Luyện thi cấp tốc- mệt mỏi, kém hiệu quả

(HP)- 7 giờ 30 phút một buổi sáng đầu tháng 6, chúng tôi có mặt tại một lớp luyện thi đại học tại Trường THPT dân lập Thăng Long. Lớp học rộng gần 40 m2 với khoảng 130 học sinh chen chúc ngồi tràn cả ra cửa và các ghế phụ kê dọc hai dãy bàn.

8 giờ kém 15, giáo viên vào lớp. Trên bục giảng, giáo viên bắt đầu đọc, ở dưới học sinh chúi đầu vào chép. Phía cuối lớp có tiếng rì rào nói chuyện của một số học sinh đến muộn. Nhân lúc nghỉ giải lao giữa hai ca, chúng tôi làm quen với một học sinh tên Hằng ở quận Ngô Quyền. Em cho biết 'Hôm nay lớp học môn lịch sử. Mọi hôm đã đông, hôm nay học buổi cuối cùng, nên ai cũng muốn đi nghe thầy giáo hệ thống lại kiến thức và dặn dò những kinh nghiệm thiết thực trước khi chúng em chuẩn bị đi thi nên càng đông'. Em Hằng cho biết thêm: 'Lớp 13' nên chúng em học 2 ca liền vào buổi sáng, từ 8 giờ kém 15 đến 11 giờ, mỗi ca khoảng 1,5 giờ. Em đăng ký luyện thi ở Trường THPT năng khiếu Trần Phú, nhưng chắc thiếu phòng nên các thầy cô thuê địa điểm dạy thêm ở Trường THPT dân lập Thăng Long và Toa xe'. Chúng tôi thăm dò: 'Theo quyết định mới của Bộ Giáo dục- đào tạo, các đề thi đại học năm nay đều nằm trong phạm vi kiến thức cơ bản được học ở trường, tại sao em không ôn ngay tại trường mà phải tìm đến các lớp luyện thi?'. 'Em ngại nếu chỉ có kiến thức cơ bản thì khi đi thi sẽ không an tâm. Nhiều bạn em bảo muốn được điểm cao vẫn phải đi học ôn thi từ sớm tại các lò luyện'. Suy nghĩ của Hằng cũng là tâm lý chung của nhiều học sinh. Các em cho rằng, muốn điểm cao cần phải trang bị kiến thức nâng cao. Vì thế các lớp luyện thi vẫn là những 'cứu cánh' đắc lực, đồng thời cũng là liệu pháp tâm lý giúp thí sinh an tâm bước vào kỳ thi.

Đối với học sinh lớp 12 vừa 'chân ướt chân ráo' thi tốt nghiệp xong, việc ôn luyện vất vả hơn. Các em lo lắng đổ xô đăng ký vào các lớp luyện thi cấp tốc mở liên tục 4 ca/ ngày. Đối với những học sinh tham gia các lớp luyện thi từ trước kỳ thi tốt nghiệp THPT, hầu hết phải tranh thủ học vào buổi tối theo 2 ca. Ngoài việc học ở lò luyện, không ít học sinh đăng ký ôn thi tại nhà thầy, cô giáo. Học phí cao hơn đôi chút so với lớp ôn đại trà tại các lò luyện, nhưng các em yên tâm hơn vì lớp học ít người, vì vậy chất lượng học tập được bảo đảm. Một số em cho biết: 'Học ở nhà thầy, cô giáo có kinh nghiệm luyện thi được ôn tập trung vào những vấn đề trọng tâm, mặt khác còn được gợi ý một số chuyên đề có nhiều khả năng xuất hiện trong đề thi tuyển sinh đại học, cao đẳng năm nay'.

Tại Trường THPT năng khiếu Trần Phú, một lò luyện thi có tiếng nhiều năm nay, học sinh đến đăng ký vào các lớp luyện thi cấp tốc đông nghịt. Chúng tôi lân la làm quen với mấy học sinh đang chăm chú xem những tờ thông báo mở lớp ôn luyện dán kín hai mặt bảng tin. Các lớp luyện thi cấp tốc các môn toán, lý, hoá, văn, sử, địa, ngoại ngữ liên tục khai giảng từ đầu tháng 6. Em Đinh Hoàng học sinh lớp 12 trường THPT An Dương cho biết:'Em tìm lớp học ôn môn địa lý, có nhiều lớp khai giảng từ tháng 3, nhưng các lớp đó không ôn theo những chuyên đề em cần nên chưa quyết định đi học. Bây giờ thấy các bạn đi học rầm rộ em cũng thấy sợ nên quyết định tìm lớp ôn thi'. Theo Đinh Hoàng, các em đóng học phí theo tháng, 50 nghìn đồng/môn, mỗi tuần học 2 buổi, mỗi buổi 1,5 giờ, 60 nghìn đồng/môn/tháng đối với học sinh 'lớp 13' vì các em được học 2 ca/buổi (học sinh lớp 12 chỉ được học một ca/buổi).

Một số lò luyện thi ở Trường THPT Mari-Quiri, THPT DL Lương Thế Vinh, THPT DL Hàng hải, không khí không sôi động bằng lò luyện tại Trường THPT năng khiếu Trần Phú. Qua khảo sát chúng tôi được biết, tỷ lệ học sinh ngoại thành vượt nhiều cây số vào nội thành tìm lò luyện thi có chiều hướng tăng so với năm trước. Một bác trông xe gần cổng Trường THPT năng khiếu Trần Phú cho biết: 'Năm nay học sinh từ ngoại thành vào học tăng so với năm ngoái. Các cháu từ huyện Kiến Thuỵ, An Dương hay xa như Vĩnh Bảo, Tiên Lãng cũng chịu khó đạp xe ra đây ôn thi'. Tuy nhiên, con số này không nhiều do cách ra đề thi mới được áp dụng từ kỳ thi tuyển sinh cao đẳng, đại học năm 2004 nên phần nào làm các thí sinh ở ngoại thành yên tâm hơn, các em đỡ phải vất vả vào nội thành mà có thể luyện thi ngay tại trường. Quy định mới của Bộ Giáo dục-Đào tạo không chỉ làm giảm số học sinh từ ngoại thành vào nội thành mà còn hạn chế tình trạng nhiều thí sinh khi vừa thi xong tốt nghiệp đã 'khăn gói' lên Hà Nội tìm lò luyện.

Vui vì học sinh đỡ vất vả hơn so với mấy năm trước nhưng đến lò luyện thi mới thấy không ít chuyện buồn. Cũng từ quyết định của Bộ Giáo dục- Đào tạo, mỗi khối chỉ được thi một lần nên nhiều sĩ tử chuyển hướng bằng cách tăng số môn học để có thêm cơ hội thử sức mình. Do vậy ngoài ba môn ôn luyện theo khối đã chọn, nhiều em học thêm một hai môn, thậm chí ba môn. Việc ôm đồm luyện thi nhiều môn, nhiều ca ảnh hưởng đến sức khoẻ, thời gian tự học và chất lượng ôn luyện. Cùng với các lò luyện thi của Trường THPT năng khiếu Trần Phú, các lò luyện mở tại đại học Sư phạm Hải Phòng, ở tư gia các thầy, cô giáo cũng là nơi đón các sĩ tử lao vào guồng quay ôn luyện. Một số học sinh đi ôn thi vì sức ép từ phía gia đình, còn bản thân thì nhận thấy việc đến các lò luyện thi khó có được kết quả như mong muốn với kiểu học nặng về ghi chép ,nên không chú tâm vào việc ôn luyện.

Trở lại lò luyện thi ở trường THPT dân lập Thăng Long, giờ học bắt đầu từ lâu, nhưng vẫn có một số học sinh lang thang lượn qua các lớp học nhìn ngó gây sự mất tập trung, hoặc trêu ghẹo nhau làm mất trật tự ảnh hưởng đến các lớp đang học. Khi đi ngang qua một số lớp học, thấy không ít học sinh không nghe giảng mà gục đầu xuống bàn ngủ gật. Một số khác chụm đầu nói chuyện, cười đùa hoặc hý hoáy làm việc riêng. Việc thầy giảng, học trò chỉ có nhiệm vụ chép vẫn còn phổ biến. Tình trạng vào lớp muộn, ra sớm không hiếm. Một số học sinh khi vào lớp nói chuyện riêng không chú ý nghe giảng, hoặc nhấp nhổm vì có hẹn.

Luyện thi là một yếu tố quan trọng góp phần nâng tỷ lệ đỗ đại học cho học sinh. Điều này chứng minh tỷ lệ học sinh Hải Phòng đỗ đại học tăng cao theo từng năm. Song không nên quá lệ thuộc vào việc luyện thi. Đặc biệt, việc ôn luyện tại những lò luyện có tiếng không phải là cứu cánh nếu học sinh bị hổng kiến thức. Số liệu thống kê của Sở Giáo dục- Đào tạo cho thấy, kể từ khi Bộ Giáo dục- Đào tạo cải cách ra đề chung cho các trường đại học, cao đẳng, tỷ lệ học sinh ngoại thành đỗ đại học, cao đẳng tăng lên rõ rệt. Điều này cho thấy việc ôn luyện với thời lượng phù hợp sẽ có kết quả hơn là lu bù theo những cuaaaa tối ngày ở những lò luyện thi cấp tốc.

Nội dung đề thi tập trung vào kiến thức đã học trong chương trình phổ thông, do vậy điều quan trọng là học sinh cần chăm chỉ, kiên trì học tập ngay từ đầu và nghiêm túc ôn luyện tại trường là có thể vững tin bước vào kỳ thi, không nhất thiết lao vào guồng quay của việc luyện thi cấp tốc, mệt mỏi mà chưa chắc đạt hiệu quả như mong muốn./.