Khách nói khách phải
Bà Nguyễn Thị Trinh là khách hàng lâu năm của Ngân hàng TMCP Việt Á. Bà đã nhiều lần gửi tiết kiệm tại Ngân hàng Việt Á trong đó có tiết kiệm tiền VND, đô la Mỹ và vàng.
Theo trình bày của bà Trinh, ngày 26/8/2010, bà gửi 70.000 USD tại sổ tiết kiệm có số sổ 125, kỳ hạn 3 tháng và đã gia hạn 2 lần. Số tiền gốc tích lũy sau cùng vào ngày 26/2/2011 là 71.654,63 USD.
Ngày 29/1/2011, bà mở thêm một sổ thứ hai (sổ 260) gửi 70.985,81 USD. Số này đã gia hạn lần 1 vào ngày 29/4/2011.
Tuy nhiên, vào ngày 26/5/2011, khi đến kỳ đáo hạn cuốn sổ tiết kiệm số 125, bà Trinh ra ngân hàng làm thủ tục gia hạn thì bị ngân hàng từ chối với lý do, sổ tiết kiệm của bà đã được tất toán vào ngày 29/1/2011 và đã chuyển thành sổ tiết kiệm mới 260.
Lúc này, bà Trinh mới tá hỏa vì sổ tiết kiệm vẫn nằm trong tay, bà chưa hề làm thủ tục tất toán bất cứ cuốn sổ tiết kiệm nào. Do vậy, bà khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc ngân hàng trả tiền gốc và lãi của sổ tiết kiệm 125.
Ngày 24/1/2014, vụ việc được tòa xét xử sơ thẩm và ra bản án số 05/2014/DS – ST với phần thắng kiện thuộc về bà Trinh. Bản án quyết định Ngân hàng Việt Á phải chi trả cho bà Trinh số tiền gửi theo sổ tiết kiệm số 125 ngày 26/8/2010 là 76.426 USD.
Ngày 27/1/2014, Ngân hàng Việt Á kháng cáo.
Tại Bản án phúc thẩm dân sự ngày 14/7/2014, Tòa án TP.HCM quyết định giữ nguyên bản án sơ thẩm. Chưa đồng tình với phán quyết của Toà án, Ngân hàng Việt Á có đơn đề nghị giám đốc thẩm đối với Bản án phúc thẩm dân sự nêu trên.
Ngân hàng Việt Á: Không hề có chuyện nộp tiền hay chuyển tiền
Theo những dữ liệu lưu tại Ngân hàng Việt Á, ngày 27/8/2010, bà Nguyễn Thị Trinh mở sổ tiết kiệm tại Ngân hàng với mệnh giá 70.000 USD, kỳ hạn 3 tháng lãi cuối kỳ, số sổ 125.
Ngày 26/11/2010, bà Trinh mang sổ 125 đến nhận lãi, số tiền lãi là 770 USD, tính đến thời điểm này sổ 125 có mệnh giá là 70.770 USD.
Ngày 29/1/2011, bà Trinh đến Ngân hàng để rút tiền ở sổ tiết kiệm khác và được nhân viên ngân hàng tư vấn về việc gửi tiết kiệm dự thưởng vì khi đó Ngân hàng đang có chương trình huy động dự thưởng “Lộc xuân”. Bà Trinh đồng ý tất toán sổ tiết kiệm 125 để mở sổ tiết kiệm Lộc xuân kỳ hạn 3 tháng, từ ngày 29/1/2011 đến ngày 29/4/2011 với mệnh giá là tiền gốc của sổ 125 là 70.770 USD cộng với tiền lãi của sổ gốc này từ ngày 26/11/2010 đến 29/1/2011 là 125,81USD, tổng cộng là 70.895,85 USD. Sổ mới Lộc xuân có số là 260. Toàn bộ các giao dịch tất toán sổ 125 và sổ 260 đều thực hiện thông qua chuyển khoản.
Tuy nhiên, do không có ý định giao dịch nên ngày 29/1/2011, bà Trinh không mang theo sổ 125 nên khi tất toán sổ 125 và lập sổ 260 Ngân hàng chưa thu sổ 125 đồng thời cũng chưa giao sổ 260 cho bà Trinh.
Ngày 26/2/2011, bà Trinh mang sổ 125 đến Ngân hàng đề nghị được nhập lãi vào vốn. Giao dịch viên của Ngân hàng đã tính lãi bằng máy tính và ghi tay vào sổ này và trả lại cho bà Trinh mà quên không thu hồi sổ 125. Do vậy, kể từ thời điểm này, bà Trinh giữ 02 sổ tiết kiệm là 125 và 260 trong đó sổ 125 đã được tất toán không còn giá trị.
Ngày 26/5/2011, bà Trinh tiếp tục mang sổ 125 đến Ngân hàng đề nghị được rút lãi, giao dịch viên Nguyễn Thị Như Ngọc tính lãi và ghi tay vào sổ một kỳ lãi nữa, sau đó vào hệ thống dữ liệu máy tính của Ngân hàng để kiểm tra và thực hiện giao dịch rút lãi nhưng không tìm ra sổ tiết kiệm. Do đợi lâu, nên bà Trinh yêu cầu trả lại sổ để ra về.
Sau đó, giao dịch viên Ngọc Bảo báo cáo sự việc với lãnh đạo Phòng Kế toán.
Sau khi rà soát lại toàn bộ sự việc thì phòng kế toán và dịch vụ khách hàng phát hiện ra việc giao dịch viên Thuỷ Tiên đã giao sổ mới 260 cho bà Trinh nhưng quên không thu sổ cũ 125. Do vậy, hiện bà Trinh vẫn giữ 02 sổ nói trên, trong đó chỉ có sổ 260 còn giá trị, còn sổ 125 đã tất toán vào ngày 29/1/2011 để chuyển cả lãi và gốc sang sổ 260.
Để chứng minh cho việc sô 125 đã tất toán chuyển sang sổ 260, ngân hàng xuất trình các chứng từ cùng ngày 29/1/2011 thể hiện giao dịch như sau:
Tất toán sổ 125 bằng chuyển khoản sang tài khoản trung gian số 459901001, phiếu chuyển khoản sổ FJB1102900000990.
Trích tiền từ tài khoản trung gian 459901001 để mở sổ dự thưởng 260 bằng chuyển khoản, phiếu chuyển khoản số 150DSBK11029000J.
Đại diện Ngân hàng Việt Á khẳng định: “Như vậy, giao dịch tất toán và mở sổ trong cùng ngày 29/1/2011 đều được thực hiện bằng việc chuyển khoản, không liên quan đến tiền mặt. Trên sổ tiết kiệm 260 và trên phiếu lưu tiết kiệm (yêu cầu mở tài khoản) có đóng dấu chuyển khoản”.
Các chứng từ của Ngân hàng cũng chứng minh rằng, số tiền mở sổ 260 đúng bằng số tiền gốc của sổ 125 cộng với tiền lãi tính đến ngày 29/1/2011 là 70.895,81 USD.
Do vậy, Ngân hàng Việt Á phân tích thêm: “Việc chuyển khoản từ Ngân hàng khác sang sổ tiết kiệm 260 của bà Trinh là không thể, vì Pháp lệnh ngoại hối không cho phép. Việc chuyển tiền từ nước ngoài về cũng không thể diễn ra vì khi đó bà Trinh không có tài khoản tiền gửi thanh toán bằng USD tại Ngân hàng”.
Nói cách khác, cả 3 phương án là gửi tiền trực tiếp, chuyển khoản từ ngân hàng khác và chuyển khoản từ nước ngoài về để mở sổ 260 đều không thể xảy ra. Chỉ còn cách duy nhất bà Trinh chuyển khoản từ sổ tiết kiệm khác (đã lập tại Ngân hàng) sang sổ tiết kiệm 260. Và đến thời điểm 29/1/2011, bà Trinh chỉ có duy nhất một sổ tiết kiệm 125 tại Ngân hàng.
Ngân hàng Việt Á khẳng định số tiền trong sổ 260 chính là tiền gốc và lãi của sổ 125 tất toán chuyển sang. Tức là sổ 125 không còn giá trị nên ngân hàng không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của bà Trinh.
Phải xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật
Trước những chứng cứ của Ngân hàng Việt Á, Toà án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, lời khai của các đương sự về nguồn gốc số tiền mở sổ 260 của bà Trinh còn nhiều mâu thuẫn. Lẽ ra, trong trường này, Toà án cấp sơ thẩm và Toà án cấp phúc thẩm cần phải thu thập các tài liệu liên quan đến việc tất toán của 2 cuốn sổ tiết kiệm ngoại tệ của bà Trinh để xác định chính xác ngày tất toán của 2 cuốn sổ nói trên từ đó mới có cơ sở để xác định thực chất số tiền mở sổ của 260 của bà Trinh.
"Trong khi chưa xác minh, làm rõ vấn đề trên, Toà án 2 cấp buộc Ngân hàng TMCP Việt Á phải trả cho bà Trinh số tiền gửi theo sổ 125 là 76.426 USD là chưa đủ căn cứ vững chắc" - Toà án ND cấp cao tại Tp Hồ Chí Minh nhận định
Do vậy, ngày 23/1/2016, Toà án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đã có Quyết định giám đốc thẩm số 15/2016/DS-GĐT về vụ án tranh chấp hợp đồng dân sự gửi tiết kiệm. Theo đó, Toà án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh chấp nhận kháng nghị số 118 /2015/KN-DS ngày 12/5/2015 của Chánh án Toà án nhân dân tối cao. Đồng thời, huỷ Bản án dân sự phúc thẩm số 871/2014/DS-PT ngày 14/7/2014 của Toà án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh và Bản án Dân sự sơ thẩm số 05/2014/DS-ST ngày 24/1/2014 của Toà án nhân dân quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh về vụ án “Tranh chấp hợp đồng dân sự tiền gửi tiết kiệm” giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Trinh với bị đơn là Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Á và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan khác.
Toà án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh giao hồ sơ vụ án cho TAND quận 1, TP HCM xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
