Lương tăng có kéo theo giá tăng?

Lường trước tác động ngược của tăng lương

Câu chuyện lo ngại giá cả các loại hàng hóa tăng theo lương luôn diễn ra trước mỗi kỳ tăng lương. Thực tế cũng đã phản ánh việc lo ngại này là có cơ sở, nhất là ở các chợ dân sinh, chợ truyền thống - nơi mà nhu cầu mua bán hàng hóa hàng ngày vẫn khá cao. Cụ thể, nhiều số liệu công bố cho thấy, hiện kênh bán lẻ hiện đại (hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại…) mới chiếm 25% thị phần, còn lại vẫn là của các chợ truyền thống, do đó, sức ép lo sợ tăng giá cũng sẽ là đáng kể.

Tuy nhiên, theo nhận định của chuyên gia kinh tế Nguyễn Bích Lâm - nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, câu chuyện tăng giá khi tăng lương, thậm chí tăng giá khi mới có chủ trương tăng lương vẫn xảy ra nhưng chỉ thực trạng đáng lo ngại của hơn 10 năm trước đây khi thị trường chủ yếu ở dạng tự phát, tự do. Thời gian gần đây, tăng lương thường tạo ra kỳ vọng lạm phát, ít xảy ra chuyện tăng giá.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cũng đánh giá, trong nhiều năm trở lại đây, Chính phủ cũng như bản thân người dân và thị trường đã thích ứng nên không bị tác động nhiều bởi “thực tế đã nhiều lần tăng lương không tăng giá”.

“Tuy nhiên, vẫn phải lường trước tác động ngược của chuyện tăng lương”, chuyên gia Nguyễn Bích Lâm nói.

Và để lường tác động ngược này, ông Lâm dẫn yêu cầu của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, cho rằng, cần phải có giải pháp truyền thông để bãi bỏ việc kỳ vọng lạm phát do tăng lương và phải có cách quản lý để bất kể nơi nào bán hàng hóa đều phải có niêm yết giá, tránh hiện tượng tăng giá tùy tiện.

Đáng chú ý, ông Lâm cho rằng, hiện hệ thống phân phối hiện đại như siêu thị, trung tâm thương mại đang phát triển mạnh mẽ, nhiều cửa hàng tạp hóa hiện đại cũng chuyển mình. Đây là những nơi có thể quản lý được giá cả. Cộng thêm các đợt giảm giá, khuyến mại mạnh mẽ đang được tổ chức ở TP Hồ Chí Minh, đầu tháng 7/2024 Hà Nội cũng có một chương trình khuyến mại lớn; chưa kể các hệ thống phân phối lớn đều có siêu thị trên toàn quốc nên các địa phương khác cũng sẽ được hưởng các chương trình khuyến mại.

Cần kiểm soát giá các mặt hàng thiết yếu

Bà Lê Thị Tuyết Nhung - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho rằng, điều hành quản lý giá là hoạt động thường xuyên, liên tục. Ban Chỉ đạo điều hành giá cũng như Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với Bộ, ngành liên quan theo dõi sát diễn biến tình hình giá cả thị trường để đưa ra các kịch bản điều hành giá. Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo điều hành giá vừa qua Bộ Tài chính cũng đã xây dựng các báo cáo về điều hành giá, đưa ra các kế hoạch, tình huống sẽ triển khai trong quá trình điều hành như tăng lương cơ sở và một số vấn đề khác.

Về giải pháp điều hành giá, theo đại diện Cục Quản lý giá, cần theo dõi sát diễn biến cung - cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thiết yếu để có biện pháp điều hành phù hợp; bảo đảm thông suốt hoạt động cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ, nhất là đối với các mặt hàng chiến lược; chú trọng, tăng cường công tác quản lý, điều hành giá trong dịp lễ; chuẩn bị sớm phương án điều hành giá các mặt hàng Nhà nước định giá, các dịch vụ công theo lộ trình thị trường.

Bên cạnh đó, tiếp tục tổng hợp thông tin và cập nhật dự báo xu hướng giá các mặt hàng quan trọng thiết yếu kết hợp với kịch bản điều chỉnh giá một số mặt hàng Nhà nước định giá. “Bộ Tài chính đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, xây dựng và cập nhật các kịch bản lạm phát để làm cơ sở kiến nghị, tham mưu các biện pháp quản lý, điều tiết giá phù hợp nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra”, Phó Cục trưởng Lê Thị Tuyết Nhung nói.

Trao đổi với PLVN, chuyên gia Nguyễn Bích Lâm cũng đồng tình rằng, điều quan trọng là cần kiểm soát chặt chẽ tỉ giá và giá các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, điện,... Tỉ giá và các mặt hàng này tăng thì sẽ tác động trực tiếp và mạnh mẽ lên giá cả hàng hóa.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Bích Lâm.