'Lỗ hổng' bản quyền (Bài 1): Lối suy nghĩ 'hồn nhiên' trong làng nhạc Việt

(PLVN) - Sự vay mượn chỉ giúp nghệ sĩ làm đa dạng, hấp dẫn hơn sản phẩm của mình trong phút chốc, nhưng hậu quả của nó rất dai dẳng: Đối mặt với kiện tụng, mất danh dự, mất thời gian… 

Hiện tượng vi phạm bản quyền tại Việt Nam là không hiếm, có mặt trong mọi lĩnh vực. Nhưng có lẽ, trong âm nhạc, nó thể hiện rõ và đa dạng về cách thức vi phạm nhất. 

Càng quốc tế hóa, càng dễ bị kiện

Có không ít nghệ sĩ Việt trong thời gian qua “nếm quả đắng” vì vướng phải những vụ vi phạm bản quyền mang tính quốc tế. Vụ đình đám mới đây vào thời điểm cuối năm 2018 là việc nam ca sĩ Noo Phước Thịnh bị nhạc sĩ người Mỹ Zack Hemsey gửi đơn kiện đến TAND TP HCM vì vi phạm bản quyền. 

Theo đó, tại MV “Chạm khẽ tim anh một chút thôi” ra mắt vào năm 2017, mà cụ thể là trong phân cảnh từ khoảng phút 6:05 đến 7:30 đã cắt xén, sử dụng tác phẩm “The Way” để làm nhạc nền cho phân cảnh tai nạn xe hơi của các diễn viên. Theo nhạc sĩ người Mỹ, tác phẩm trên đang được bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan của nhạc sĩ. 

Nhạc sĩ Zack Hemsey đã yêu cầu Noo Phước Thịnh các nội dung như: chấm dứt ngay và xóa vĩnh viễn MV “Chạm khẽ tim anh một chút thôi” có sử dụng tác phẩm/ bản ghi âm “The Way” khỏi tất cả các phương tiện lưu trữ, các trang mạng và bất kỳ phương tiện nào mà công chúng có thể tiếp cận. Bồi thường thiệt hại về vật chất 500 triệu đồng. Bồi thường thiệt hại tinh thần 50 triệu đồng. Thanh toán chi phí thuê luật sư 300 triệu đồng. Công khai xin lỗi nhạc sĩ Zack Hemsey. 

MV này của Noo Phước Thịnh ngay khi ra mắt đã trở thành một MV kỉ lục bảng xếp hạng, nhanh chóng đạt trên 30 triệu lượt xem (view). Tuy nhiên, sau đó, fan hâm mộ nam ca sĩ này ngỡ ngàng khi bỗng nhiên MV bị gỡ khỏi trang youtube, sau đó được biết là do vi phạm bản quyền như trên.

Cảnh trong MV của Noo Phước Thịnh có lồng đoạn nhạc của nhạc sĩ Zack Hemsey.
Cảnh trong MV của Noo Phước Thịnh có lồng đoạn nhạc của nhạc sĩ Zack Hemsey.

Cùng thời điểm, nữ ca sĩ Bảo Anh là một “đối thủ” của Noo Phước Thịnh trong cuộc đua lượt view MV trên Youtube, cũng đứng trước nguy cơ bị gỡ MV vì vi phạm bản quyền. 

Cũng tương tự ê kíp Noo Phước Thịnh, ê-kíp Bảo Anh đã thêm đoạn nhạc từ hai bản hoà âm “Icarus và Glimmer Of Hope” của nhà soạn nhạc phim Ivan Torrent vào MV mà không mua tác quyền. Tuy nhiên, Bảo Anh may mắn hơn ở chỗ, cô nhận được thư điện tử yêu cầu mua tác quyền từ phía Ivan. Bảo Anh đã nhanh chóng xử lý khủng hoảng bằng cách trả tiền tác quyền để MV không bị xóa cũng như bản thân không bị khởi kiện. 

Về chuyện phải gỡ MV khỏi youtube vì vi phạm bản quyền còn có MV của ca sĩ Mỹ Tâm, quán quân Sao Mai 2017 Thu Thu hay 3 MV hot của Min… vì bị dọa kiện từ các đơn vị liên quan.

Sơn Tùng, chàng ca sĩ thần tượng hàng đầu showbiz cũng không ít lần vướng thị phi khi liên tục bị chỉ ra những điểm “giống bất thường” trong phần nhạc hay hình ảnh các MV anh sản xuất với các sản phẩm từ thần tượng xứ Hàn. 

Một lần “vay mượn”, hậu quả dai dẳng

Cho dù nhiều “bài học nhãn tiền” từ nhiều vụ việc khá nghiêm trọng trong làng nhạc, nhưng một bộ phận nghệ sĩ có lẽ vẫn chưa thực sự ý thức tầm quan trọng của việc tuân thủ tác quyền. 

Ca sĩ Châu Đăng Khoa là một trường hợp như thế khi “vô tư” mượn phần lời của những bài thơ trên mạng xã hội. Để rồi, đến khi tác giả liên hệ trao đổi về việc vi phạm bản quyền, nam nhạc sĩ này lại né tránh. Sự việc lằng nhằng trong nhiều năm liền, khi dư luận bùng lên phản đối, nhạc sĩ trẻ vẫn không nhận lỗi, mà chỉ cho rằng mình có lỗi “chậm trả tác quyền” mà thôi.

Thậm chí nhiều fan của Châu Đăng Khoa còn cho rằng nhờ nhạc của Châu Đăng Khoa người ta mới biết đến thơ của hai nữ tác giả nói trên. 

Tương tự, “hiện tượng mạng” Hoa Vinh, khi sử dụng bản beat của Châu Khải Phong để hát, trở nên nổi tiếng, đi hát khắp nơi, thu âm… Nhưng đến khi Châu Khải Phong lên tiếng về tác quyền, anh này còn có vẻ thản nhiên cho rằng, nhờ mình hát mà bài hát của Châu Khải Phong mới được khán giả chú ý.

Hành xử và thái độ của những người trẻ nói trên phản ánh một lối suy nghĩ không thiếu trong làng nhạc Việt: Vô tư vay mượn, cho mình có quyền vay mượn, thậm chí còn cho rằng mình đã nổi tiếng, thì người ít nổi tiếng hơn còn phải “cảm ơn” vì đã nổi tiếng nhờ sự vay mượn của mình.

Có thể thấy, internet là mảnh đất màu mỡ, là bàn đạp của các nghệ sĩ trẻ có thể đưa sản phẩm âm nhạc của mình đến với khán giả trong nước và xa hơn là quốc tế hóa. Tuy nhiên, chính internet cũng sẽ khiến cho các vụ vi phạm bản quyền có thể phát hiện dễ dàng hơn bao giờ hết trong “thế giới phẳng”.

Sự vay mượn chỉ giúp nghệ sĩ làm đa dạng, hấp dẫn hơn sản phẩm của mình trong phút chốc, nhưng hậu quả của nó rất dai dẳng: Đối mặt với kiện tụng, mất danh dự, mất thời gian… 

Những bài học từ vụ việc của Noo Phước Thịnh, Bảo Anh, Châu Đăng Khoa… rất cần thiết, để giới showbiz có cái nhìn nghiêm túc, cẩn trọng hơn về vấn đề bản quyền. Nó cũng giúp nghệ sĩ hiểu rằng, muốn phát triển sự nghiệp âm nhạc, không chỉ cần tài năng, hay ngoại hình, mà kiến thức pháp luật trong nghệ thuật cũng là điều hết sức cần thiết.

(Còn tiếp)

Phiền phức nên… cho qua

Game show âm nhạc cũng là một nơi mà việc vi phạm bản quyền diễn ra nhan nhản. Tận dụng việc “đi thi”, các thí sinh chương trình âm nhạc thi nhau lấy bài hát của các nhạc sĩ đi hát, tạo dựng tên tuổi của mình. Chỉ một số nhạc sĩ lên tiếng, còn lại vì phiền phức nên đành “cho qua”.

Tin cùng chuyên mục

Nhạc sĩ Văn Cao - tác giả ca khúc “Mùa xuân đầu tiên”. (Ảnh: TL)

Những khúc ca mùa xuân đi cùng năm tháng

(PLVN) - Những ngày giáp Tết thật rộn ràng bởi những khúc ca xuân. Trong đó, không thể nào thiếu những ca khúc bất hủ đã đi cùng âm nhạc Việt nhiều thập kỉ. Đó không chỉ là bản hòa ca của niềm vui, tình yêu mà còn là giai điệu của những kí ức hào hùng đẹp đẽ, của niềm tin và hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Đọc thêm

'Cánh chim đầu đàn' của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận có cống hiến to lớn cho nền âm nhạc cách mạng Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu)
(PLVN) - Được biết đến là người tiên phong trong sáng tác nhạc cách mạng, nhạc sĩ - chiến sĩ Đỗ Nhuận sở hữu kho tàng những tác phẩm âm nhạc cách mạng bất hủ, sống mãi với thời gian. Ngày nay, trong các buổi hòa nhạc hay đêm nhạc tôn vinh trang sử hào hùng và chói lọi của dân tộc Việt Nam, âm nhạc của ông vẫn vang lên như ngọn lửa bất diệt của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành
(PLVN) - MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành vào tháng 12/2024. Đây là dự án âm nhạc mới nhất của nhạc sĩ Lê Minh Phương và đạo diễn Phan Ngọc Trung - được lấy cảm hứng từ ý thơ của nhà thơ Dương Quyết Thắng.

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024
(PLVN) - Theo Trưởng Ban tổ chức Phạm Kim Dung, Kiều Duy được chọn vì sở hữu hình thể cân đối, hài hòa, trí tuệ xuất sắc và đáp ứng tiêu chí của cuộc thi. Cô có tố chất cần thiết để tham gia cuộc thi sắc đẹp quốc tế.

NSND Mai Hoa ra mắt đĩa than “Nốt trầm”

“Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa (ảnh BTC).
(PLVN) - “Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa. NSND Mai Hoa thích hát những bài buồn, nhưng là buồn ánh lên tia hy vọng, ánh lên niềm lạc quan về cuộc sống chứ không phải buồn não nề, bi ai.

"Hoa hậu Việt Nam năm 2024" góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc

Các Hoa hậu: Tiểu Vy, Ngọc Hân, Đỗ Thị Hà, Đỗ Mỹ Linh cùng hội ngộ (ảnh BTC).
(PLVN) - Được thiết kế chuỗi hoạt động giàu tính thực tế, đậm chất nhân văn, cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2024 sẽ góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc, lan tỏa lòng nhân ái và khát khao chinh phục những đỉnh cao mới trong mỗi người dân đất Việt, để từ đó làm "Rạng rỡ Việt Nam".

Nguyễn Mộc An dành Quán quân "Tiếng hát Hà Nội 2024"

Thí sinh xứ Nghệ Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi (ảnh BTC).
(PLVN) - Tối 25/12/2024 tại Nhà hát Hồ Gươm, Chung kết cuộc thi Tiếng hát Hà Nội 2024 do Đài Hà Nội tổ chức đã diễn ra với 15 thí sinh tranh tài. Với ca khúc "Lời ru" (sáng tác: Quang Thái) và "Mênh mang một khúc sông Hồng" (sáng tác: Phó Đức Phương), thí sinh xứ Nghệ - Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi.

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam
(PLVN) - Sau giai đoạn thành công với các bộ phim về đề tài gia đình, phim truyền hình Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn khi các mô típ quen thuộc dần trở nên nhàm chán. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của những tác phẩm khai thác các đề tài mới mẻ cho thấy tín hiệu đáng mừng, khẳng định sự cần thiết của một “luồng gió mới” để làm phong phú mảng phim truyền hình và đáp ứng nhu cầu khán giả hiện nay.

Triển lãm “Thiên Quang” - câu chuyện ánh sáng đất trời Thăng Long

Triển lãm truyền tải ý nghĩa về ánh sáng đất trời, tri thức, văn hóa và lịch sử lâu đời đất Thăng Long (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm “Thiên Quang” khai thác câu chuyện về ánh sáng thiêng liêng của trời và đất soi chiếu Thăng Long - nơi hội tụ văn hóa, lịch sử và tinh hoa nghề thủ công truyền thống diễn ra tại khu Thái Học, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội). Từ ngày 22/12/2024 đến ngày 25/3/2025

Câu chuyện thoát nghèo của người phụ nữ Mường chinh phục Liên hoan phim quốc tế

Chị Bùi Thị Thu Huyền cầm trên tay hai chiếc cúp danh dự của Liên hoan phim SineMaya 2024. (Ảnh: TYM)
(PLVN) - Những ngày cuối năm 2024, tin vui đã đến khi bộ phim ngắn mang tên “Escaping Poverty: A Story of a Muong Woman Supported by TYM” được xây dựng dựa trên câu chuyện có thật của chị Bùi Thị Thu Huyền, một phụ nữ dân tộc Mường sống tại Thanh Sơn, Phú Thọ, đã đạt giải tại Liên hoan phim quốc tế SineMaya 2024. Bộ phim gây ấn tượng khi chị Huyền và các thành viên trong gia đình tự đóng vai chính, mang đến cảm xúc chân thực và sâu sắc.

Cuộc đời buồn của 'ông hoàng bolero' Trúc Phương

Những bản nhạc sầu thương đã vận vào đời nhạc sĩ Trúc Phương. (Nguồn: Amnhac.net)
(PLVN) - Nhạc sĩ Trúc Phương nổi tiếng khoảng những năm 60 của thế kỷ trước với dòng nhạc bolero uyển chuyển, hấp dẫn. Mỗi câu hát, lời ca của ông đều gắn liền với thân phận con người trôi nổi, đau thương, buồn khổ. Có lẽ, âm nhạc đã vận vào cuộc đời của nhạc sĩ Trúc Phương “chữ tài đi với chữ tai một vần”.