Ngày 13/7/2022, cơ quan CSĐT Huyện Ba Vì đã ra quyết định khởi tố Vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can và quyết định phê chuẩn (Bị can Cao Bá Quý Dương bị khởi tố về tội “Xâm phạm chỗ ở của người khác” theo Điều 158 Bộ Luật Hình sự 2015). Ngay sau 01 ngày có Quyết định khởi tố Bị can được VKSND huyện Ba Vì phê chuẩn thì Cao Bá Quý Dương đã bị bắt tạm giam.
Hồ sơ vụ việc ghi nhận, chị Minh là con bà Trần Thị Trình và ông Cao Bá Khuông, bà Trình là mẹ kế của anh Cao Bá Quý Dương. Theo đó, năm 1979, vợ ông Khuông mất, để lại 04 người con là anh Cao Bá Quý Dương cùng các chị gái là Hương, Hà, An. Năm 1980, ông Khuông kết hôn với bà Trần Thị Trình và sinh chị Cao Thị Minh vào năm 1983.
Năm 1988, ông Khuông mất, cả gia đình cùng sống tại mảnh đất có diện tích 400 m2, thửa đất số 470, tờ bản đồ số 4, thuộc xã Chu Minh, huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây cũ (nay là Hà Nội). Khi các con khôn lớn, các chị gái và bản thân chị Minh cũng ra ở riêng, còn vợ chồng anh Dương ở lại, phụng dưỡng bà Trình.
Mọi việc bỗng phát sinh khi năm 1998, bà Trình đã một mình đi làm GCNQSDĐ mảnh đất 400 m2 mang tên “Hộ bà Trần Thị Trình”, năm 2014, bà đã xin đính chính lại mảnh đất toàn quyền sở hữu của riêng mình là “Bà Trần Thị Trình”. Có “sổ đỏ” trong tay, năm 2016, bà Trình đã tặng và tách sổ cho con gái là Cao Thị Minh 181m2. Số diện tích này bao gồm luôn các căn nhà cấp 4, bếp, nhà phụ mà ông bà Khuông, Trình đã cùng nhau tạo dựng nhiều năm và là nơi gia đình anh Dương vẫn đang sinh sống. Đây là nguồn cơn dẫn đến những án kiện nhau liên miên của những người anh chị em cùng cha, khác mẹ.
Sau gần 5 năm ròng rã theo kiện với 4 phiên tòa khác nhau, Bản án số 01/2021/DS-PT của TAND cấp cao tại Hà Nội đã nhận định: Năm 1980, ông Khuông kết hôn với bà Trình nên căn cứ Luật Hôn nhân 1958 thì mảnh đất trên là tài sản chung của hai người. Nay ông Khuông đã mất thì bà Trình chỉ được hưởng 50% diện tích đất ở, đất vườn. Chị Cao Thị Minh được hưởng phần thừa kế của mẹ là bà Trần Thị Trình và phải thanh toán cho anh Dương số tiền 3.154.841 đồng chênh lệch tài sản (Tóm tắt bản án - PV).
Tuy nhiên, theo Luật sư Phạm Hoàng Việt, Văn phòng Luật sư Việt Thành – Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội: Bản án số 01/2021/DS-PT của TAND cấp cao tại Hà Nội không nhắc đến thời hạn anh Dương phải trả nhà, đất cho chị Minh. Lúc này, anh Dương có vợ và 3 con còn rất nhỏ, vợ là chị Năm đang mang thai cháu thứ 4 và anh Dương không có chỗ ở nào khác ngoài duy nhất ngôi nhà anh đã sinh ra và lớn lên.
Theo gia đình anh Dương, Bản án Phúc thẩm chưa ráo mực thì ngay trong tháng 4/2021, vợ chồng chị Minh đã ba lần đưa nhiều người vào chặt phá cây cối, ném đồ thờ cúng của nhà anh Dương ra ngoài và có nhiều hành vi tàn nhẫn, làm nhục gia đình anh trai như đổ nước bẩn vào canh…
Người thân bị cáo Dương có dấu hiệu bị cản trở khi đến thăm chị Năm (vợ bị cáo Dương) khi mổ đẻ |
Luật sư Phạm Hoàng Việt, Văn phòng Luật sư Việt Thành – Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cho biết: Tận cùng của nỗi đau “nồi da xáo thịt” này là vào hồi 6:30 ngày 13/7/2022, Công an huyện Ba Vì đã tiến hành bắt khẩn cấp anh Cao Bá Quý Dương vì tội “xâm phạm chỗ ở của người khác” theo Điều 158 Bộ luật hình sự 2015. Anh Dương đã bị bắt vì tội dám ở ngay tại ngôi nhà mình đã sinh ra và lớn lên hơn 40 năm qua, để lại vợ đang mang thai tháng thứ 7 không nghề nghiệp và 3 con thơ dại.
Về việc ra lệnh tạm giam đối với Cao Bá Quý Dương với tội danh trên, Luật sư Phạm Hoàng Việt, Văn phòng Luật sư Việt Thành – Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cho rằng là quá nặng nề và không đúng quy định tại Điều 119 Bộ Luật Tố tụng Hình sự 2015. Bởi theo Điều 119 BLTTHS 2015 quy định việc bắt tạm giam được áp dụng với tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng trong khi mức án cao nhất theo Khoản 1 Điều 158 chỉ là 02 năm tù giam. Việc Cao Bá Quý Dương bị tạm giam liên tục gần 10 tháng qua cũng bị cho là quá nghiêm khắc với tội danh ít nghiêm trọng, trong khi bị can có nơi ở rõ ràng, là lao động chính nuôi gia đình với 4 con còn quá nhỏ và vợ thường xuyên đau yếu.
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 08/12/2022, TAND huyện Ba Vì đã tiến hành xét xử vụ án và tuyên bị cáo Dương mức án 30 tháng tù giam. Theo Luật sư Phạm Hoàng Việt và gia đình thì Bản án sơ thẩm chưa đảm bảo được đầy đủ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, thiếu khách quan trong việc đánh giá các tài liệu chứng cứ.
Đến ngày 29/5/2023, TAND thành phố Hà Nội đã xét xử phiên Phúc thẩm, tại phiên tòa Phúc thẩm, bị can Cao Bá Quý Dương vẫn bảo vệ quan điểm mình vô tội, bởi lẽ, anh không thấy có bất kì văn bản nhà nước nào buộc anh rời khỏi nhà. Anh cũng đề nghị Tòa xem xét lại việc CQCSĐT huyện Ba Vì ra quyết định khởi tố bị can và ra quyết định bắt tạm giam Anh, không chỉ trái với điều 119 Bộ luật TTHS đã hướng dẫn (tại khoản 1, khoản 3) mà còn vi phạm thủ tục tố tụng hành chính. Bởi lẽ, trước khi ra quyết định xử phạt anh, Công an huyện Ba Vì không lập Biên bản về hành vi hành chính bị xử phạt là “Chiếm giữ chỗ ở của người khác”.
Bảo vệ quyền và ích của bị can, Luật sư Phạm Hoàng Việt, Văn phòng Luật sư Việt Thành – Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội khẳng định: “TAND huyện Ba Vì chỉ căn cứ vào lời khai của 2 người làm chứng là hàng xóm để quy kết bị can gây mất trật tự an ninh tại địa phương (quy định tại điểm đ, khoản 2 Điều 158 Bộ luật hình sự) làm căn cứ để tăng nặng hình phạt đối với Cao Bá Quý Dương là có dấu hiệu thiếu khách quan và chưa đánh giá toàn diện hồ sơ vụ án”.
Sau khi tiến hành xét xử, lắng nghe ý kiến của đại diện Viện Kiểm sát, lời bào chữa của các Luật sư, TAND thành phố Hà Nội đã tuyên bị cáo Cao Bá Quý Dương phạm tội “Xâm phạm chỗ ở của người khác” và tuyên phạt 21 tháng tù giam.
Mặc dù đã bị tuyên xử 21 tháng tù giam, tuy nhiên bị can Cao Bá Quý Dương vẫn kêu oan, vẫn tin tưởng vào sự công minh của pháp luật. Niềm tin này không chỉ từ phía bị can mà còn từ phía gia đình, người thân của bị cáo vẫn không ngừng kêu cứu tới các cơ quan chức năng để xem xét lại vụ án đang thu hút sự chú ý của dư luận.
