Bi hài “thành tích vào tù ra tội”
Người dân ngõ Thổ Quan (phố Khâm Thiên, Đống Đa) đã quen thuộc với cái tên Hà Trọng Bình (SN 1948). Một số người gọi ông là “Bình hâm” và thuộc cả “thành tích” trộm cắp của ông này: hai lần lĩnh án tù, năm lần bị xử phạt hành chính. Cả 7 lần bị xử lý, ông đều lấy cắp xe đạp.
Số lần ông ăn trộm được bỏ qua thì kể không hết phần vì tài sản ít giá trị, phần vì nể ông già cả. Đặc biệt ông không lấy trộm của nhà nào trong ngõ.
Gia đình ông Bình hiện đang sinh sống tại căn nhà ba tầng khang trang nhưng suốt ngày cửa khóa kín. Hàng xóm kể vợ ông đi chăm cháu ngoại tối muộn mới về, cô con gái út học hành suốt ngày nên nhà đóng cửa. Cũng có người cho rằng sau những lần chồng “vào tù ra tội”, bà vợ xấu hổ với hàng xóm nên ngại tiếp xúc.
Được biết ông Bình từng hơn 10 năm phục vụ trong quân đội từ chiến trường miền Nam sang tận Campuchia. Vợ là công nhân về hưu. Ông bà có hai con gái đều học hành đỗ đạt. Gia đình nội ngoại nói chung thuộc diện “có của ăn của để”. Ở địa phương, hộ ông Bình xếp hàng khá giả.
Còn tật xấu thích trộm đồ người khác của ông Bình có hơn chục năm nay. Ông tổ trưởng Trần Ngọc Cư cho hay: “Thời gian đầu chúng tôi còn ngỡ ngàng chứ bây giờ chuyện ông Bình trộm cắp “bão hòa” ở đây rồi”.
Gặp bạn bè, xóm giềng ở quán nước, nghi phạm “U70” vẫn chào hỏi vui vẻ. Có lúc còn vui vẻ kể lại “chiến tích” trộm con gà luộc của quán phở nhét vào áo, tấm tắc khen thịt ăn ngon. Có người mượn cớ đang vui khuyên ông Bình tuổi đã cao, con cái đề huề việc gì phải đi trộm, ông Bình chỉ cười “ừ, ề, à” rồi vô tư rít thuốc lào.
Điểm lại “thành tích” gần nhất, cuối năm 2016, ông Bình đi lễ chùa, lúc về “thuận tay” dắt luôn chiếc xe đạp của người khác đưa vào tiệm cầm đồ bán. Cuối ngày, nhà chùa xem lại camera an ninh phát hiện ông Bình là thủ phạm. Khi mọi người đến nhà hỏi có lấy cắp xe đạp không, ông đáp “có”, rồi dẫn chủ phương tiện ra chỗ bán chuộc lại. Lần đó ông Bình phải vào tù nhưng được tha trước hạn.
Vừa về nhà hơn tháng, ông Bình đến một trường tiểu học ở quận Đống Đa lấy chiếc xe đạp đem bán như lần trước. Hình ảnh từ 20 chiếc camera quanh trường cho thấy cụ ông lấy xe xong bình thản đi ra cổng. Ông còn ngó nghiêng “chĩa” thẳng mặt vào máy quay tự động dù biết đó là thiết bị quay phim chống trộm.
Chuyện trộm cắp của ông Bình kể ra nghe khôi hài. Có lần ông ra công trường đầu phố lấy cắp chiếc xe đẩy vật liệu. Biết vợ con đi vắng, ông đem về dựng trước cửa nhà, xích khóa cẩn thận rồi viết mảnh giấy rao bán xe. Sau đó có người chỉ đường, nhóm công nhân đến xin chuộc.
Công an phường, công an quận gọi ông lên trụ sở quá nhiều lần nhưng vì thông cảm hoàn cảnh, tuổi tác già cả mà bỏ qua. Song mặc kệ những lời khuyên, cụ ông cứ thấy chiếc xe đạp nào hớ hênh lại trộm.
Ông Bình tái phạm liên tục, buộc công an phải chuyển hồ sơ sang Viện kiểm sát, đưa ra tòa án xét xử. Nhưng ngồi tù về ông vẫn không sửa được tính cách. Vì thế mà ông luôn trong “trạng thái” cải tạo không giam giữ, bị khởi tố nhưng được tại ngoại hoặc trong thời gian thử thách của pháp luật.
Ngày 4/3 vừa rồi, ông Bình đang là đối tượng chấp hành an tù treo, chờ tòa án xét xử một vụ trộm khác vẫn “tranh thủ” đi “cuỗm” chiếc xe đạp cổ Peugeot tại ngõ Tây Sơn (phường Quang Trung, quận Đống Đa).
Ra trụ sở công an, ông bình tĩnh khai nhận thấy chiếc xe khóa bánh sau, ngõ vắng người bèn nhấc đi, ra tới đầu ngõ bị người dân phát hiện bắt quả tang. Chiếc xe đạp cổ được cơ quan tố tụng định giá 20 triệu đồng. Ngay sau đó ông bị khởi tố, bắt tạm giam.
Câu hỏi nhiều người thắc mắc hơn chục năm nay: Tại sao ông Bình đi trộm mặc dù gia cảnh khá giả, con cái thành đạt, bản thân không nghiện rượu bia, cờ bạc? Cũng có người hồ nghi người đàn ông này “có vấn đề” thần kinh, nhưng gia đình không cung cấp được giấy tờ chứng minh.
Một người hàng xóm cho hay: “Gia đình, đoàn thể khuyên can đã nhiều, pháp luật cũng đã xử án tù, vậy mà ông ấy vẫn cứ đi trộm. Nói đầu óc có vấn đề không hẳn bởi ông ấy nói chuyện bình thường, giao tiếp hòa nhã với xóm giềng”.
Ông tổ trưởng dân phố nơi gia đình ông Bình sinh sống xác nhận không ai ở địa phương hiểu được tại sao ông này “thích” đi trộm cắp đến thế. Từ gia đình đến đoàn thể, thậm chí công an đều bất lực với tật xấu của ông Bình.
“Ông Bình không tham gia đoàn thể nào ở địa phương mà cứ thích đi lang thang rồi lấy trộm đồ đạc. Còn vợ con ông rất đàng hoàng, thành đạt. Ai nấy đều thấy lạ bởi ông Bình không đến mức “nghèo ăn vụng, túng làm liều”, đầu óc minh mẫn nhưng lại hay ăn trộm”, ông tổ trưởng nhận xét.
 |
| Cụ Bình một lần viết bản khai báo hành vi trộm cắp tại trụ sở công an. |
Chứng bệnh tâm lý mang tên “kleptomane”
Khoa bệnh học tinh thần ở Nga đã ghi nhận một trường hợp chỉ ăn cắp những chiếc mũ lông do sự kích thích tính dục. Khi khám nhà tên trộm, cảnh sát phát hiện được cả một bộ sưu tập mũ lông.
Các điều tra viên đã vô cùng ngạc nhiên khi thấy tên trộm không bán một chiếc mũ nào, và tất cả đống mũ còn mới nguyên như ở cửa hàng. Nghi phạm thậm chí còn tỏ ra bực mình khi được hỏi vì sao không bán: “Bán để làm gì? Lương của tôi khá lắm”.
Theo các kết quả nghiên cứu, người thực sự mắc bệnh ăn cắp không bao giờ trộm cắp để làm giàu. Cả những người có quyền lực rất cao cũng ăn cắp vặt. Chẳng hạn, vua nước Pháp Henri IV đã đánh xoáy những đồ vặt vãnh của các thần dân của mình. Hồi đó khoa học chưa biết đến một chứng bệnh tâm lý mang tên “kleptomane” (chứng xung đột ăn cắp). Do đó, tên trộm nếu không phải là nhà vua hoặc người có thế lực thì cho dù mắc bệnh này vẫn cứ bị trừng trị nghiêm khắc.
Tên bệnh kleptomane (xung động ăn cắp) bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp: "klepto" là ăn cắp và "mania" là mất trí. Từ này xuất hiện năm 1890. Các nhà khoa học hồi đó đã nhất trí nhận định rằng đây là bệnh loạn tinh thần mang tính chất đại chúng.
Nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy nó chỉ là hiện tượng hãn hữu. Những người thực sự mắc bệnh đã ăn cắp những thứ hoàn toàn không có ích lợi gì. Điều quan trọng đối với họ không phải là kết quả của vụ ăn cắp mà là bản thân quá trình.
Bác sĩ tâm thần Mỹ Grant, chuyên nghiên cứu tâm lý những kẻ cắp ở các cửa hàng, khẳng định rằng ông đã tìm ra thứ thuốc chữa bệnh kleptomane. Nói cho đúng, đây không phải là chế phẩm mới. Trước đây, nó đã được áp dụng để làm cho các bợm rượu chừa thói say sưa. Để thử thứ chế phẩm này, cần phải có bệnh nhân. Do đó trên báo xuất hiện quảng cáo: “Cần tuyển dụng những kẻ cắp trong cửa hàng".
Xung động ăn cắp là một hiện tượng tự nhiên. Và khi một người giàu có làm một vụ ăn cắp nhỏ trong cửa hàng thì đó chỉ là sự minh họa rõ nét cho việc thể hiện những cơ chế thầm kín trong bản chất tâm lý của anh ta. Khác với sự ăn cắp thông thường, đối với người mắc bệnh xung động ăn cắp, việc đánh xoáy là thứ bản năng mà anh ta không thể cưỡng lại được. Nói tóm lại, đó là một căn bệnh.
Các cửa hàng thời trang cao cấp ở Mỹ đều bị thiệt hại lớn vì tệ mất cắp, trong khi chỉ có người rất giàu mới đến các cửa hàng này. Cách đây không lâu, tại cửa hàng “Barney’s”, người ta đã phát hiện một nữ nghệ sĩ nổi tiếng bước ra khỏi cửa, vai khoác tấm áo lông chồn chưa trả tiền trị giá gần 100.000 USD. Đội trưởng đội bảo vệ của một cửa hàng có uy tín khác kể lại rằng trong vòng nửa năm, họ đã bắt giữ 3 siêu mẫu cũng có hành vi tương tự.
Trong danh sách những nhân vật nổi tiếng mắc bệnh ăn cắp bị bắt quả tang có nữ quán quân Olympic về thể dục Olga Corbut, hoa hậu Mỹ Bess Maierson và ngôi sao quần vợt Jennifer Capriati.
Mới đây, nước Anh đã sôi nổi bàn luận về chuyện rắc rối xảy ra với hầu tước James Churchill, hậu duệ của cựu Thủ tướng Anh Wilston Churchill. Chàng quý tộc này đã “chôm” hai cặp kính và lọ nước hoa đắt tiền trong một cửa hàng sang trọng.
Tối muộn, vợ ông Bình mới lọ mọ về tới nhà. Bà nghẹn giọng tâm sự luôn cảm thấy xấu hổ với xóm giềng, gia đình thông gia, bạn bè con cái khi chồng có tật trộm cắp. Lâu nay bà ra đường còn ngại bắt chuyện với mọi người. Người vợ chán chường tới nỗi không nhớ rõ chồng “phát” tật xấu từ bao giờ, chỉ nhớ năm hay bảy năm gì đó, số vụ đếm không hết:
“Không hiểu ông ấy có vấn đề thần kinh không, thi thoảng lại đi lang thang. Gia đình chưa đưa đi khám, ông ấy không chịu đi nhưng thần kinh chắc chắn không bình thường. Ở nhà thi thoảng ông lên cơn đau đầu”, bà Thương nói đoạn rồi than vãn con cái ăn học ra trường đi làm, đứa con gái lớn đã lập gia đình, sinh cho ông bà đứa cháu bụ bẫm. Về kinh tế trong nhà một tay bà lo “từ A đến Z”, nhưng không hiểu vì sao ông Bình cứ thích đi trộm.
Những lần đi trộm, ông không dám đưa “chiến lợi phẩm” về nhà mà đem thẳng tới địa điểm tiêu thụ bán rẻ. Không biết bao nhiêu lần bà Thương đem tiền đền cho nạn nhân của chồng.
Bà tâm sự: “Lúc nào tôi cũng bảo chồng nhà mình đâu thiếu thốn thứ gì mà bố nó cứ thích đi lang thang nhặt nhạnh của người ta. Lần nào ông ấy cũng thưa dạ xin lỗi, ông bảo ngay bản thân còn không biết mình làm gì, không biết vì sao lại lấy đồ người khác? Có thứ gì đó khiến ông cố tình trộm đồ”.
Nói rồi người vợ thở dài: “Tôi xấu hổ lắm, không biết nói thế nào, không biết làm cách nào. Chán quá, buồn quá”.
Bà thổ lộ có lần không cầm được nước mắt khi nghe con gái tâm sự giá như bố có tật nguyền ngồi một chỗ để vợ con chăm vẫn sướng hơn suốt ngày bị bêu tên trộm cắp, xấu hổ với xóm giềng, bạn bè.
Nhắc đến lần chồng đi trộm gần đây nhất, bà kể sáng sớm 4/3, con gái mua bánh Pizza về mời bố mẹ ăn cho nóng. Ăn xong một lúc, ông Bình lặng lẽ ra ngoài, mấy hôm sau không thấy về. Vợ con nháo nhác đi tìm, chuẩn bị đăng tin tìm người mất tích thì nhận được điện thoại công an phường báo tin chồng đi trộm xe đạp bị bắt quả tang. Nghe xong hai mẹ con ôm nhau khóc.
