Loạn thị trường yến

Sản lượng tổ yến khai thác được của Việt Nam chỉ khoảng 10 tấn/năm
Sản lượng tổ yến khai thác được của Việt Nam chỉ khoảng 10 tấn/năm
Việt Nam là số ít quốc gia khai thác nguồn lợi từ yến. Ngoài khai thác tổ yến tự nhiên ở các đảo, Việt Nam còn tổ chức nuôi yến. Cả nước hiện có 36 tỉnh, thành nuôi yến với khoảng 5.000 nhà yến, tổng đàn ước khoảng 6 triệu con. 

Yến là loài chim biển hoang dã chỉ có ở Đông Nam Á. Tổ yến là sản phẩm cao cấp không chỉ được chế biến thành thực phẩm bổ sung sức khoẻ mà còn được sử dụng trong công nghiệp dược phẩm và mỹ phẩm.

“Kinh đô” yến Việt Nam là Khánh Hoà nơi hiện có trên 90 nhà nuôi yến. Một số nước Đông Nam Á khác như Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan,... cũng tổ chức khai thác yến tự nhiên và nuôi yến.

Nhà nhà nuôi yến

Nghịch lý là, chất lượng tổ yến Việt Nam được đánh giá rất cao nhưng sản lượng khai thác yến thì lại thấp hơn các nước rất nhiều. Sản lượng tổ yến khai thác được của Việt Nam chỉ khoảng 10 tấn/năm. Các quốc gia quanh Việt Nam, như Indonesia là 100 tấn/năm, Malaysia là 70 tấn/năm, Thái Lan là 60 tấn/năm,... 

Trong khi đó, Việt Nam có lợi thế khai thác yến với chiều dài bờ biển trên 4.000km và hàng trăm đảo lớn nhỏ có yến sinh sống.

Không chăn nuôi con gì nhàn hạ và khỏi tốn chi phí thức ăn, chăm sóc mà thu nhập lại rất cao như nuôi yến. Thức ăn của yến là côn trùng ngoài tự nhiên, chỉ cần xây nhà đúng kỹ thuật và dẫn dụ yến vào nuôi rồi thu hoạch tổ yến. Giá trị tổ yến rất cao, hàng chục triệu đồng/kg nên nếu nuôi yến “gặp thời” thì bỗng chốc thành tỷ phú.

Từ 3 năm nay, phong trào xây nhà nuôi yến nở rộ khắp nơi, không chỉ ở các tỉnh ven biển mà tại các tỉnh nằm sâu trong nội địa như An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Long An,... của Đồng bằng sông Cửu Long cũng đổ xô xây nhà nuôi yến. Phong trào nuôi yến còn lan ra phía Bắc. Tuy nhiên, nuôi yến ở miền Bắc gặp trở ngại mùa đông, những đợt rét đậm rét hại yến không ra khỏi nhà kiếm ăn được chết hàng loạt vì đói.

Nghề nuôi tự phát, tăng nhanh chóng mặt. Năm 2013 cả nước chỉ có 2.000 nhà nuôi yến thì cuối năm 2016 đã tăng lên 5.000 nhà yến, không kể những nhà yến “cô đơn” lọt thỏm trong các khu dân cư. Việc ngành nông nghiệp thả nổi nghề nuôi yến đã tiềm ẩn nhiều rủi ro dịch bệnh trên yến, nhất là cúm gia cầm và gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng, thách thức công tác bảo vệ môi trường, an toàn sinh học, tiếng ồn (âm thanh gọi yến) và kiểm soát dịch bệnh. Hiện cả nước mới chỉ có 6/36 tỉnh, thành có qui hoạch và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nuôi yến.

Thả nổi thị trường

Trước tình hình đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Thông tư 35 quy định tạm thời việc quản lý nuôi yến giúp dẫn dụ, khai thác sản phẩm yến bền vững đồng thời giúp cơ quan quản lý quy hoạch, quản lý cơ sở kinh doanh yến.

Thông tư 35 chỉ quy định trên giấy tạm thời việc nuôi yến, chứ không triển khai đi vào thực tiễn nuôi yến đến từng hộ, không có chính sách hỗ trợ cụ thể nào để thúc đẩy nghề nuôi yến phát triển bền vững. Việc chế biến, kinh doanh sản phẩm yến được thả nổi để mặc cho thị trường yến náo loạn như chỗ không người. 

Tổ yến không chỉ làm thực dưỡng mà còn được làm nguyên liệu trong sản xuất dược phẩm và mỹ phẩm. Sản phẩm yến được chia làm 2 loại, loại chất lượng cao có giá 1.300 - 1.500 USD/kg và loại chất lượng thấp giá chỉ 230 - 250 USD/kg. Yến chất lượng cao của các nước khai thác yến hầu hết được xuất khẩu vào Trung Quốc. Yến chất lượng kém chủ yếu được xuất vào... Việt Nam!

Kim ngạch thương mại sản phẩm yến toàn cầu khoảng 6 tỷ USD/năm, trong đó thị trường Trung Quốc chiếm phần lớn. Từ Trung Quốc, tổ yến thô được “hoá kiếp” vào thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm tung ra thị trường nội địa và xuất sang nước thứ 3. 

Kể từ sau năm 2011, Trung Quốc siết chặt việc nhập khẩu yến, kiểm tra gắt gao chất lượng sản phẩm và an toàn vệ sinh thực phẩm mới cho thông quan. Yến kém chất lượng không vào thị trường này được. 

Tại các nước xuất khẩu yến có số đông người Hồi giáo và người Thái chính gốc cũng không sử dụng sản phẩm có thành phần tổ yến nên loại yến đạt kém chất lượng được xuất chủ yếu vào Việt Nam. Yến “dạt” nhập vào Việt Nam từ tiểu ngạch đến “xách tay” với nhiều bậc chất lượng. Hàm lượng đạm của yến đạt dưới 30%, thậm chí chỉ 10% nếu tại nơi khai thác xử lý, bảo quản không đúng cách.

Tất cả yến dạt vào Việt Nam đều đổ dồn về Tp.HCM rồi “chạy” vào các cơ sở, công ty chế biến, sau đó “hoá kiếp” rồi đóng gói mang nhãn mác yến sào cao cấp “Made in Vietnam”! Nhìn bằng mắt thường không ai biết đó là yến chất lượng kém được nhập khẩu. Mỗi năm Việt Nam nhập khoảng 20 tấn yến dạt, trị giá 4,5 - 5 triệu USD và đưa ra thị trường hàng trăm sản phẩm đã “hoá kiếp”. 

Việc nhập khẩu yến chính ngạch cũng lãi to, bởi theo Hiệp định thương mại trong khối ASEAN, thuế suất mặt hàng này bằng 0%, thuế VAT cũng rất thấp. Trong khi đó, theo các chuyên gia, tổ yến dù chứa nguồn dinh dưỡng cao nhưng yến dạt ngoài chất lượng kém còn là môi trường phát triển của nhiều loại vi khuẩn, vi sinh vật gây bệnh có thể lây lan trong cộng đồng.

Được biết, Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn đã giao Cục Chăn nuôi phối hợp Hiệp hội Yến sào Việt Nam và các doanh nghiệp tổ chức tham quan học hỏi kinh nghiệm quản lý ngành yến ở nước ngoài, nhất là Malaysia được xem là hoàn thiện nhất. Tổ chức lại sản xuất, xây dựng thương hiệu sản phẩm rạch ròi, làm tốt khâu kiểm định, áp dụng khoa học kỹ thuật ấp nở tạo giống mới bổ sung đàn, xây dựng chế biến sâu nâng cao giá trị sản phẩm yến.

Đây là một tin vui cho ngành yến nước nhà. Tuy nhiên, từ “loạn thị trường”, đi vào luật đến triển khai thực tế là một quãng thời gian dài và chưa biết sẽ được triển khai như thế nào, có “đánh trống bỏ dùi” không? Bởi theo các chuyên gia, nếu có chính sách và tổ chức sản xuất kinh doanh yến tốt thì đến năm 2020, Việt Nam có thể xuất khẩu sản phẩm yến và đến sau năm 2030 xuất khẩu yến có thể đem về 300 triệu USD/năm.

Tin cùng chuyên mục

Tạo cơ hội cho doanh nghiệp quảng bá, giới thiệu sản phẩm

Hoạt động xúc tiến thương mại giúp kết nối, tiêu thụ sản phẩm doanh nghiệp Vĩnh Phúc với thị trường trong nước

(PLVN) - Những năm qua, hoạt động xúc tiến thương mại (XTTM), hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) trong tỉnh mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa cũng như phát triển giao thương được tỉnh Vĩnh Phúc đẩy mạnh thực hiện bằng nhiều hình thức. Thông qua các hoạt động kết nối, nhiều doanh nghiệp, HTX quảng bá, giới thiệu sản phẩm và tìm kiếm được đầu ra, phát triển sản xuất.

Đọc thêm

ChatGPT 'sập' gây gián đoạn hoạt động trên toàn thế giới

ChatGPT 'sập' gây gián đoạn hoạt động trên toàn thế giới
(PLVN) - Dữ liệu từ Downdetector cho biết sự cố bắt đầu xuất hiện từ khoảng 7 giờ 10 phút sáng ngày 12/12. Nhiều dịch vụ của công ty có trụ sở tại Mỹ bị gián đoạn, trong đó phần lớn các báo cáo sự cố liên quan trực tiếp đến ChatGPT.

Robot có khả năng bắt tội phạm tại Trung Quốc

Các video trên mạng xã hội Trung Quốc cho thấy những robot hình cầu chạy bằng AI tuần tra đường phố cùng cảnh sát, phát hiện và ngăn chặn tội phạm. (Hình ảnh: X)
(PLVN) - Trung Quốc gây chú ý toàn cầu với việc thử nghiệm robot hình cầu tự động RT-G, được trang bị súng bắn lưới, hơi cay, bom khói và công nghệ nhận diện khuôn mặt. Đây là bước tiến mới trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tăng cường an ninh công cộng.

Nâng tầm giá trị sâm Ngọc Linh

Quang cảnh hội thảo.
(PLVN) - Hội thảo sâm Ngọc Linh được tổ chức tại huyện Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum) nhằm đánh giá giá trị lịch sử, khoa học và kinh tế của loại dược liệu quý này. Đồng thời, các chuyên gia cũng đưa ra các giải pháp cho người dân về phương pháp trồng, chăm sóc và phân biệt sâm Ngọc Linh.

Nữ doanh nhân với khát vọng nâng tầm giá trị trà cổ thụ của người Việt

Sản phẩm Cao trà mục nhan của Công ty TNHH Thương mại dịch vụ nông nghiệp Vườn Táo Cổ.
(PLVN) -  “Tôi vô cùng tự hào về tài sản vùng nguyên liệu trà cổ thụ của Việt Nam như: Hồng trà, Bạch trà, trà Vàng, trà Shan Tuyết… Chính điều đó đã thôi thúc tôi nghiên cứu đưa ra sản phẩm Cao trà mục nhan. Sản phẩm này không chỉ giữ nguyên hương vị của trà mà còn tăng giá trị, tốt cho sức khỏe người sử dụng”, chị Lê Thị Hoa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ nông nghiệp Vườn Táo Cổ chia sẻ.

Trạm Refill Xanh - Hành trình vì một tương lai xanh của "Cỏ cây hoa lá"

Một Trạm Refill Xanh của Cỏ Cây Hoa Lá
(PLVN) - Trạm Refill Xanh của Cỏ Cây Hoa Lá vinh dự là một trong những mô hình tiên phong, dẫn đầu xu hướng xanh, giảm thiểu rác thải nhựa được chia sẻ trong sự kiện "Plastic Talk on Refill,"- Thúc đẩy hệ thống tái nạp tại Việt Nam do Chương trình Đối tác Hành động Quốc gia về Nhựa (NPAP) phối hợp cùng Mạng lưới Kinh tế Tuần hoàn - CE Hub Việt Nam tổ chức tại trụ sở Liên Hợp Quốc.

Cấm thuốc lá mới, Singapore và Brazil giảm tỷ lệ hút thuốc xuống mức thấp nhất thế giới

Bà Bungon Ritthiphakdee, Nhà sáng lập và Cố vấn cấp cao, Liên minh Kiểm soát Thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA).
(PLVN) - Hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đã cấm thuốc lá điện tử (TLĐT) và thuốc lá nung nóng (TLNN), trong đó Singapore, Brazil và Hồng Kông (Trung Quốc) đã chứng minh hiệu quả của lệnh cấm khi duy trì tỷ lệ hút thuốc thấp nhất thế giới, lần lượt là 10,1%, 9,1% và 9,5%. Thuế thuốc lá cũng được xem là một trong những công cụ hiệu quả nhất trong việc kiểm soát tỷ lệ hút thuốc.

Chinh phục thị trường Việt nhờ 'công nghệ đột phá'

Chinh phục thị trường Việt nhờ 'công nghệ đột phá'
(PLVN) - Trong hành trình gần 18 năm xây dựng và phát triển, Công ty TNHH MTV Thế Linh đã khẳng định vị thế và uy tín vững chắc trên thị trường nội địa. Nhờ ứng dụng các công nghệ đột phá trong sản xuất và kinh doanh các sản phẩm chăn, drap, gối và nệm, công ty không chỉ đảm bảo chất lượng vượt trội mà còn mang đến sự hài lòng tối đa cho người tiêu dùng Việt Nam.

Khi lừa đảo trên mạng núp sau những vỏ bọc hào nhoáng

Dưới lớp vỏ thành đạt, Mr Pips cùng đồng bọn đã gây ra vụ lừa đảo tài chính lên đến hàng nghìn tỉ đồng. (Ảnh: TL)
(PLVN) - Lừa đảo trực tuyến từ lâu đã trở thành một vấn nạn toàn cầu, với những chiêu trò tinh vi nhằm đánh lừa sự cảnh giác của người dùng mạng. Bên cạnh những kẻ lừa đảo sử dụng danh tính giả để thực hiện các hành vi phạm pháp, thì một hình thức lừa đảo khác còn đáng lo ngại hơn: lừa đảo “không ẩn danh”, núp sau những vỏ bọc hào nhoáng trên mạng ảo.

Vinacoco – hành trình đưa thạch dừa đến từng nhà

Vinacoco – hành trình đưa thạch dừa đến từng nhà
(PLVN) -  Vinacoco ( Công ty CP Cô Cô Việt Nam) - một thành viên của GC Food Group - vừa vinh dự nhận được 2 giải thưởng lớn: Giải thưởng Chất lượng Quốc gia năm 2022 và Sao Vàng Đất Việt năm 2024. Đây là sự công nhận xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc biến nước dừa, một thức uống bình thường trở thành thạch dừa cao cấp của Việt Nam.

FBI cảnh báo nguy cơ từ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo

FBI cảnh báo nguy cơ từ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo
(PLVN) - Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) vừa phát đi cảnh báo rằng tội phạm đang tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thực hiện các chiêu trò lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi. Từ các vụ lừa đảo tình cảm, đầu tư đến các chiêu trò tuyển dụng giả mạo, AI đang giúp kẻ gian tạo ra các nội dung có độ chân thực cao, khiến nhiều người dễ dàng sập bẫy.