Trải nghiệm của những người xây “Doanh trại thông minh”
Tháng 5/2022, ĐCB số 1 của Việt Nam đã tới thực hiện nhiệm vụ GGHB LHQ tại Phái bộ An ninh lâm thời của LHQ ở khu vực Abyei (UNISFA). Đây là lần đầu tiên Việt Nam cử ĐCB tham gia Lực lượng GGHB LHQ, cũng là đội hình cấp đơn vị có số thành viên lớn nhất với 184 người, trong đó có 19 nữ, gấp ba lần quy mô bệnh viện dã chiến cấp 2 đã được Việt Nam triển khai tại Phái bộ ở Nam Sudan.
Nhân sự tham gia ĐCB số 1 được tuyển chọn từ 11 cơ quan, đơn vị, gồm Bộ Tư lệnh (BTL) Công binh, Đặc công, Thông tin liên lạc, BTL 86, BTL Thủ đô Hà Nội, các cục: Quân huấn, Hậu cần (Bộ Tổng tham mưu), Quân khu 1, 3, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và Cục GGHB Việt Nam. Tất cả thành viên có trình độ chuyên môn và sức khỏe đáp ứng các vị trí và yêu cầu của LHQ, có phẩm chất chính trị và năng lực tốt.
Toàn bộ trang thiết bị của ĐCB số 1 được vận chuyển qua đường hàng hải, gồm 147 loại xe, máy công binh công trình, các loại xe tải, trong đó có cả các xe bảo vệ lực lượng. Tổng trọng lượng trang bị, hàng hóa hậu cần khoảng 2.000 tấn.
Abyei là khu vực tranh chấp giữa Sudan và Nam Sudan. Hai nước đã ký Thỏa thuận ngày 20/6/2011, cam kết rút quân khỏi khu vực phi quân sự tại Abyei và thiết lập cơ chế hỗn hợp để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, cho đến nay hai nước chưa có nhiều tiến triển thực chất. UNISFA được thành lập năm 2011 theo Nghị quyết 1990 của Hội đồng Bảo an với nhiệm vụ bảo vệ thường dân và thúc đẩy phi quân sự hóa tại Abyei.
Thị trấn Abyei là trung tâm của khu vực Phái bộ GGGHB LHQ, rộng khoảng 20km2, dân số khoảng 50.000 người. Do an ninh bất ổn, người dân các vùng lân cận đổ về sống xung quanh Phái bộ để được đảm bảo an ninh. Trong thị trấn còn có khu bảo vệ thường dân, được LHQ bảo vệ để tránh xung đột giữa các bộ tộc.
ĐCB Việt Nam đóng quân tại Highway, cách Sở chỉ huy Phái bộ khoảng 3km. Highway là khu vực đóng quân của đơn vị tiểu đoàn bộ binh thuộc Ethiopia trước đây. Doanh trại được xây dựng đã lâu (gần 10 năm) nên phần lớn cơ sở hạ tầng, doanh trại đã xuống cấp rất nhiều. Nhà ở dột nát, sàn nhà được lát bằng gỗ ép công nghiệp qua nhiều năm sử dụng đã mục nát, vải bạt lót nền rách nát, bong tróc. Hệ thống nhà vệ sinh, nhà tắm vừa thiếu vừa hỏng. Hệ thống điện, nước hư hỏng nặng, một số đường ống dẫn nước không hoạt động. Hệ thống điện thắp sáng, điều hòa còn khoảng 30% hoạt động được. Nhằm bảo đảm sớm ổn định nơi ăn, ở cho các thành viên, đơn vị đã nhanh chóng cải tạo, sửa chữa, củng cố khu vực đóng quân chính tại Highway.
Sau Ấn Độ, lực lượng GGHB Việt Nam được LHQ ưu tiên xây dựng “Doanh trại thông minh”. Đại tá Mạc Đức Trọng, Đội trưởng Đội Công binh số 1, Chỉ huy trưởng Lực lượng GGHB LHQ của Việt Nam tại khu vực Abyei cho biết: “Như tên gọi của dự án, “thông minh” là các yếu tố liên quan đến điều khiển, điều hành thực hiện bằng các phần mềm sử dụng đường truyền internet. Chúng tôi sẽ là người xây dựng các doanh trại thông minh cho các căn cứ của LHQ trong tương lai, do đó chúng tôi xây trước để lấy kinh nghiệm, đồng thời để điều chỉnh những kế hoạch của Phái bộ trong quá trình thiết kế-thi công sau này. Với cơ sở vật chất và các tính năng hiện đại, doanh trại thông minh mang lại điều kiện ăn, ở, sinh hoạt tốt hơn cho lực lượng GGHB LHQ, trong đó có lực lượng của Việt Nam”.
Theo quy định chung đối với hoạt động GGHB LHQ, một đơn vị triển khai mới sẽ tự bảo đảm hậu cần trong thời gian ban đầu do hệ thống đặt hàng của LHQ có độ trễ nhất định. Đối với ĐCB số 1 của Việt Nam, công tác hậu cần chuẩn bị từ trong nước. Để đến được Abyei, đội đã di chuyển qua 5 nước nên có thể mua thực phẩm tại căng tin các căn cứ chung chuyển của LHQ như Entebbe (Uganda) hay Kadugli (Sudan). Nhằm đảm bảo nguồn thực phẩm tươi sống, Phân đội Hậu cần đã tìm kiếm các loại rau dền cơm, tầm bóp, hoa mướp và đánh cá rô phi dưới hồ tại Abyei.
 |
Trồng cây xanh trong khuôn viên trường học. |
“Xin chào Việt Nam” và món quà tặng 3 con dê
Với địa hình tương đối bằng phẳng, hệ thống thoát nước hầu như không có nên khi mùa mưa đến, khu vực Abyei thường xuyên bị ngập lụt, người dân phải sống trong môi trường nước bẩn và bùn lầy. Cùng với cuộc sống nghèo khó, hầu như không gia đình nào có nhà vệ sinh, tạo môi trường thuận lợi cho nhiều loại dịch bệnh bùng phát, lan rộng trong cộng đồng.
Sau khi triển khai tới địa bàn ít ngày, mặc dù chưa kịp ổn định nơi ăn ở, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cấp bách tại địa bàn, Đội CB1 đã thành lập 2 đội cứu hộ và sửa chữa đường khẩn cấp để bảo đảm giao thông và thực hiện các nhiệm vụ cứu hộ và sửa chữa đường khẩn cấp tại các tuyến đường ở Phân khu Bắc (giáp với Sudan). Ngoài ra, đơn vị còn triển khai lực lượng tiếp tục làm Trạm xưởng sửa chữa, bảo dưỡng trang bị, ô tô, xe máy của Phái bộ.
Đội đã tổ chức sửa chữa, bảo dưỡng con đường huyết mạch tại Phân khu Bắc dài hơn 50km đi qua chợ Amiet và thường xuyên ứng trực cứu hộ các xe chở hàng của nhân dân địa phương bị sa lầy. Có tháng, đơn vị đã tổ chức cứu hộ 6 lượt phương tiện giao thông của LHQ và nhân dân địa phương.
Để hoàn thành hệ thống chống ngập cho thị trấn Abeyi cũng như xây xong con đường giúp học sinh trong vùng đi học an toàn trong mùa mưa lũ, các chiến sĩ mũ nồi xanh Việt Nam đã đào đắp, vận chuyển trên 3.000m3 đất, nạo vét hơn 20 km kênh mương thoát nước.
Đến nay, hệ thống chống ngập lụt của thị trấn Abyei cơ bản đã hoàn thành, người dân đã thoát khỏi cảnh sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm mỗi khi mùa mưa đến. Giờ đây hình ảnh của những người lính “mũ nồi xanh” công binh Việt Nam đã rất quen thuộc, gần gũi với người dân địa phương, đi đến đâu các anh cũng được chào đón nồng nhiệt với những cái vẫy tay thân thiện “Xin chào Việt Nam!”.
Cảm mến, trân trọng tinh thần, trách nhiệm của ĐCB số 1 của Việt Nam, ông Aach Deng Biong, Thị trưởng thị trấn Abyei đã mang 3 con dê đến tặng và viết thư gửi lên Chỉ huy Phái bộ UNISFA cám ơn về sự hỗ trợ, giúp đỡ nhiệt tình, trách nhiệm, hiệu quả của Bộ đội Việt Nam. Ông mong muốn công binh Việt Nam ở đây lâu dài để giúp đỡ nhân dân Abyei nhiều hơn.
Những dấu ấn thiện nguyện
Trung tá Nguyễn Quang Tuyển, Chính trị viên ĐCB số 1 của Việt Nam tại Abyei cho biết: “Trong một lần đến khảo sát, sửa chữa hệ thống giếng khoan giúp Nhà thờ Abyei theo đề nghị trợ giúp của Cha xứ, chúng tôi đã bắt gặp lớp học mầm non phải ngồi học dưới tán cây rất nóng và bụi. Hỏi ra mới biết đây là hai trong bốn lớp của trường mầm non do Nhà thờ tổ chức cho con em giáo dân, với tổng số học sinh là 253 em và 6 giáo viên. Hai lớp mẫu giáo lớn được học trong hai căn lều lụp xụp, tạm bợ làm bằng các tấm liếp. Còn các cháu bé phải ngồi học dưới tán cây ở ngoài trời dưới tiết trời nắng nóng trên 40°C; thi thoảng lại có những trận gió lốc cát bụi bay mù mịt, không bàn ghế, không quạt điện, ruồi muỗi bay vo ve. Nếu mùa mưa đến chắc chắn các cháu sẽ phải nghỉ học vì không có chỗ mà ngồi, mặt đất ngập nước, lầy lội”.
Chứng kiến cảnh đó, ĐCB số 1 đã lên phương án xây dựng giúp Nhà thờ Abyei một số phòng học để các cháu có lớp học. Vậy là cùng với việc sửa giếng giúp giải quyết nhu cầu cấp bách về nước sạch trong mùa khô của Nhà thờ, ĐCB đã triển khai ngay việc xây dựng các lớp học kiên cố tặng cô và trò trường mầm non.
Trước đó, khi làm nhiệm vụ ở Abyei, ĐCB số 1 đã phối hợp với lực lượng Pakistan tổ chức hoạt động nhân đạo đầu tiên, trong đó trọng tâm là khám bệnh cho 168 lượt người, cấp thuốc, tặng quà cho nhân dân địa phương tại khu vực chợ Amiet.
ĐCB số 1 còn tổ chức chuyến khám chữa bệnh hỗ trợ nhân dân địa phương khắc phục một phần hậu quả của mưa lũ tại Bệnh viện Đa khoa Bentiu, bang Unity, Nam Sudan. Các chiến sĩ quân y đã khám, chữa và cấp phát thuốc miễn phí cho hơn 200 người dân, chủ yếu là phụ nữ và người cao tuổi.
Nói về các hoạt động nhân đạo, thiện nguyện của ĐCB Việt Nam, Thiếu tướng Benjamin Olufemi Sawyerr, Quyền trưởng Phái bộ, kiêm Tư lệnh Phái bộ UNISFA cho biết: “ĐCB số 1 Việt Nam đã làm rất nhiều hoạt động từ thiện để hoàn thiện hệ thống, tiêu chuẩn giáo dục ở địa phương. Dự án này của ĐCB Việt Nam thật sự khiến cho chúng ta cảm thấy tự hào rằng chúng ta đang tạo ra một Phái bộ UNISFA được cộng đồng ghi nhận và hoan nghênh. Các hoạt động của các bạn thật sự tuyệt vời, vượt qua cả sự mong đợi của tôi. Đây cũng là hoạt động cộng đồng mà tất cả các nước cử quân đều nên làm theo vì nó thực sự rất ý nghĩa và tuyệt vời”.
