Lấy người bệnh làm trung tâm
Ngày 9/1/2023 Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua và ngày 3/2/2023 Quyền Chủ tịch nước đã có Lệnh công bố ban hành. Luật đã cập nhật phù hợp với thực tiễn và tháo gỡ nhiều vướng mắc cho các cơ sở y tế, trong đó có việc tự chủ, huy động nguồn lực đầu tư.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trao đổi với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam liên quan đến Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi).
 |
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. Nguồn ảnh internet |
Theo Tư lệnh ngành Y tế, Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) được ban hành nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước, khắc phục những hạn chế, bất cập, giải quyết những vấn đề mới phát sinh để phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân.
Cụ thể, bà Lan cho hay, điều đầu tiên có thể thấy là các quy định của Luật đều lấy người bệnh làm trung tâm cho mọi hoạt động cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh trên cơ sở tăng cường chất lượng và khả năng tiếp cận với dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh chất lượng cao, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Thứ hai, tiếp tục thực hiện chính sách xã hội hóa và đa dạng hóa các loại hình dịch vụ y tế với sự tham gia tích cực của các hội nghề nghiệp, người hành nghề và người bệnh; bảo đảm sự công bằng giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước và tư nhân.
Thứ ba, nâng cao kỹ năng hành nghề, tăng cường quản lý hoạt động của người hành nghề.
Thứ tư, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Bên cạnh việc bổ sung quy định đánh giá chất lượng bắt buộc, Luật vẫn giữ nguyên quy định khuyến khích các cơ sở áp dụng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng quốc tế;
Thứ năm, bổ sung quy định cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải ứng dụng công nghệ thông tin nhằm mục tiêu từng bước liên thông kết quả khám bệnh, chữa bệnh giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, tạo thuận lợi cho người bệnh đồng thời cũng là giải pháp để quản lý hoạt động hành nghề của các tổ chức, cá nhân.
Thứ sáu, bổ sung một số quy định về tài chính đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh: quy định cụ thể về tự chủ đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước, trong đó Luật khẳng định “Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước được Nhà nước bảo đảm kinh phí để thực hiện chức năng, nhiệm vụ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao”.
Bộ trưởng Lan đồng thời nhấn mạnh, quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) thể hiện các giải pháp lấy người bệnh làm trung tâm cho mọi hoạt động cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, trên cơ sở tăng cường khả năng tiếp cận với dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh chất lượng cao. Đó là cho phép phòng khám đa khoa tư nhân tại các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được tổ chức giường lưu để theo dõi và điều trị người bệnh nhưng tối đa không quá 72 giờ; Phát triển hoạt động khám bệnh, chữa bệnh từ xa để góp phần đạt được việc bao phủ sức khỏe toàn dân. "Điều này sẽ cải thiện khả năng tiếp cận của người bệnh với các dịch vụ y tế có chất lượng, hiệu quả về chi phí, mọi lúc mọi nơi, đặc biệt đối với các bệnh ít nghiêm trọng, mạn tính cần được chăm sóc lâu dài và thường xuyên", Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết thêm.
Bảo đảm tính liên thông, liên tục về khám bệnh, chữa bệnh giữa các cơ sở
Một trong những điểm mới của Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) là việc thay đổi từ 4 tuyến chuyên môn thành 3 cấp chuyên môn. Bà Lan phân tích, thay đổi này sẽ mang đến các lợi ích như: Tối ưu hóa việc đầu tư phát triển chuyên môn kỹ thuật có trọng tâm, trọng điểm, có quy hoạch; tránh dàn trải, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cấp chuyên môn trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế.
Việc chia thành 3 cấp chuyên môn theo hướng xác định chức năng, mức độ cung cấp dịch vụ mà mỗi cấp chuyên môn bắt buộc phải đáp ứng như đã nêu trên cùng với việc đẩy mạnh hoạt động chyển giao kỹ thuật, thực hiện khám bệnh, chữa bệnh từ xa và kết hợp với sử dụng các công cụ về tài chính y tế như giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, bảo hiểm y tế sẽ từng bước chuẩn hóa chất lượng cung cấp dịch vụ, tăng khả năng tiếp cận với dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh ngay tại cơ sở;
Bảo đảm tính liên thông, liên tục về khám bệnh, chữa bệnh giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, theo đó việc chuyển người bệnh giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực kỹ thuật và phạm vi hoạt động chuyên môn, không lệ thuộc vào cấp hành chính.
Bên cạnh đó, việc chia thành 3 cấp chuyên môn sẽ khắc phục được một số tồn tại, bất cập liên quan đến phân hạng bệnh viện như: nhiều bệnh viện hạng 2 (chủ yếu tuyến huyện) đã thực hiện được một số dịch vụ kỹ thuật của tuyến tỉnh; hoặc một số bệnh viện tuyến tỉnh đã thực hiện được dịch vụ kỹ thuật của tuyến trung ương... nhưng không được nâng hạng hay như bệnh viện tuyến tỉnh, đặc biệt các bệnh viện chuyên khoa năng lực kỹ thuật có khi thấp hơn bệnh viện tuyến huyện nhưng vẫn là nơi bệnh viện tuyến huyện phải chuyển người bệnh lên...
Đồng thời, quy định mới khắc phục một số tồn tại, bất cập liên quan đến thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế như: sử dụng yếu tố phân hạng bệnh viện là căn cứ để xác định mức giá khám bệnh, ngày giường điều trị dẫn đến tình trạng bệnh viện tuyến cao hơn thực hiện kỹ thuật cao hơn nhưng ở hạng thấp hơn nên chỉ được hưởng mức giá thấp.
“Đặc biệt, việc chia thành 3 cấp chuyên môn không làm xáo trộn hệ thống khám bệnh, chữa bệnh hiện hành và có thể áp dụng ngay sau khi Luật được ban hành do vẫn giữ nguyên hệ thống tổ chức cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo 4 cấp hành chính gồm: Trung ương, tỉnh, huyện và xã”, người đứng đầu ngành Y tế nhấn mạnh.
Kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động và chất lượng của người hành nghề
Ngoài những điểm mới nêu trên, Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) còn quy định giấy phép hành nghề có giá trị 5 năm và quy định cập nhật kiến thức y khoa là một trong các điều kiện để gia hạn giấy phép hành nghề.
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế: “Việc quy định giấy phép hành nghề có giá trị 5 năm kể từ ngày cấp là một trong những quy định mới so với Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009 với mục đích kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động và chất lượng của người hành nghề. Bên cạnh đó, để đủ điều kiện gia hạn giấy phép hành nghề, người hành nghề sẽ phải thực hiện việc cập nhật kiến thức y khoa liên tục, đủ sức khỏe để hành nghề tại thời điểm đề nghị gia hạn giấy phép hành nghề nhằm duy trì và không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, hạn chế tối đa các sai sót chuyên môn y tế của người hành nghề”.
Để hạn chế gây xáo trộn hoạt động của người hành nghề hiện nay, Luật đã quy định lộ trình đối với việc gia hạn Giấy phép hành nghề. Bên cạnh đó, trong thời gian kể từ khi nhận đủ hồ sơ đề nghị gia hạn đến ngày hết hạn ghi trên giấy phép hành nghề, cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép hành nghề có trách nhiệm thực hiện việc gia hạn hoặc nếu không gia hạn phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do không thực hiện việc gia hạn; Trường hợp đến ngày hết hạn ghi trên giấy phép hành nghề mà không có văn bản trả lời thì giấy phép hành nghề tiếp tục có hiệu lực là 5 năm.
“Việc bệnh viện được tự chủ nhân lực và giá dịch vụ theo yêu cầu là một nội dung quan trọng trong Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), tạo điều kiện cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập tăng thêm quyền để tạo ra các dịch vụ có chất lượng cao hơn. Điều này sẽ đáp ứng nhu cầu của người bệnh với mức chi phí phù hợp, tạo điều kiện cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phát triển và có cơ hội mở rộng thêm dịch vụ gia tăng cho người bệnh. Đây cũng là giải pháp để tăng thu hút nhân lực cả về số lượng và chất lượng cho các cơ sở y tế công lập”, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết.
