Theo báo cáo của Tổng cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình, ở Việt Nam, số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ hiện nay giảm xuống 2,07 con; chất lượng dân số về thể chất, tinh thần từng bước được cải thiện. Kết quả trên đã góp phần rất quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
 |
|||
| Ảnh minh họa. | |||
Tuy nhiên, điều đáng nói là hiện tượng mất cân bằng giới tính đang là vấn đề đáng lo ngại. Theo quy luật tự nhiên, cứ 100 bé gái được sinh ra sẽ có tương ứng khoảng 105 bé trai, nếu con số này vượt quá ngưỡng bình thường (107) thì sẽ gây mất cân bằng cơ cấu giới tính khi sinh. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh xảy ra do có sự can thiệp cố tình của con người. Sự ưa thích con trai đã khiến các cặp vợ chồng thực hiện các biện pháp để lựa chọn giới tính của thai nhi khi sinh. Một số biện pháp phổ biến như thực hiện chế độ dinh dưỡng kết hợp với tính ngày rụng trứng, thụ thai có thể cho thai nhi nam giới với xác suất cao hơn; siêu âm xác định giới tính thai nhi...
Theo tổng điều tra dân số năm 1999, tỷ số giới tính khi sinh là 107, nhưng đến năm 2008 đã tăng lên ở mức 112. Đặc biệt, 18 tỉnh, thành có tỷ số giới tính khi sinh trên mức 115. Qua báo cáo 6 tháng đầu năm 2010 của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, trong đó có tỉnh Hưng Yên 130,6; Bắc Ninh 124,2… Như vậy, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh là hết sức lo ngại, nhiều tỉnh, thành trong tình trạng báo động.
Nếu xu hướng mất cân bằng giới tính tiếp tục tăng và không trở lại mức bình thường là 105 bé trai/100 bé gái, nó sẽ có tác động đáng kể tới nhân khẩu học và cơ cấu giới tính dân số của nước ta trong hai thập kỷ tới. Đến năm 2035, số nam giới trưởng thành sẽ nhiều hơn số phụ nữ tối thiểu là 10%. Những hệ lụy của tình trạng mất cân bằng giới tính sẽ dẫn đến hàng loạt những vấn đề như: Bình đẳng giới khó được duy trì, gia tăng bạo lực gia đình, nạn buôn bán phụ nữ sẽ lan tràn, đe dọa đến an sinh xã hội...
Theo bà Urmila Singh, Phó Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam nhận định: Tỷ số giới tính khi sinh gần đây đã tăng lên 110,5 bé trai trên 100 bé gái. Sự mất cân bằng tỷ số giới tính khi sinh sẽ tác động lên cơ cấu giới tính của dân số trong tương lai và sẽ dẫn tới hiện tượng thừa nam giới. Mặc dù Chính phủ đã quy định rõ ràng việc lựa chọn giới tính thai nhi và nạo phá thai vì mục đích lựa chọn giới tính là bất hợp pháp, nhưng chúng ta cần nỗ lực hơn nữa để có thể thay đổi các quan niệm truyền thống và tạo vị thế tốt hơn cho người phụ nữ trong gia đình và ngoài xã hội. Ngoài ra, cần thực hiện nhiều nghiên cứu định tính hơn để có thể hiểu thấu đáo các yếu tố căn bản và yếu tố văn hóa, xã hội ẩn chứa đằng sau sự chênh lệch tỷ số giới tính khi sinh, để có thể cải thiện các hoạt động giáo dục và các biện pháp can thiệp khác.
Theo số liệu báo cáo, tỷ số mất cân bằng giới tính khi sinh của thành phố Đà Nẵng những năm qua không tăng đáng kể. Tuy nhiên, một số quận, huyện cũng có chiều hướng mất cân bằng giới tính. Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thành phố đã tổ chức triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. Trong đó, biện pháp hữu hiệu nhất vẫn là tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức về nguyên nhân, tác động xấu của việc mất cân bằng giới tính khi sinh đến mọi người dân, trước hết là đảng viên, cán bộ phải có nhận thức sâu sắc; tuyên truyền phổ biến thực hiện nghiêm Khoản 2, Điều 7 Pháp lệnh Dân số về việc cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức.
MINH TUẤN
