Theo báo cáo ban đầu của Tổng công ty Quản lý bay VN (VATM), sự cố xảy ra lúc 11 giờ 41 phút, ngày 29/10, khi máy bay Airbus A321 của Hãng hàng không Vietnam Airlines được kiểm soát viên không lưu cho phép cất hạ cách thì chỉ vài giây sau đó, ban chỉ huy quân sự cũng cấp lệch cất cánh cho chiếc trực thăng 172/423. Tổ lái phát hiện có máy bay cắt ngang độ cao 1.000ft (304,8m) gây uy hiếp an toàn bay.
Sự cố xảy ra khi chuyến bay HVN 1376 của Vietnam Airlines khởi hành từ TP.HCM đi Huế.
Cụ thể, máy bay Airbus A321 mang số hiệu HVN 1376 đang ở vị trí chờ đường cất hạ cánh 25L nhận được huấn lệnh cắt qua đường cất hạ cánh 25L lên đường cất hạ cánh 25R.
Khi kiểm soát viên không lưu cấp huấn lệnh cho chuyến bay HVN 1376 được phép cất cánh ở đường cất hạ cánh 25R thì 9 giây sau đó, chỉ huy bay quân sự cũng cấp huấn lệnh cho máy bay trực thăng Mi 172/423 cất cánh.
Theo đại diện VNA, khi máy bay HVN 1376 đang ở độ cao 500ft (khoảng 152m) thì tổ lái quan sát thấy một máy bay trực thăng cắt ngang phía trước, theo nhận định của tổ lái lúc này hai máy bay cách nhau khoảng 200ft (khoảng 60m). Còn theo đánh giá của VATM, thời điểm chỉ huy bay quân sự cho máy bay Mi 172/423 cất cánh thì vị trí của HVN 1376 ở điểm chờ đường cất hạ cánh 25R và đã nhận được huấn lệnh cất cánh.
Theo ông Đỗ Quang Việt - cục phó Cục Hàng không VN, kiểm soát viên không lưu quân sự đã không thực hiện đúng quy trình an toàn, không phối hợp hiệp đồng đúng theo quy trình.
“Nếu muốn để máy bay cắt ngang đường cất hạ cánh, phía quân sự phải thông báo trước với phía kiểm soát viên dân sự rồi mới được thực hiện. Trong trường hợp này phía quân sự đã không báo trước cho kiểm soát viên không lưu dân sự nên đã để xảy ra sự cố trên” - ông Việt nhấn mạnh trên tờ Tuổi trẻ.
Dự kiến ngày 21/11, Cục Hàng không VN sẽ có cuộc họp với đại diện phía không quân để phân tích, làm rõ những nguyên nhân xảy ra sự cố này.
Trước đó, ngày 7/8 giữa máy bay của VNA và VJA trong vùng thông báo bay (FIR) Hồ Chí Minh suýt xảy ra va chạm ở cùng độ cao, khi chỉ cách nhau gần 12km.
Cụ thể, vào lúc 15h17 ngày 7/8/2014, máy bay HVN1203 của VNA từ Hà Nội đi Cần Thơ được kiểm soát không lưu FIR Hồ Chí Minh cấp huấn lệnh cho bay ở mực bay FL320 do có máy bay VJC 3258 của VJA bay ngược chiều ở mực bay FL 310.
Tuy nhiên, thay vì hạ độ cao xuống mực bay FL320, tổ lái chuyến bay HVN1203 của VNA lại để chế độ giảm độ cao không xác định, khiến máy bay giảm xuống mực bay FL300, tức là cắt qua đường bay của máy bay ngược chiều VJC3258.
Nhận thấy nguy cơ va chạm, hệ thống cảnh báo va chạm trên máy bay đã tự kích hoạt đưa ra các thông số khuyến cáo để hai máy bay tránh nhau an toàn.
Cục Hàng không Việt Nam đã đánh giá đây là sự cố vi phạm tiêu chuẩn phân cách tối thiểu giữa các tàu bay, uy hiếp cao về an toàn hoạt động bay. Cục Hàng không Việt Nam đã quyết định thu bằng lái không thời hạn đối với cơ trưởng và cơ phó chuyến bay HVN1203. Hai phi công sẽ phải huấn luyện lại, nếu đủ điều kiện công tác sẽ được Cục hàng không cấp lại giấy phép./.