Luồng vào cảng, biển Hải Phòng: Chỉ có một con đường ?

Dự án cải tạo, nâng cấp Cảng Hải Phòng giai đoạn 2 hoàn thành, đưa vào khai thác hơn 6 năm. Theo đó, đường chính vào Cảng Hải Phòng là luồng Lạch Huyện. Luồng Nam Triệu dường như rơi vào quên lãng. Chưa kể vai trò lịch sử của tuyến luồng, nếu được nạo vét tốt, luồng Nam Triệu vẫn phát huy năng lực, phục vụ tốt hơn hoạt động hàng hải, trong khi lưu lượng, số lượt tàu biển đến Hải Phòng ngày một nhiều.

Lượng tàu  biển ra vào cảng ngày càng nhiều, luồng Nam Triệu rất cần được duy trì, nạo vét                                                                                        Ảnh: Duy Lê

Có mới, nới cũ (?!)

Luồng tàu biển vào Cảng Hải Phòng dài 85km, bao gồm các đoạn Lạch Huyện, Hà Nam, Bạch Đằng, Sông Cấm, Vật Cách, Phà Rừng, Nam Triệu. Đầu năm 2006, thông qua Dự án cải tạo, nâng cấp Cảng Hải Phòng giai đoạn 2, tuyến luồng mới vào Cảng Hải Phòng qua cửa Lạch Huyện, kênh Hà Nam được đưa vào khai thác phục vụ tàu biển đến 4 vạn tấn giảm tải và 2 vạn tấn đầy tải vào làm hàng. Với tuyến luồng mới, các doanh nghiệp vận tải biển trong nước và nước ngoài điều tàu đến Hải Phòng thuận lợi hơn trước rất nhiều, sản lượng hàng hóa theo đó cũng tăng cao, năm sau cao hơn năm trước.

Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng Bùi Văn Minh cho biết: hiện tại, độ sâu luồng Lạch Huyện, kênh Hà Nam, luồng Bạch Đằng đạt -6,4m, luồng sông Cấm đạt-5,5m, luồng Vật Cách đạt-4m, luồng Phà Rừng từ -1,5 đến 3,3m, luồng Nam Triệu đạt -2m. Với cốt luồng như vậy, hoàn toàn đáp ứng hoạt động của tàu biển. Nhưng không phải đã hết khó khăn về luồng tàu. Thực tế cho thấy, luồng cảng Hải Phòng thường xuyên bị bồi lắng cục bộ, làm thay đổi độ sâu, gây khó khăn cho các chủ tàu, chủ cảng, đại lý hàng hải khi phối hợp đưa tàu vào cảng. Đặc biệt vào mùa mưa lũ, nhiều đoạn luồng thường xuyên bị sa bồi, khiến độ sâu luồng thiếu ổn định, ảnh hưởng đến lịch trình khai thác của chủ tàu, nhất là đối với tàu công-ten-nơ chuyên tuyến.

Năm 2009, có tới 13669 lượt tàu biển và 8941 phương tiện thủy nội địa hoạt động qua các tuyến luồng trên vào các cảng trên địa bàn Hải Phòng và các cảng thuộc tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương như Điền Công, Uông Bí, Lam Thạch, Phúc Sơn. Sau khi Dự án cải tạo nâng cấp Cảng Hải Phòng giai đoạn 2 hoàn thành và đưa vào khai thác, các phương tiện tàu biển chủ yếu vào khu vực Hải Phòng qua luồng Lạch Huyện. Nhưng luồng này lại có đoạn “cổ họng” là kênh Hà Nam cắt qua đảo Cát Hải chỉ thiết kế một chiều, tàu hoạt động thường xuyên vào giờ nước lớn trong ngày, dẫn tới công tác tổ chức điều tiết tàu ra vào cảng khó khăn. Trong khi luồng Nam Triệu khai thác hàng chục năm qua dường như bị bỏ quên, ít được nạo vét. Thực tế, nhiều tàu pha sông biển, trọng tải từ 2-5 nghìn tấn vẫn sử dụng luồng Nam Triệu để vào cảng và không ít tàu gặp sự cố do không thể biết tình trạng luồng Nam Triệu thay đổi ra sao.

Nên sử dụng cả 2 luồng mới, cũ

Các thuyền trưởng kỳ cựu vẫn cho rằng, luồng chủ đạo là Lạch Huyện và nên duy trì luồng dự bị Nam Triệu. Bởi không loại trừ tình huống giả định tàu biển bị mắc cạn ở “cổ họng” kênh Hà Nam, luồng tàu vào khu vực Hải Phòng sẽ bị ảnh hưởng. Cách đây không lâu, khi Tổng công ty CNTT Nam Triệu đưa “khủng long” biển- kho chứa xuất dầu trên biển FSO-5 trọng tải 150 nghìn tấn từ luồng Phà Rừng ra phao số 0, các quan chức trong ngành hàng hải thót tim, dõi theo từng mét tàu đi ra biển. Ai cũng lo, nhỡ “khủng long” gặp sóng gió, ngắc ngứ trên luồng, khó lường hết diễn biến tình hình, không lẽ đóng cửa cảng. Vậy mà “khủng long” vẫn ra phao số 0 qua luồng Nam Triệu an toàn. Điều đó chứng tỏ, luồng Nam Triệu vẫn sử dụng tốt. Vấn đề đặt ra là ngành Hàng hải không nên bỏ hẳn luồng Nam Triệu. Muốn vậy, phải có đầu tư nạo vét cho luồng dự bị này. Chí ít cũng phục vụ tốt các gam tàu cỡ nhỏ, góp phần giảm tải mật độ phương tiện qua luồng Lạch Huyện, kênh Hà Nam. Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng Bùi Văn Minh nhẩm tính sơ sơ, mỗi năm, thu từ hoạt động hàng hải trên địa bàn khoảng 50 nghìn tỷ đồng, trong đó các cơ quan cảng vụ thu 100 tỷ đồng phí hàng hải, hải quan thu khoảng 30 nghìn tỷ đồng, doanh thu dịch vụ cảng hơn 1 nghìn tỷ đồng, hoa tiêu thu khoảng 70-80 tỷ đồng dịch vụ. Điều đáng nói là sản lượng hàng hóa ở mức 34 triệu tấn/ năm 2009, nhưng chi cho nạo vét  luồng chỉ ở mức 100 tỷ đồng. Trong khi đó, nếu đầu tư cho nạo vét 170 tỷ đồng/năm thì sản lượng hàng thông qua khu vực cảng biển là 40-50 triệu tấn/ năm và thu từ hoạt động hàng hải trên địa bàn sẽ là cấp số cộng, chưa kể tạo ra việc làm cho hàng vạn lao động thuộc các lĩnh vực ăn theo.

Trong khi cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng tại Lạch Huyện mới trong bước chuẩn bị đầu tư, cầu Đình Vũ- Cát Hải chưa được xây dựng, trong vòng 7-10 năm tới, việc sử dụng, khai thác luồng Lạch Huyện và Nam Triệu vẫn còn giá trị. Muốn ăn quả ngọt phải dày công vun trồng, muốn nhiều tàu đến Hải Phòng với sản lượng ngày một cao, cơ quan quản lý nhà nước về Hàng hải sớm quan tâm hơn,  đầu tư nạo vét luồng vào Cảng Hải Phòng trên cả 2 tuyến luồng Lạch Huyện, Nam Triệu, để khu vực cảng biển Hải Phòng thực sự là bến đợi của những con tàu.

Anh Tú