Lời hồi đáp cho trăn trở của các nhà khoa học trẻ

Thủ tướng Phạm Minh Chính chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu thanh niên. (Ảnh: VGP)
Thủ tướng Phạm Minh Chính chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu thanh niên. (Ảnh: VGP)
(PLVN) - Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn, Chủ nhiệm Ủy ban quốc gia về thanh niên Việt Nam Bùi Quang Huy cho biết, “khi chúng ta nói về “Sứ mệnh thanh niên”, chúng ta không chỉ nhắc đến trách nhiệm của mỗi người trong những công việc cụ thể của mình. Thời đại công nghệ số, đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học công nghệ đang mở ra. Chúng ta cần phải nắm bắt cơ hội này, không chỉ để khẳng định bản thân mà còn để đóng góp cho sự phát triển chung của dân tộc”...

Những khát khao, kiến nghị vươn ra biển lớn

Với sự đồng hành của Chính phủ, tôi tin rằng thế hệ trẻ sẽ không chỉ bắt kịp, mà còn dẫn đầu làn sóng chuyển đổi số toàn cầu, viết nên câu chuyện tự hào của dân tộc. PGS.TS Đào Việt Hằng, Chủ nhiệm Mạng lưới Tri thức trẻ Việt Nam toàn cầu chia sẻ, mô hình Mạng lưới Tri thức trẻ Việt Nam toàn cầu - sáng kiến của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong những năm qua là một kênh giúp kết nối các trí thức, nhà khoa học trẻ trong và ngoài nước. Khi tiến hành các hoạt động giao lưu, trao đổi về KH&CN, đối thoại giữa thanh niên nghiên cứu khoa học ở trong và ngoài nước, chúng tôi nhận thấy đã mở rộng được công tác liên ngành, nhưng đồng thời tạo ra kênh để thu hút các bạn trẻ làm nghiên cứu khoa học ở nước ngoài, đưa các cơ hội mới về cho các nhà nghiên cứu khoa học ở trong nước, từ đó xây dựng các dự án hợp tác.

Theo PGS.TS Đào Việt Hằng: “Mặc dù Mạng lưới của chúng tôi còn trẻ nhưng đã xây dựng được những viên gạch đầu tiên giúp tạo ra kênh để các nhà nghiên cứu khoa học trẻ trong nước vươn ra biển lớn. Đồng thời đưa các nhà nghiên cứu từ nước ngoài quay trở về đóng góp cho quê hương”.

Cùng đó, PGS.TS Hằng bày tỏ sự trăn trở là làm thế nào vừa phát triển KH&CN nhưng vừa bảo đảm được an toàn thông tin mạng, bảo đảm được dữ liệu. Đưa AI vào xét nghiệm, vào các chương trình đào tạo của các trường đại học, các viện nghiên cứu hoặc đưa vào các hoạt động thanh niên của chính các cơ sở Đoàn, các cơ sở của Hiệp hội Thanh niên sẽ là cách để hướng các bạn trẻ tiếp cận công nghệ thông tin một cách có trách nhiệm, có ý thức hơn. Hiện tại có những cơ chế, chính sách nào cho phép và khuyến khích các tổ chức nghiên cứu, các nhà khoa học được tham gia thiết lập, điều hành các doanh nghiệp dựa vào chính các kết quả nghiên cứu của mình? Những nhà khoa học trẻ như chúng tôi rất mong muốn các sản phẩm của mình có thể đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

Ở góc độ khác, TS. Hoàng Anh Đức (Đại học RMIT, là người làm trong lĩnh vực khoa học và giáo dục) đề xuất thêm một ý là bên cạnh câu chuyện đối thoại, xin Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cân nhắc thành lập Ban Cố vấn Thanh niên liên quan đến việc phát triển khoa học, công nghệ và giáo dục. Nếu được như vậy thì Mạng lưới Tri thức trẻ Việt Nam toàn cầu sẵn sàng tham gia vào đội ngũ này.

Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2024, TS. Phạm Huy Hiệu, Giám đốc Khoa học Trường Đại học VinUni kiến nghị thành lập Chương trình quốc gia có cơ chế tài chính hỗ trợ các trường đại học nghiên cứu trọng điểm. Theo định nghĩa chung của các trường đại học thì trường đại học là nơi sản sinh ra tri thức mới, các ý tưởng mới để làm nguồn đầu vào của quá trình đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam phần lớn nguồn lực của các trường đại học đều đang dành cho các hoạt động giảng dạy là hoạt động cốt lõi nhất và các giảng viên, nhà nghiên cứu chưa thực sự có đủ nguồn lực để có thể tạo ra những nghiên cứu chuyên sâu, các công nghệ làm nguồn đầu vào cho đổi mới sáng tạo. Kiến nghị đầu tiên là làm sao chúng ta hình thành được mạng lưới các trường nghiên cứu thực thụ để tạo ra các sản phẩm làm đầu vào cho quá trình đổi mới công nghệ.

Kiến nghị thứ hai là hầu hết các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến từ sinh viên, thanh niên Việt Nam hiện nay đang rất khó tiếp cận các quỹ đầu tư. Ở Việt Nam có các quỹ đầu tư quốc tế, tuy nhiên họ thường đầu tư vào các dự án có tiềm năng thương mại rất rõ ràng, có thị trường, có công nghệ rất rõ ràng. Thành ra ý tưởng của các bạn thanh niên dù rất hay nhưng rất khó có khả năng tiếp cận các nguồn vốn. TS Phạm Huy Hiệu kiến nghị Thủ tướng và lãnh đạo Chính phủ xem xét nghiên cứu thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm dành cho các dự án khởi nghiệp ở giai đoạn đầu, một quỹ tài chính chuyên biệt dành cho các nhà khoa học trẻ dưới 35 tuổi để họ có cơ hội biến ý tưởng nghiên cứu thành các giải pháp tạo ra tác động trên thực tế. Làm sao để có các Hội đồng Quỹ có khả năng đánh giá khách quan, công bằng dựa trên tính mới, tiềm năng triển khai ở trong thực tế, tạo ra các tác động xã hội và lựa chọn đầu tư cho các dự án có tác động xã hội.

Từ góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Phượng, Giám đốc Công ty TNHH Nguồn nhân lực SK Việt Nam bày tỏ, mục tiêu Nghị quyết 57 là phấn đấu tỉ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo đến năm 2030 đạt trên 40% trong tổng số doanh nghiệp. Bà Phượng mong muốn được biết về bức tranh tổng quan đối với doanh nghiệp đổi mới sáng tạo hiện nay và giải pháp để nước ta đạt được mục tiêu trên trong thời gian tới!...

Quyết liệt hành động với những chính sách đột phá

Trước kiến nghị của các nhà khoa học trẻ, doanh nghiệp trẻ, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định cho biết, Nghị quyết 57 đã đặt ra một mục tiêu quan trọng: Gỡ bỏ các rào cản, giải phóng năng lực, tháo gỡ nhiều vướng mắc để đưa tất cả nguồn lực và sức sáng tạo từ khu vực nghiên cứu chuyển hóa thành năng lực đổi mới tại các doanh nghiệp.

Trên tinh thần của Nghị quyết 57, ngay từ đầu tháng 3, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ban, ngành thể chế hóa chủ trương này của Đảng. Nội dung được cụ thể hóa trong Nghị quyết 193 về việc thử nghiệm các chính sách đột phá nhằm phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Theo đó, các cơ sở công lập có quyền tham gia góp vốn và thành lập doanh nghiệp. Viên chức trong các cơ sở này cũng được phép tham gia điều hành doanh nghiệp. Ngoài cơ chế trước đây cho phép doanh nghiệp sử dụng quỹ phát triển khoa học công nghệ để đầu tư, lần này Chính phủ và Quốc hội đã quy định rằng tất cả các doanh nghiệp, khi đầu tư vào nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, kể cả đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, sẽ được khấu trừ chi phí đó trong phần chi phí chịu thuế, với mức khấu trừ lên đến 150%. Như vậy, chính sách này sẽ công bằng và hài hòa hơn so với giai đoạn trước, khi chỉ có doanh nghiệp lớn mới đủ nguồn lực tài chính và doanh thu để lập quỹ phát triển khoa học công nghệ. Từ nay, doanh nghiệp ở mọi quy mô đều có thể đầu tư cho khoa học công nghệ và được hưởng khấu trừ thuế.

Ngoài ra, các yếu tố khác như quỹ đầu tư mạo hiểm, hệ thống hạ tầng khoa học công nghệ, đặc biệt là việc phát triển các phòng thí nghiệm sẽ được quan tâm và đầu tư trong thời gian tới, trong 5 đến 10 năm với tổng chi từ 20 - 25% ngân sách dành cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của quốc gia. Với việc mở cửa cho các đơn vị sự nghiệp công lập cùng đội ngũ viên chức tham gia thành lập, điều hành và biến tri thức sáng tạo của mình thành năng lực đổi mới sáng tạo tại doanh nghiệp được, sẽ mở ra một cánh cửa để các nhà khoa học, đặc biệt là tri thức trẻ, tham gia trực tiếp vào mục tiêu cuối cùng là phát triển đất nước.

Thông tin tại chương trình, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho biết: “Đến nay chúng ta đã có văn bản hợp tác với trên 100 đối tác song phương trên thế giới, tham gia vào trên 100 tổ chức quốc tế, các tổ chức, cơ quan nghiên cứu khoa học quốc tế, ký hàng trăm thỏa thuận hợp tác về khoa học công nghệ”.

Trong thời gian qua, việc chúng ta tiến hành ngoại giao khoa học công nghệ để thu hút các tập đoàn lớn về khoa học công nghệ lớn trên thế giới vào làm việc tại Việt Nam cũng đạt được thành công. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, của các cấp, các ngành, vừa qua rất nhiều tập đoàn lớn đã đặt trụ sở tại Việt Nam hoặc coi Việt Nam là quê hương thứ hai của họ.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhận định, nếu chúng ta vẫn còn tư duy là học tập, đào tạo xong thì đi làm việc tại các nước, điều đó tốt nhưng về lâu dài phải phục vụ cho Việt Nam bằng trí tuệ, bằng dữ liệu của Việt Nam để xây dựng trí tuệ nhân tạo. Cuối cùng, chúng ta kết nối đội ngũ trí thức, thanh niên của chúng ta với trí thức kiều bào, các nhà khoa học của chúng ta ở nước ngoài. “Chúng tôi gặp gỡ rất nhiều trí thức kiều bào rất trẻ, chỉ mới 28 và 29 tuổi nhưng đã làm chủ các chương trình khoa học công nghệ rất lớn tại Nhật Bản, Australia, Hoa Kỳ…”, Phó Thủ tướng chia sẻ.

Về bố trí nguồn lực cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, năm nay, ngân sách nhà nước bố trí khoảng 3% cho lĩnh vực này, tăng 1% so với trước khi ban hành Nghị quyết 57 và sang năm sẽ bố trí khoảng 5% ngân sách nhà nước. Nguồn lực nhà nước mang tính dẫn dắt, kích hoạt nguồn lực ngoài nhà nước.

Về tổ chức thực hiện Nghị quyết 57, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Tổng Bí thư Tô Lâm là Trưởng Ban Chỉ đạo của Trung ương, trong đó có nội dung về phát triển doanh nghiệp công nghệ với hệ sinh thái (xây dựng hành lang pháp lý, hạ tầng, đào tạo nhân lực), chúng ta cũng đang xây dựng Đề án phát triển doanh nghiệp tư nhân. Đồng thời có cơ chế, chính sách, giải pháp hướng doanh nghiệp hướng đầu tư vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội, tinh thần là thể chế phải thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị phải thông minh.

Đánh giá đây là những giải pháp tổng thể, toàn diện và khả thi, hiệu quả, Thủ tướng rất mong các bạn trẻ tiếp tục khởi nghiệp với các doanh nghiệp khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh doanh có lợi nhuận và tạo phong trào, khí thế chung, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp, người dân.

Theo đó, Thủ tướng nhắn nhủ thanh niên cần triển khai các công việc với tinh thần “ba có và hai không”. “Ba có” là có lợi cho đất nước, có lợi cho người dân, có lợi cho doanh nghiệp, lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. “Hai không” là không có động cơ cá nhân, tham nhũng, tiêu cực và không để thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước, của Nhân dân, tài nguyên của đất nước. Đồng thời, cần tăng cường kết nối các nhà khoa học trẻ, tài năng trẻ và tạo môi trường để họ cống hiến, chia sẻ, phối hợp với nhau như duy trì và mở rộng mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu...

Đọc thêm

Tưng bừng khai mạc Hội báo toàn quốc năm 2025

Tưng bừng khai mạc Hội báo toàn quốc năm 2025
(PLVN) -  Sáng 19/6, với chủ đề “Báo chí Việt Nam - Trung thành, Sáng tạo, Bản lĩnh, Đổi mới vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, Hội Báo toàn quốc năm 2025 đã chính thức khai mạc tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, (Hà Nội).

Chuẩn bị về mặt pháp lý để hỗ trợ hộ kinh doanh khi bỏ thuế khoán

Bộ trưởng Bộ Tài Chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 19/6, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa nhận, khi mới triển khai chính sách bỏ thuế khoán từ đầu năm 2026 sẽ có những tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh. Hiện, Bộ đang chuẩn bị về mặt pháp lý để hỗ trợ hộ kinh doanh thực hiện đảm bảo thuận lợi, giảm gánh nặng thủ tục và chi phí với các hộ.

100 năm - Bản lĩnh người làm báo cách mạng Việt Nam Bài 2: Đối diện “hòn tên, mũi đạn” mà chí không mòn

Không gian trưng bày báo chí giai đoạn 1925 - 1945 với những cây bút xuất sắc và vũ khí báo chí tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam. (Ảnh: T.N)
(PLVN) -  Ra đời trong hoàn cảnh là một nước thuộc địa nửa phong kiến - “nước mất, nhà tan” lại được sáng lập, rèn luyện, dẫn dắt bởi một nhà cách mạng - Người suốt cả cuộc đời chỉ lo cho nước, cho dân, báo chí không còn chỉ là báo chí - với nghĩa thông tấn mà đã trở thành “báo chí cách mạng”, báo chí với sứ mệnh “đồng hành cùng dân tộc”, phục vụ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất và xây dựng đất nước.

Tích cực xây dựng và nhân rộng mô hình hay, cách làm mới

Thượng tướng Lê Quang Minh trao Bằng khen tặng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Chỉ thị số 05. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) - Đó là nhấn mạnh của Thượng tướng Lê Quang Minh, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, Bí thư Đảng ủy Cơ quan Tổng cục Chính trị tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh (Chỉ thị số 05) do Đảng ủy Cơ quan Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam tổ chức chiều 18/6.

Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Dương

Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Dương
"Một TP HCM phát triển năng động, đổi mới sáng tạo, có tầm vóc châu Á và bản sắc riêng biệt không chỉ là khát vọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố mới sáp nhập, mà còn là một phần quan trọng trong khát vọng Việt Nam hùng cường vào năm 2045", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trong bài phát biểu.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc tại TP HCM

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM, Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu và Tỉnh ủy Bình Dương.
(PLVN) - Sáng 18/6, tại TP HCM, Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM, Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu và Tỉnh ủy Bình Dương về sắp xếp tổ chức bộ máy, công tác quốc phòng an ninh, thực hiện nhiệm vụ tăng trưởng kinh tế, an sinh xã hội...

Bộ Công an trang trọng tổ chức cuộc gặp mặt nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Bộ trưởng Lương Tam Quang và các đại biểu dự buổi gặp mặt. (Ảnh: Báo CAND)
Chiều 17/6, tại Hà Nội, Bộ Công an trang trọng tổ chức cuộc gặp mặt nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025). Tại cuộc gặp mặt, lãnh đạo Bộ Công an khẳng định, báo chí là trận tuyến tư tưởng vững chắc, luôn đồng hành cùng lực lượng CAND giữ gìn ANTT, bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân.

Bài 1: 21 tháng 6 - Ngày đặc biệt của báo giới Việt Nam

Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh và các đại biểu thăm trụ sở Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên - nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh xuất bản tờ báo Thanh Niên năm 1925 (Quảng Châu, Trung Quốc). (Ảnh: TTXVN phát)
(PLVN) - Ngày 18/8/2024, trong chuyến công tác nước ngoài đầu tiên của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm trên cương vị mới, đến Trung Quốc, người đứng đầu Đảng ta đã đến thăm một địa chỉ đặc biệt: căn nhà số 13 (nay là số 248-250) đường Văn Minh, thành phố Quảng Châu. Nơi đây từng là “Trụ sở Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên” gắn liền với thời kỳ hoạt động của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc những năm 1924 - 1927 và cũng chính là nơi ra đời tờ Thanh Niên.

4.226 trụ sở dôi dư, 11.000 tài sản công chưa được khai thác, sử dụng hợp lý - đại biểu quốc hội mong có những chỉ đạo quyết liệt

Đại biểu Đặng Bích Ngọc phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Ngày 17/6, thảo luận ở hội trường Quốc hội, một số đại biểu đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục chỉ đạo quyết liệt trong việc sắp xếp, xử lý tài sản, nhà, đất công dôi dư; quan tâm, thực hiện đầy đủ, toàn diện hơn công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí (PCTN,LP) với những kết quả cụ thể nhằm góp phần tăng thêm nguồn lực để tiếp tục thực hiện đầu tư cho phát triển.

Họp báo quốc tế về triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Ông Phạm Tất Thắng thông tin tại họp báo.
(PLVN) - Sáng 17/6, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tổ chức Họp báo quốc tế về Sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025.

Công bố Quyết định thành lập Binh đoàn 20

Thượng tướng Võ Minh Lương trao Quân kỳ Quyết thắng cho Binh đoàn 20. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) -  Ngày 16/6, tại TP Hồ Chí Minh, Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dự và phát biểu chỉ đạo tại Lễ công bố Quyết định thành lập Binh đoàn 20.