Những trường hợp nào được xóa nợ thuế?

Luật QLT sửa đổi quy định cụ thể các trường hợp được xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt bao gồm:

- DN, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản đã thực hiện các khoản thanh toán theo quy định của pháp luật về phá sản mà không còn tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.

 - Cá nhân đã chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản, bao gồm cả tài sản được thừa kế để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt còn nợ.

- Các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của người nộp thuế (NNT) mà cơ quan QLT đã áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi giấy chứng nhận đăng ký DN, giấy chứng nhận Đăng ký kinh doanh (ĐKKD) và các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt này đã quá 10 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế nhưng không còn khả năng thu hồi.

- Tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đối với các trường hợp bị ảnh hưởng do thiên tai, thảm họa, dịch bệnh có phạm vi rộng đã được xem xét miễn tiền chậm nộp và đã được gia hạn nộp thuế mà vẫn còn thiệt hại, không có khả năng phục hồi được sản xuất, kinh doanh và không có khả năng nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt. 

Như vậy, các trường hợp được xóa nợ nêu trên là NNT đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không còn tài sản, kể cả tài sản được thừa kế để nộp tiền thuế còn nợ; hoặc đã bị phá sản theo quyết định của Tòa án và không còn tài sản để nộp thuế; hoặc NNT đã bị thu hồi giấy phép kinh doanh, cơ quan thuế đã áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế thu nợ nhưng NNT không còn tài sản để nộp tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp còn nợ và khoản nợ thuế thì đã quá 10 năm không còn khả năng thu hồi. 

Theo Tổng cục Thuế (TCT), quy định trên cũng phù hợp với thông lệ quốc tế, hầu hết các nước trên thế giới đều có cơ chế để thực hiện việc xóa nợ cho những khoản nợ thuế không còn khả năng thu hồi.

Việc xóa nợ không còn khả năng thu vào ngân sách, giảm chi phí cho nhà nước, không mất chi phí, vật lực, nhân lực tham gia theo dõi, quản lý những khoản nợ không còn đối tượng để thu, giúp cơ quan Thuế, Hải quan có điều kiện tập trung nguồn lực vào việc quản lý và đôn đốc các khoản nợ có khả năng thu, tăng cường hiệu lực và hiệu quả trong QLT, chống thất thu, tăng thu cho ngân sách.

Tuy nhiên, để đảm bảo chặt chẽ trong việc thực hiện xóa nợ đọng thuế, tránh lợi dụng thất thu ngân sách nhà nước (NSNN), Luật QLT sửa đổi đã quy định trách nhiệm của NNT đã được xóa nợ, nếu NNT quay lại kinh doanh thì trước đó hoặc khi thành lập cơ sở sản xuất kinh doanh mới, NNT phải hoàn trả cho Nhà nước khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đã được xoá.

Cơ quan QLT và cơ quan ĐKKD, chính quyền địa phương có trách nhiệm bảo đảm các khoản tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đã được xóa phải được hoàn trả vào NSNN trước khi cấp giấy chứng nhận ĐKKD, giấy chứng nhận đăng ký DN.

Thủ tục chặt chẽ

Luật QLT số 38/2019/QH14 cũng đã quy định trình tự thủ tục, hồ sơ, thẩm quyền xóa nợ thuế khá chặt chẽ, phải thực hiện qua nhiều cấp, nhiều khâu, từ cấp Chi cục Thuế/Cục Thuế là cơ quan thuế quản lý trực tiếp NNT đến UBND cấp tỉnh, thành phố, TCT, Bộ Tài chính, Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời việc xóa nợ thuế cũng được lấy ý kiến của các cơ quan, ban ngành, qua nhiều bộ phận có liên quan và công khai lên trên các phương tiện thông tin đại chúng, chịu sự giám sát, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ của người dân, DN, HĐND các cấp, cơ quan Kiểm toán nhà nước, UBMTQ Việt Nam và Quốc hội.

Hàng năm, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phải báo cáo tình hình và kết quả xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt cho HĐND cùng cấp vào kỳ họp đầu năm. Bộ trưởng Bộ Tài chính phải tổng hợp tình hình xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt để Chính phủ báo cáo Quốc hội khi quyết toán NSNN.

Hiện TCT đang dự thảo các văn bản hướng dẫn thi hành Luật QLT sửa đổi, trong đó hướng dẫn cụ thể quy trình thực hiện theo các bước, các tiêu chí rõ ràng công khai, minh bạch. Đối với các trường hợp chây ỳ, không nộp tiền thuế, tẩu tán tài sản, cố tình chiếm đoạt tiền thuế, TCT sẽ xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật để thu hồi tiền thuế vào NSNN.

Bên cạnh đó, được sự phân công của Chính phủ, Bộ Tài chính, TCT đang xây dựng và hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xử lý nợ tiền thuế, tiền phạt, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp của NNT đã phá sản, giải thể, không còn SXKD và không còn khả năng nộp NSNN.

Theo TCT, triển khai các văn bản quy phạm pháp luật trên, việc xóa nợ thuế không còn khả năng thu hồi là rất chặt chẽ, công khai minh bạch và phù hợp với thông lệ quốc tế. Những trường hợp cố tình trốn thuế, cơ quan thuế sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.