“Méo mặt” vì thương mại tiểu ngạch

(PLO) - Phần lớn các mặt hàng nông sản của Việt Nam hiện nay được xuất sang Trung Quốc đều thông qua đường tiểu ngạch, dù biết điều đó tiềm ẩn nhiều rủi ro. 
Cửa khẩu đường bộ II Kim Thành (Lào Cai) – đường xuất khẩu chính ngạch đang rất thưa vắng
Cửa khẩu đường bộ II Kim Thành (Lào Cai) – đường xuất khẩu
chính ngạch đang rất thưa vắng 
“Lối nhỏ” không an toàn
Những ngày cuối tháng 4, hàng trăm nghìn tấn gạo xuất khẩu của các doanh nghiệp tiếp tục bị ùn ứ, ách tắc tại Lào Cai. Nguyên nhân được chỉ ra là mặt hàng xuất khẩu này qua đường tiểu ngạch chỉ có duy nhất một điểm thông quan đó là Cửa khẩu Bản Vược (Bát Xát, Lào Cai). 
Một số doanh nghiệp chuyên xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang Trung Quốc ngán ngẩm cho biết, mỗi đơn vị chỉ có 20-30 cái thuyền, tất cả các doanh nghiệp dồn hết hàng vào cửa khẩu này, từ gạo, cao su, đường… cộng thêm mùa nước cạn do sản xuất thuỷ điện chặn hết nguồn nước nên hàng nông sản xuất khẩu thường xuyên bị ách tắc. 
Trong khi đường xuất khẩu tiểu ngạch bị ùn ứ thì ở Cửa khẩu quốc tế đường bộ II Kim Thành - nơi được UBND tỉnh Lào Cai đầu tư bài bản, quy mô nhằm phục vụ tốt nhất cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá chính ngạch thì lại yên ắng, thưa thớt đến lạ thường. 
Nhiều doanh nghiệp lý giải sở dĩ họ không chọn con đường chính ngạch là vì vấn đề lợi nhuận, bởi hàng nông sản của Trung Quốc xuất sang Việt Nam thì thuế suất bằng 0%, trong khi hàng Việt Nam xuất sang bên kia biên giới lại bị đánh thuế quá cao như gạo là 17%, đường 60%, ngô  80%. 
Ngoài ra, xuất khẩu qua cửa khẩu chính lại bị cơ quan quản lý nước bạn kiểm tra ngặt nghèo về chất lượng. 
Tuy không có con số thống kê chính thức nhưng theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, dù thị trường Trung Quốc chiếm tới 30% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam nhưng có tới 64% số hợp đồng xuất khẩu gạo sang Trung Quốc đã bị huỷ. 
Theo ông Nguyễn Văn Tuân - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng VIII, có doanh nghiệp phản ánh, hàng đã được đối tác nhận nhưng họ thông báo bị hư hỏng do vận chuyển, hoặc bị cơ quan chức năng của họ thu giữ… rồi tìm cách “quỵt tiền”. 
Nhiều doanh nghiệp mất hàng chục tỷ đồng tiền hàng, tức là toàn bộ vốn liếng tích góp được trong nhiều năm, dẫn tới trắng tay, phá sản.
Đường rộng... khó đi?
Theo nhiều chuyên gia am tường về thương mại vùng biên, lâu nay các công ty kinh doanh nông sản bán hàng theo dạng tiểu ngạch đều tiềm ẩn những rủi ro vì phải mang hàng đến cửa khẩu thì bên mua mới xem hàng rồi sau đó thống nhất giá mua. Điều này khác với việc buôn bán chính ngạch là bên bán đã biết giá trước. 
Nếu có số lượng lớn hàng của các công ty Việt Nam cùng chở ra biên giới, phía Trung Quốc sẽ ép giá, điều này gây ra những rủi ro lớn cho doanh nghiệp phía Việt Nam.
Liên quan vấn đề này, mới đây Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã đề xuất xem xét lại chính sách xuất nhập khẩu tiểu ngạch, với việc điều chỉnh cơ chế xuất nhập khẩu tiểu ngạch theo hướng hạn chế dần (thắt chặt các điều kiện được phép sử dụng cơ chế tiểu ngạch); tiến tới xóa bỏ hoàn toàn cơ chế tiểu ngạch, chỉ còn duy nhất và thống nhất cơ chế xuất nhập khẩu thông thường. 
Tán đồng đề xuất này, Bộ Tài chính cũng vừa tiến hành lấy ý kiến góp ý cho Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung Điều 5 Quyết định số 254/2006/QĐ-TTg về việc quản lý hoạt động thương mại biên giới với các nước có chung đường biên. 
Tuy nhiên, Dự thảo vẫn chưa được Thủ tướng phê duyệt và hiện cũng đang có một số ý kiến không đồng tình. Theo luồng ý kiến này thì việc siết chặt thương mại tiểu ngạch sẽ gây khó khăn cho cư dân tại vùng biên giới bởi chính sách miễn thuế cho hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới nhằm tạo điều kiện để cư dân biên giới tiêu thụ sản phẩm do mình sản xuất ra, cũng như mua được vật tư cần thiết phục vụ sản xuất và tiêu dùng hàng ngày, thúc đẩy sản xuất. 
Hiện chưa có số liệu cụ thể được công bố rộng rãi về thương mại tiểu ngạch giữa Việt Nam và các nước giáp biên giới, nhưng theo số liệu của Hải quan Trung Quốc thì trong 11 tháng đầu năm 2014, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của nước này sang Việt Nam tới 56,2 tỉ đô la Mỹ, còn số liệu của Hải quan Việt Nam là 39,5 tỉ đô la Mỹ, tức thấp hơn số liệu của Trung Quốc 16,7 tỉ đô la Mỹ.
Đối mặt nguy cơ bị ép giá
“Một số chuyên gia am tường về thương mại vùng biên cho rằng, lâu nay các công ty kinh doanh nông sản bán hàng theo dạng tiểu ngạch đều tiềm ẩn những rủi ro vì phải mang hàng đến cửa khẩu thì bên mua mới xem hàng rồi sau đó thống nhất giá mua. Điều này khác với việc buôn bán chính ngạch là bên bán đã biết giá trước. Nếu có số lượng lớn hàng của các công ty Việt Nam cùng chở ra biên giới, phía Trung Quốc sẽ ép giá điều này gây ra những rủi ro lớn cho doanh nghiệp phía Việt Nam”.

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…