Nhiều người vẫn tin rằng, đây chỉ là khoảng thời gian “biển lặng gió” trước khi “bão tố” ập tới, những cơn gió ngược chắc chắn sẽ xuất hiện và quật xuống nền kinh tế của quốc gia này.
Dấu hiệu “báo bão”
Quãng thời gian “mật ngọt” của nền kinh tế được tin là phần lớn do sự khéo léo trong cách lèo lái của “thuyền trưởng” Theresa May, là nhờ các biện pháp hỗ trợ tăng thanh khoản từ Ngân hàng Trung ương Anh dành cho hệ thống ngân hàng và nhờ vào lòng tin chưa hề suy chuyển của người tiêu dùng. Song dưới con mắt chuyên gia, các nhà kinh tế vẫn không ngừng đắn đo về những hậu quả thật sự chỉ lộ diện sau khi Anh chính thức ngồi vào bàn đám phán.
Trên thực tế, chuyên gia kinh tế hàng đầu của S&P Boris Glass cho biết đầu năm nay, nhu cầu vốn của các cơ sở kinh doanh và các hộ gia đình đã giảm thiểu phần nào, đây chính là những dấu hiệu đầu tiên báo hiệu nền kinh tế sẽ dần chững lại. Người tiêu dùng cũng bắt đầu nhận thấy giá cả tăng nhanh do đồng bảng trượt giá kéo theo chi phí cao hơn cho hoạt động nhập khẩu.
Chuyên gia Paul Drechsker, lãnh đạo Liên đoàn kỹ nghệ Anh (CBI) ví quãng thời gian trước mắt khi Anh chính thức ngồi vào bàn đàm phán như một con đường gập ghềnh chông gai. Mỗi một phút kể từ khi quá trình đàm phán chính thức diễn ra, người Anh phải chuẩn bị tâm lý “sập ổ gà” bất kỳ lúc nào. Trong viễn cảnh tối tăm nhất, khi London và Brussels rời bàn đàm phán “trắng tay” không có thỏa thuận thương mại nào thay thế, thì cái giá phải trả cho cuộc “chia tay” không êm thấm sẽ vô cùng đắt đỏ cho cả đôi bên.
Thủ tướng Theresa May từng tuyên bố chính phủ của bà sẵn sàng ra khỏi bàn đàm phán mà không có bất kỳ thỏa thuận nào nếu phía Brussles quá khắt khe. Đây là một kịch bản mà giới kinh doanh cho rằng sẽ giáng một “đòn đau” vào hai ngành kinh tế chủ lực là tài chính và chế tạo ô tô vốn đang vào thời kỳ hưng thịnh. Dự tính, nếu Anh và EU buộc phải áp dụng trở lại các luật lệ của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đối với các hoạt động giao thương đôi bên thì riêng ngành xuất khẩu xe hơi sẽ gánh 10% thuế hải quan tại biên giới EU. Bất kể động thái nào của các nhà sản xuất ô tô hiện đóng ở Anh đều có thể khiến chính phủ “đứng ngồi không yên”.
Mất “hộ chiếu”?
Trong khi đó, nhiều trung tâm tài chính nhỏ ở Anh đang lao đao khi ngày quốc gia này rời khỏi Liên minh châu  (EU) cận kề, sự thay đổi được dự đoán là sẽ khiến nhiều người không giữ được công việc của mình. Tuy chỉ là tuyến “nhân vật phụ” nhưng những công ty nhỏ mang trách nhiệm phụ trợ với trụ sở chủ yếu ở các thành phố ngoài London này lại là nơi tạo ra công ăn việc làm cho nhiều lao động hơn cả Trung tâm tài chính London.
Theo các báo cáo khảo sát thì thị trường dịch vụ tài chính và nghiệp vụ cao là những lĩnh vực tạo công ăn việc làm cho khoảng 7% người lao động ở Anh (2,2 triệu người), 2/3 số này (khoảng 1,5 triệu người) làm việc tại các trung tâm tài chính nhỏ lẻ, mà những ngành dịch vụ này lại phụ thuộc rất lớn vào khả năng tiếp cận thị trường chung EU. Rời EU đồng nghĩa với việc mất đi “tấm hộ chiếu” để tự do tham gia vào thị trường chung EU, mất đi tiềm năng thu hút đầu tư, các doanh nghiệp có thể sẽ rút khỏi thị trường Anh, kéo theo đó là tình trạng thất nghiệp cũng tăng cao.
Giới chuyên gia nhận định, sẽ rất khó để có thể kiểm sát toàn diện bởi việc đàm phán là khôn lường, không ai đoán trước được kết quả của các vòng đàm phán. Nếu mọi việc không thuận lợi thì riêng ngành tài chính sẽ có khoảng 10% số việc làm (240.000 vị trí) bị cắt giảm. Khả năng chính phủ giành nhiều ưu tiên cho “viên ngọc lớn” là Trung tâm Tài chính London vô tình đẩy những trung tâm tài chính nhỏ khác như Birmingham, Bristol, Leeds, Liverpool và Sheffield, Endingburgh, Glassgow, Cardiff, Belfast vào thế “bị lãng quên” với nguy cơ chịu biến động mạnh.
Cảnh báo nguy cơ EU sụp đổ
Liên minh châu Âu (EU) sẽ sụp đổ nếu có thêm nhiều nước thành viên “nối gót” Anh rời khỏi khối. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker ngày 24/3 đã đưa ra cảnh báo trên trong bối cảnh Thủ tướng Anh Theresa May chuẩn bị kích hoạt Điều 50 - Hiệp ước Lisbon, chính thức khởi động tiến trình đưa Anh rời khỏi EU, hay còn gọi là Brexit.
Phát biểu trước báo giới, người đứng đầu EC khẳng định việc quốc gia nào trong 27 nước thành viên còn lại của EU có ý định rời khỏi “ngôi nhà chung” châu Âu có thể trở thành mối đe dọa với toàn khối. “Hãy giả định rằng sẽ có 2, 3, 4 hoặc 5 nước rời khỏi khối. Điều này sẽ đặt dấu chấm hết, EU sẽ sụp đổ”. Chủ tịch EC coi Brexit là một thảm kịch và một thất bại, song khẳng định ông không có thái độ thù địch đối với Anh.
Đề cập đến nghĩa vụ tài chính của Anh sau Brexit, ông Junker cho biết London sẽ phải mất khoản phí 60 tỷ euro (63 tỷ USD) chi trả cho tiến trình Brexit, nghĩa vụ lương hưu của các quan chức EU và các cam kết trong quá khứ cho ngân sách cũng như nhiều dự án khác. Ông Junker khẳng định EU sẽ thúc đẩy tiến trình đàm phán với Anh trên tinh thần hữu nghị và công bằng, đồng thời cam kết bảo vệ quyền lợi của 3 triệu công dân EU hiện đang sống và làm việc tại Anh cũng như hàng triệu công dân Anh đang sinh sống tại các nước EU.
Theo dự kiến, Thủ tướng Anh Thresa May sẽ kích hoạt điều 50 Hiệp ước Lisbon để chính thức khởi động quá trình đưa Anh ra khỏi “ngôi nhà chung” EU vào ngày 29/3 tới. Những lo ngại của giới chuyên gia hoàn toàn có cơ sở khi hồi tuần trước Bộ trưởng Tài chính Philip Hammond công bố kế hoạch ngân sách rất cẩn trọng với hy vọng có đủ nguồn lực để bộ này ứng phó kịp thời bất kể khi nào “có biến”.
