Mô hình Câu lạc bộ trợ giúp pháp lý: Xóa “nghèo” pháp luật ở cộng đồng dân cư

Câu lạc bộ trợ giúp pháp lý (CLBTGPL) đầu tiên trên địa bàn thành phố được thành lập năm 2006. Đến nay, có 10 CLB thành lập ở 7 quận, huyện. Hoạt động của các CLB hiệu quả, thiết thực nhưng đang đứng trước "nguy cơ" không thể tiếp tục do thiếu kinh phí hoạt động.

Phát tài liệu phục vụ sinh hoạt trợ giúp pháp lý

Xóa "nghèo" pháp luật

Sáng 14-12, buổi sinh hoạt của CLB TGPL thị trấn Tiên Lãng (huyện Tiên Lãng) được diễn ra. Với chuyên đề về chính sách xã hội, đất đai, buổi sinh hoạt thu hút khoảng 80 hội viên tham gia, phần lớn là những người thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, hoàn cảnh khó khăn, ít có điều kiện tiếp xúc, hiểu biết về pháp luật. Trong thời gian gần 3 giờ, có 14 câu hỏi, thắc mắc của người dân chung quanh chế độ chính sách cho người nghèo, người tàn tật, giải quyết tranh chấp đất đai. Tất cả câu hỏi đều được thành viên Ban chủ nhiệm, là cán bộ chính sách, cán bộ tư pháp thị trấn trả lời.

Chị Vũ Thị Hương, trú tại khu 8 hỏi: ở khu tôi có trường hợp chị Đỗ Thị Thu đơn thân, nuôi con, bản thân chị bị bệnh tim, thuộc diện hộ nghèo thì có được hưởng trợ cấp xã hội theo quy định không? Ông Đào Thanh Anh, cán bộ chính sách trả lời: theo quy định tại khoản 9, Điều 4, Nghị định số 67/2007/NĐ-CP của Chính phủ, người đơn thân thuộc diện hộ nghèo, đang nuôi con nhỏ dưới 16 tuổi, trường hợp còn đang đi học văn hóa, học nghề được áp dụng đến dưới 18 tuổi. Căn cứ vào quy định trên, trường hợp chị Thu đủ điều kiện để hưởng trợ cấp xã hội thường xuyên. Ông Đỗ Văn Ngọc, ở khu 4 hỏi: gia đình tôi đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) nhưng do quá trình bảo quản không tốt nên giấy bị rách, nát. Tôi muốn cấp lại  thì phải làm những thủ tục gì? Ông Đoàn Thế Lăng, cán bộ tư pháp, Phó chủ nhiệm CLB trả lời: Trường hợp ông Ngọc đủ điều kiện để cấp đổi GCN mới. Hồ sơ đăng ký cấp đổi, người đăng ký nộp tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện, gồm: đơn đề nghị cấp đổi GCN, GCN đã cấp, chứng minh nhân dân, hộ khẩu. Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền để cấp GCN, trao GCN cho người đề nghị cấp đổi GCN.

Tất cả các câu hỏi của người dân, Ban chủ nhiệm CLB đều trả lời cụ thể, rõ ràng, phần nào không thuộc thẩm quyền giải quyết sẽ chuyển bộ phận chuyên môn. Thông qua sinh hoạt CLB, không chỉ người hỏi  được trả lời mà các thành viên khác cũng đều được nghe, rút kinh nghiệm cho việc của gia đình, bản thân mình. TGPL cộng đồng kết hợp trả lời, giải đáp thắc mắc với tuyên truyền pháp luật góp phần xóa "nghèo" về hiểu biết pháp luật cho người dân, tăng cường khả năng tự giải quyết các vấn đề và ứng xử phù hợp của người dân đối với các quy định của pháp luật.

Khó duy trì vì thiếu kinh phí

Hiện tại, 10 CLBTGPL đều tổ chức sinh hoạt định kỳ, nhưng thay vì tổ chức mỗi tháng một lần, giờ đây có những CLB hằng quý mới sinh hoạt một buổi. Khi sinh hoạt lồng ghép nhiều nội dung không tổ chức sinh hoạt theo từng chuyên đề nên không chuyên sâu. Phó chủ tịch UBND thị trấn Tiên Lãng Vũ Thị Khuy cho biết, mỗi lần tổ chức sinh hoạt đòi hỏi phải sinh động mới thu hút được nhiều người dân tham gia, nhưng để tổ chức được một buổi như vậy rất tốn kém bao gồm chi phí nước uống, tài liệu, loa,  đài thù lao cho báo cáo viên... Nếu mỗi tháng sinh hoạt 1 lần thì riêng CLB TGPL mỗi năm cần khoảng 15 triệu đồng. Số tiền này không nhỏ đối với ngân sách địa phương trong khi kinh phí được hỗ trợ chỉ là 200.000 đồng/buổi. Cùng trong băn khoăn về kinh phí địa phương eo hẹp, ông Hoa Văn Tải, Phó chủ nhiệm CLBTGPL xã Đồng Minh (huyện Vĩnh Bảo) cho rằng, cấp trên nên hỗ trợ kinh phí theo số lượng hội viên CLB thay vì cào bằng cho tất cả  CLB như hiện nay. Bởi có CLB chỉ khoảng 50 hội viên nhưng có những CLB đông cả trăm hội viên.

Thực tế cho thấy, hình thức sinh hoạt CLB TGPL thiết thực với đời sống nhân dân, vì vậy cần tiếp tục duy trì, đổi mới  và nâng cao chất lượng nội dung sinh hoạt. Cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các đoàn thể nên tạo điều kiện về kinh phí, con người tham gia, góp phần tích cực xóa “nghèo” về pháp luật  đạt hiệu quả.

Bài và ảnh Phương Nam