quan tâm, giải quyết. Ban đầu, chủ trương bảo lãnh tín dụng chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp có số vốn điều lệ dưới 10 tỷ đồng hoặc sử dụng dưới 300 lao động, sau mở rộng thêm cho các doanh nghiệp có số vốn điều lệ tối đa 20 tỷ đồng và sử dụng tối đa 500 lao động. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho phép các doanh nghiệp có số vốn điều lệ lớn hơn 20 tỷ đồng hoặc sử dụng tới 500 lao động được vay vốn hỗ trợ lãi suất và được bảo lãnh tín dụng (riêng vấn đề này sẽ có hướng dẫn trong thời gian tới). Về thời hạn vay, lúc đầu chỉ hỗ trợ lãi suất trong 8 tháng, nay Chính phủ cho thời hạn hỗ trợ 2 năm, đến hết năm 2010. Về đối tượng vay vốn hỗ trợ lãi suất được mở rộng, trước đây, các doanh nghiệp, hộ sản xuất chỉ được vay vốn ngắn hạn, vốn lưu động, nay được hỗ trợ lãi suất cho các khoản đầu tư. Chính phủ cũng đồng ý chủ trương cho nông dân vay vốn có hỗ trợ lãi suất mua máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất, kinh doanh… Những doanh nghiệp gặp khó khăn trong năm 2008 do phải vay vốn với lãi suất cao cũng được nhiều ngân hàng cơ cấu lại nợ vay. Các công ty tài chính và quỹ tín dụng nhân dân trước không được cho vay hỗ trợ lãi suất, nay được Chính phủ cho phép thực hiện.

Mặc dù cơ chế đã mở, tương đối thông thoáng, song việc thực hiện của một số ngân hàng vẫn còn nặng về hành chính, chờ khách hàng tìm đến mình, thay vì tìm khách hàng. Nhiều doanh nghiệp chưa xây dựng được phương án kinh doanh khả quan, chưa mở rộng thị trường, do vậy tuy biết có lợi nhưng cũng không dám vay vốn. Một bộ phận doanh nghiệp khác chưa hiểu kỹ về cơ chế, chính sách vay vốn lại ngại các thủ tục hành chính nên còn  lừng chừng chưa vay…

- Thành phố sẽ làm gì để đẩy mạnh hơn nữa tiến độ cho vay hỗ trợ lãi suất?

- Một mặt, công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Chính phủ về cho vay hỗ trợ lãi suất và bảo lãnh tín dụng cần được sâu, rộng hơn nữa, nhất là các quy định mới sao cho các doanh nghiệp, dân doanh tiếp cận nhiều hơn với nguồn vốn vay hỗ trợ lãi suất. Mặt khác, các ngân hàng và doanh nghiệp cần chủ động tìm đến nhau. Các ngân hàng cũng cần có giải pháp tăng cường cho vay hỗ trợ lãi suất đối với các hộ dân doanh và nông dân vì đây là lực lượng đóng góp không nhỏ vào nền kinh tế.

Về phía thành phố, một mặt kiến nghị Chính phủ, mặt khác đang tích cực triển khai xúc tiến thương mại, đầu tư, tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng thị trường, có cơ chế hỗ trợ đối với việc tiêu thụ sản phẩm trong nước, thị trường nông thôn... Các Sở, ngành cần hỗ trợ doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn cơ cấu lại sản xuất về ngành nghề, sản phẩm, tiếp cận thị trường mới…Có như vậy, đồng vốn vay hỗ trợ lãi suất của Chính phủ mới phát huy hiệu quả thiết thực, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn và tiếp tục phát triển, góp phần cùng thành phố hoàn thành tốt các chỉ tăng trưởng kinh tế- xã hội.

- Xin trân trọng cảm ơn Phó chủ tịch!

Mai Hương thực hiện