Mô hình chính quyền 2 cấp giúp Hải Phòng chủ động trong thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù - Bài 2: Hướng tới mục tiêu xây dựng “chính quyền đô thị hiện đại, liêm chính, phục vụ và kiến tạo phát triển”

Rõ trách nhiệm người đứng đầu

Sau 4 tháng hợp nhất và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, TP Hải Phòng mới đang mở ra một không gian phát triển rộng lớn với nhiều động lực và cơ hội mới để bứt phá nhanh và bền vững. Việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính, tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp giúp tinh gọn bộ máy, song cũng kéo theo khối lượng và thẩm quyền công việc ở cấp xã, phường tăng lên gấp nhiều lần. Trong bối cảnh đó, việc tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc về thể chế trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Chủ tịch HĐND TP Lê Văn Hiệu kiểm tra tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã An Lão và phường Hồng An, TP Hải Phòng.

Các đại biểu HĐND, cán bộ, công chức, nhất là người đứng đầu các địa phương, cơ quan, đơn vị của TP cần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, đổi mới tư duy, hành động quyết liệt, lấy hiệu quả công việc và sự hài lòng của người dân làm thước đo năng lực và uy tín chính trị, thể hiện rõ tinh thần “chính quyền phục vụ”, tất cả vì mục tiêu phát triển TP, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Đoàn giám sát chuyên đề của Ban Đô thị HĐND TP Hải Phòng giám sát việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tại xã Nam An Phụ và xã Hà Đông.

Chủ tịch HĐND TP Lê Văn Hiệu nhiều lần nhấn mạnh, các ban, các Tổ đại biểu HĐND phải phân công rõ nhiệm vụ cho từng thành viên; chủ động nắm chắc tình hình, tăng cường tiếp xúc, lắng nghe ý kiến, kiến nghị của cử tri, kịp thời phản ánh, đề xuất giải pháp tới các cơ quan chức năng và HĐND TP; làm tốt vai trò “cầu nối” giữa chính quyền với Nhân dân, nhất là trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời, HĐND phải tiếp tục rà soát, đánh giá các cơ chế, chính sách của 2 địa phương trước hợp nhất để xem xét, đề xuất xây dựng chính sách mới phù hợp với thực tiễn, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, góp phần nâng cao đời sống Nhân dân.

Đoàn giám sát của HĐND TP giám sát chuyên đề về việc thực hiện các quy định pháp luật trong quản lý nhà nước đối với công tác tiêu thoát nước và xử lý nước thải đô thị trên địa bàn TP Hải Phòng.

Bí thư Thành uỷ Hải Phòng Lê Tiến Châu đã khẳng định yêu cầu đặt ra với người đứng đầu chính quyền các cấp là phải “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì sự phát triển của TP”. Mọi quyết sách đều phải lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, công bằng, để không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình phát triển.

Trong thời gian tới, HĐND TP Hải Phòng cần phối hợp chặt chẽ với UBND TP trong việc triển khai Nghị quyết 226 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù cho Hải Phòng; chủ động rà soát, ban hành các văn bản thuộc thẩm quyền, kịp thời đưa Nghị quyết vào cuộc sống. HĐND các cấp không chỉ ban hành chính sách mà còn phải giám sát, theo dõi sát sao việc thực hiện, bảo đảm chính sách “đúng và trúng”, thực sự lan tỏa hiệu quả tới đời sống nhân dân.

Đẩy mạnh giám sát, chất vấn và tiếp xúc cử tri

Nếu việc xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu là yếu tố bảo đảm cho Nghị quyết được thực hiện hiệu quả, thì hoạt động giám sát, chất vấn và tiếp xúc cử tri lại là ‘thước đo’ để HĐND kiểm nghiệm chất lượng điều hành và năng lực phục vụ của chính quyền hai cấp.

Ngay sau khi kiện toàn nhân sự, ổn định bộ máy, với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, Thường trực HĐND các cấp trong TP đã đã chủ động lắng nghe, tiếp thu đầy đủ ý kiến của cử tri, nhân dân thông qua các hội nghị đối thoại, tiếp xúc cử tri. Trên cơ sở đó, các ý kiến, kiến nghị được tổng hợp, rà soát, phân loại và chuyển đến các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền để xem xét, xử lý.

Các Tổ đại biểu HĐND TP Hải Phòng tiếp xúc cử tri tại các xã, phường trên địa bàn TP.

Căn cứ vào tình hình thực tế, tiến độ và kết quả giải quyết của UBND TP cùng các ngành chức năng, tại các Kỳ họp, HĐND TP Hải Phòng luôn lựa chọn những vấn đề được đông đảo cử tri và Nhân dân quan tâm để đưa ra chất vấn trực tiếp. Từ tiến độ các Dự án trọng điểm, công tác giải phóng mặt bằng, đến việc triển khai chính sách an sinh xã hội, mọi vấn đề đều được đưa ra thảo luận công khai, yêu cầu các sở, ngành, địa phương liên quan giải trình cụ thể, làm rõ trách nhiệm và biện pháp khắc phục.

Bên cạnh đó, HĐND TP tổ chức nhiều cuộc giám sát Chuyên đề, trực tiếp kiểm tra kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri, đơn thư khiếu nại, tố cáo tại các cơ quan, đơn vị với tinh thần tập trung vào những vụ việc phức tạp, tồn đọng kéo dài, được cử tri kiến nghị nhiều lần nhưng chưa xử lý dứt điểm.

Theo Ban Pháp chế HĐND TP Hải Phòng, trong năm 2025, TP đã quan tâm chỉ đạo, triển khai đồng bộ công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là trong bối cảnh TP thực hiện nhiều Dự án trọng điểm, quy mô lớn, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân như: Dự án Cảng Hàng không quốc tế Cát Bi, Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu Công nghiệp Tiên Thanh, Dự án Đường vành đai 2 đoạn tuyến Tân Vũ- Hưng Đạo- đường Bùi Viện, Dự án Khu công nghiệp Đại An mở rộng (giai đoạn 2); Dự án nâng cấp, mở rộng đường tỉnh 391... Các Dự án triển khai trên diện rộng, tiến độ gấp rút, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người dân, dẫn đến tình hình khiếu nại, tố cáo trên địa bàn TP có diễn biến phức tạp.

UBND TP đã tập trung công tác chỉ đạo cùng với các cấp, các ngành đã có nhiều cố gắng trong tiếp nhận, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo nhằm đảm bảo tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, hạn chế tối đa tình trạng tập trung đông người, gửi đơn thư vượt cấp, phát sinh điểm nóng nhất là trong những thời điểm diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng, góp phần tích cực ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội của TP.

Trên tinh thần “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, thời gian qua, các Tổ đại biểu HĐND TP tổ chức các cuộc tiếp xúc cử tri, lắng nghe ý kiến của nhân dân trong hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp. Đầu tháng 10/2025 vừa qua, Chủ tịch HĐND TP Lê Văn Hiệu đã tiếp xúc cử tri 11 xã phía Tây TP Hải Phòng, tại cuộc tiếp xúc, cử tri các xã phản ánh một số khó khăn, vướng mắc hiện nay ở cấp xã khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời đề nghị xem xét bố trí, sử dụng công chức cấp xã ở một số vị trí hợp lý để tránh quá tải, nâng cao hiệu quả công việc; đầu tư cơ sở hạ tầng, phương tiện thiết bị phục vụ chuyển đổi số ở cấp xã; thực hiện chính sách lương theo vị trí, việc làm, nâng cao thu nhập cho đội ngũ công chức cấp xã; quan tâm giải quyết chế độ chính sách, sắp xếp, bố trí công việc cho đội ngũ cán bộ bán chuyên trách, người hoạt động không chuyên trách dôi dư khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy…

Chia sẻ với những khó khăn ban đầu trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Chủ tịch HĐND TP đề nghị cùng với các giải pháp của TP, các địa phương cần chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thuộc thẩm quyền. Đặc biệt, cấp xã cần căn cứ vào tình hình, nhu cầu thực tế để tạo điều kiện thuận lợi và phối hợp với các sở, ngành hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức tự học, tự đào tạo theo hướng “cầm tay, chỉ việc” để nâng cao năng lực đáp ứng yêu cầu công việc. Đối với các kiến nghị liên quan đến cơ chế, chính sách, Chủ tịch HĐND TP cho biết, Hải Phòng đang xây dựng các cơ chế, chính sách dành cho người có công, bảo đảm an sinh xã hội và hài hoà lợi ích của người dân.

Không chỉ tăng cường tiếp xúc cử tri, mới đây, nhiều xã, phường trên địa bàn TP như: Lê Chân, An Dương, Thủy Nguyên, Thiên Hương... cũng tổ chức các Hội nghị đối thoại giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân theo tinh thần chỉ đạo của Thành ủy: người đứng đầu phải trực tiếp tiếp xúc, không ủy quyền. Theo đó, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền chủ động lắng nghe để nắm tình hình, dự báo sớm vấn đề, không để tích tụ thành điểm nóng. Đồng thời, cũng từ các cuộc đối thoại, lãnh đạo các phường, xã trả lời, tuyên truyền, giải thích để người dân kịp thời nắm bắt những chủ trương, chính sách và kết quả giải quyết đối với từng vụ việc cụ thể…