Tác dụng của thuốc
Thuốc kháng histamin H1 được dùng điều trị dị ứng: Viêm mũi dị ứng; nổi mày đay, ban da, viêm da dị ứng; viêm kết mạc dị ứng; các trường hợp bị côn trùng cắn... Ngoài ra thuốc còn được dùng điều trị say tàu xe, máy bay; điều trị buồn nôn và nôn trong thai nghén; dùng như thuốc an thần gây ngủ.
Thuốc kháng histamin H1 chỉ giúp điều trị triệu chứng dị ứng chứ không điều trị được nguyên nhân nên không giúp bệnh nhân khỏi bệnh được hoàn toàn. Do vậy, điều quan trọng là phải tìm ra và loại trừ các tác nhân gây dị ứng (thuốc, mỹ phẩm, bụi, thời tiết, thức ăn...) mới có thể trị được bệnh. Việc dùng thuốc do đó cũng phải kiên trì, phải dùng nhiều đợt mới hạn chế được tái phát.
Trong trường hợp dị ứng nặng (như sốc phản vệ), histamin giải phóng ồ ạt, một mình thuốc kháng histamin H1 không thể giải quyết được mà phải phối hợp thêm với các biện pháp hồi sức cấp cứu, thuốc trợ tim mạch (adrenalin), biện pháp trợ hô hấp (thở ôxy)...
Buồn ngủ là bất lợi thường gặp nhất của thuốc kháng histamin H1.
Các thuốc thường dùng
Chlorpheniramin được dùng trị triệu chứng dị ứng như mày đay, viêm mũi vận mạch do histamin, viêm kết mạc dị ứng, viêm da tiếp xúc, phù mạch, phù Quincke, dị ứng thức ăn, phản ứng huyết thanh; côn trùng đốt; ngứa ở người bệnh bị sởi hoặc thủy đậu. Hiện nay, chlorpheniramin thường được phối hợp trong một số chế phẩm bán trên thị trường để điều trị triệu chứng ho và cảm lạnh. Tuy nhiên, thuốc không có tác dụng trong điều trị triệu chứng nhiễm virut.
Thuốc có thể làm tăng nguy cơ bí tiểu do tác dụng phụ chống tiết acetylcholin của thuốc, đặc biệt ở người phì đại tuyến tiền liệt, tắc đường niệu, tắc môn vị tá tràng và làm trầm trọng thêm ở bệnh nhân nhược cơ.
Thuốc cũng có thể gây ngủ gà, chóng mặt, hoa mắt, nhìn mờ và suy giảm tâm thần vận động ở một số bệnh nhân, do vậy cần tránh dùng cho người đang lái xe hoặc điều khiển máy móc.
Một số biến chứng ở đường hô hấp như suy hô hấp và ngừng thở cũng có thể xảy ra nên thận trọng dùng cho bệnh nhân mắc bệnh tắc nghẽn phổi hoặc trẻ nhỏ. Những bệnh nhân cần dùng thuốc chlorpheniramin kéo dài cũng có thể bị sâu răng do tác dụng chống tiết acetylcholin gây khô miệng.
Khi dùng thuốc chlopheniramin mà uống rượu hoặc dùng đồng thời với thuốc an thần khác thì tác dụng an thần tăng lên. Do vậy tránh sự kết hợp này.
Promethazin được dùng làm thuốc an thần, phòng và kiểm soát nôn, chống say tàu xe, chống dị ứng...Thuốc có thể gây một số bất lợi như buồn ngủ, ngầy ngật, hạ huyết áp tư thế, khô miệng, táo bón... Ngoài ra, thuốc còn tương tác với một số thuốc như an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc hạ huyết áp... Do vậy khi cần thiết sử dụng thuốc này, bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ các thuốc hiện đang sử dụng để tránh tác hại của tương tác thuốc.
Levocetirizine được chỉ định trong các trường hợp viêm mũi dị ứng theo mùa và không theo mùa, chàm mạn tính. Không dùng thuốc cho người mẫn cảm với thuốc, suy thận nặng, phụ nữ có thai và cho con bú... Tránh dùng thuốc cùng với rượu và các thuốc ức chế thần kinh khác.
Loratadine được chỉ định trong những triệu chứng liên quan đến viêm mũi dị ứng như hắt hơi, chảy nước mũi, ngứa mũi, ngứa mắt, mề đay mạn tính và các rối loạn dị ngoài da khác. Cũng như các thuốc khác, thuốc này không được dùng cho bệnh nhân dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc. Với bệnh nhân suy gan nặng phải thận trọng khi dùng và phải bắt đầu từ liều rất nhỏ. Thuốc cũng có tương tác với rượu và một số thuốc như ketoconazole, erythromycine, cimetidine... do vậy bệnh nhân cần nhớ các loại thuốc đang sử dụng để thông báo với bác sĩ nhằm tránh tương tác thuốc.
Như vậy, để sử dụng an toàn các thuốc này, người bệnh chỉ dùng thuốc đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ, hoặc khuyến cáo của nhà sản xuất và chú ý tới các bất lợi có thể xảy ra do thuốc để phòng tránh hoặc hạn chế tối đa những bất lợi này...
