'Lỗ hổng' bản quyền (Bài 1): Lối suy nghĩ 'hồn nhiên' trong làng nhạc Việt

(PLVN) - Sự vay mượn chỉ giúp nghệ sĩ làm đa dạng, hấp dẫn hơn sản phẩm của mình trong phút chốc, nhưng hậu quả của nó rất dai dẳng: Đối mặt với kiện tụng, mất danh dự, mất thời gian… 

Hiện tượng vi phạm bản quyền tại Việt Nam là không hiếm, có mặt trong mọi lĩnh vực. Nhưng có lẽ, trong âm nhạc, nó thể hiện rõ và đa dạng về cách thức vi phạm nhất. 

Càng quốc tế hóa, càng dễ bị kiện

Có không ít nghệ sĩ Việt trong thời gian qua “nếm quả đắng” vì vướng phải những vụ vi phạm bản quyền mang tính quốc tế. Vụ đình đám mới đây vào thời điểm cuối năm 2018 là việc nam ca sĩ Noo Phước Thịnh bị nhạc sĩ người Mỹ Zack Hemsey gửi đơn kiện đến TAND TP HCM vì vi phạm bản quyền. 

Theo đó, tại MV “Chạm khẽ tim anh một chút thôi” ra mắt vào năm 2017, mà cụ thể là trong phân cảnh từ khoảng phút 6:05 đến 7:30 đã cắt xén, sử dụng tác phẩm “The Way” để làm nhạc nền cho phân cảnh tai nạn xe hơi của các diễn viên. Theo nhạc sĩ người Mỹ, tác phẩm trên đang được bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan của nhạc sĩ. 

Nhạc sĩ Zack Hemsey đã yêu cầu Noo Phước Thịnh các nội dung như: chấm dứt ngay và xóa vĩnh viễn MV “Chạm khẽ tim anh một chút thôi” có sử dụng tác phẩm/ bản ghi âm “The Way” khỏi tất cả các phương tiện lưu trữ, các trang mạng và bất kỳ phương tiện nào mà công chúng có thể tiếp cận. Bồi thường thiệt hại về vật chất 500 triệu đồng. Bồi thường thiệt hại tinh thần 50 triệu đồng. Thanh toán chi phí thuê luật sư 300 triệu đồng. Công khai xin lỗi nhạc sĩ Zack Hemsey. 

MV này của Noo Phước Thịnh ngay khi ra mắt đã trở thành một MV kỉ lục bảng xếp hạng, nhanh chóng đạt trên 30 triệu lượt xem (view). Tuy nhiên, sau đó, fan hâm mộ nam ca sĩ này ngỡ ngàng khi bỗng nhiên MV bị gỡ khỏi trang youtube, sau đó được biết là do vi phạm bản quyền như trên.

Cảnh trong MV của Noo Phước Thịnh có lồng đoạn nhạc của nhạc sĩ Zack Hemsey.
Cảnh trong MV của Noo Phước Thịnh có lồng đoạn nhạc của nhạc sĩ Zack Hemsey.

Cùng thời điểm, nữ ca sĩ Bảo Anh là một “đối thủ” của Noo Phước Thịnh trong cuộc đua lượt view MV trên Youtube, cũng đứng trước nguy cơ bị gỡ MV vì vi phạm bản quyền. 

Cũng tương tự ê kíp Noo Phước Thịnh, ê-kíp Bảo Anh đã thêm đoạn nhạc từ hai bản hoà âm “Icarus và Glimmer Of Hope” của nhà soạn nhạc phim Ivan Torrent vào MV mà không mua tác quyền. Tuy nhiên, Bảo Anh may mắn hơn ở chỗ, cô nhận được thư điện tử yêu cầu mua tác quyền từ phía Ivan. Bảo Anh đã nhanh chóng xử lý khủng hoảng bằng cách trả tiền tác quyền để MV không bị xóa cũng như bản thân không bị khởi kiện. 

Về chuyện phải gỡ MV khỏi youtube vì vi phạm bản quyền còn có MV của ca sĩ Mỹ Tâm, quán quân Sao Mai 2017 Thu Thu hay 3 MV hot của Min… vì bị dọa kiện từ các đơn vị liên quan.

Sơn Tùng, chàng ca sĩ thần tượng hàng đầu showbiz cũng không ít lần vướng thị phi khi liên tục bị chỉ ra những điểm “giống bất thường” trong phần nhạc hay hình ảnh các MV anh sản xuất với các sản phẩm từ thần tượng xứ Hàn. 

Một lần “vay mượn”, hậu quả dai dẳng

Cho dù nhiều “bài học nhãn tiền” từ nhiều vụ việc khá nghiêm trọng trong làng nhạc, nhưng một bộ phận nghệ sĩ có lẽ vẫn chưa thực sự ý thức tầm quan trọng của việc tuân thủ tác quyền. 

Ca sĩ Châu Đăng Khoa là một trường hợp như thế khi “vô tư” mượn phần lời của những bài thơ trên mạng xã hội. Để rồi, đến khi tác giả liên hệ trao đổi về việc vi phạm bản quyền, nam nhạc sĩ này lại né tránh. Sự việc lằng nhằng trong nhiều năm liền, khi dư luận bùng lên phản đối, nhạc sĩ trẻ vẫn không nhận lỗi, mà chỉ cho rằng mình có lỗi “chậm trả tác quyền” mà thôi.

Thậm chí nhiều fan của Châu Đăng Khoa còn cho rằng nhờ nhạc của Châu Đăng Khoa người ta mới biết đến thơ của hai nữ tác giả nói trên. 

Tương tự, “hiện tượng mạng” Hoa Vinh, khi sử dụng bản beat của Châu Khải Phong để hát, trở nên nổi tiếng, đi hát khắp nơi, thu âm… Nhưng đến khi Châu Khải Phong lên tiếng về tác quyền, anh này còn có vẻ thản nhiên cho rằng, nhờ mình hát mà bài hát của Châu Khải Phong mới được khán giả chú ý.

Hành xử và thái độ của những người trẻ nói trên phản ánh một lối suy nghĩ không thiếu trong làng nhạc Việt: Vô tư vay mượn, cho mình có quyền vay mượn, thậm chí còn cho rằng mình đã nổi tiếng, thì người ít nổi tiếng hơn còn phải “cảm ơn” vì đã nổi tiếng nhờ sự vay mượn của mình.

Có thể thấy, internet là mảnh đất màu mỡ, là bàn đạp của các nghệ sĩ trẻ có thể đưa sản phẩm âm nhạc của mình đến với khán giả trong nước và xa hơn là quốc tế hóa. Tuy nhiên, chính internet cũng sẽ khiến cho các vụ vi phạm bản quyền có thể phát hiện dễ dàng hơn bao giờ hết trong “thế giới phẳng”.

Sự vay mượn chỉ giúp nghệ sĩ làm đa dạng, hấp dẫn hơn sản phẩm của mình trong phút chốc, nhưng hậu quả của nó rất dai dẳng: Đối mặt với kiện tụng, mất danh dự, mất thời gian… 

Những bài học từ vụ việc của Noo Phước Thịnh, Bảo Anh, Châu Đăng Khoa… rất cần thiết, để giới showbiz có cái nhìn nghiêm túc, cẩn trọng hơn về vấn đề bản quyền. Nó cũng giúp nghệ sĩ hiểu rằng, muốn phát triển sự nghiệp âm nhạc, không chỉ cần tài năng, hay ngoại hình, mà kiến thức pháp luật trong nghệ thuật cũng là điều hết sức cần thiết.

(Còn tiếp)

Phiền phức nên… cho qua

Game show âm nhạc cũng là một nơi mà việc vi phạm bản quyền diễn ra nhan nhản. Tận dụng việc “đi thi”, các thí sinh chương trình âm nhạc thi nhau lấy bài hát của các nhạc sĩ đi hát, tạo dựng tên tuổi của mình. Chỉ một số nhạc sĩ lên tiếng, còn lại vì phiền phức nên đành “cho qua”.

Tin cùng chuyên mục

Liên hoan phim sẽ trình chiếu 117 bộ phim của 51 quốc gia và vùng lãnh thổ (ảnh Thùy Dương)

117 bộ phim trình chiếu Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

(PLVN) - Với khẩu hiệu: “Điện ảnh: Sáng tạo - Cất cánh”, Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2024 hứa hẹn là sự kiện quan trọng không chỉ của điện ảnh mà còn góp phần quan trọng quảng bá hình ảnh Thủ đô Hà Nội, đất nước Việt Nam đến bạn bè trong nước và quốc tế. Liên hoan phim sẽ trình chiếu 117 bộ phim của 51 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Đọc thêm

'Tiếng hát Hà Nội 2024' lan tỏa thanh âm của tình yêu Hà Nội

Cuộc thi còn tạo điều kiện phát triển cho những tài năng âm nhạc trẻ. (Ảnh: BTC)
(PLVN) - Cuộc thi “Tiếng hát Hà Nội năm 2024” sẽ tạo cơ hội cho các nghệ sĩ sáng tạo, thể hiện những tác phẩm âm nhạc truyền thống và đương đại với chủ đề về ca ngợi Tổ Quốc, Đảng, Bác Hồ, tình yêu với Thủ đô, quê hương – đất nước góp phần thúc đẩy sự sáng tạo và phát triển nghệ thuật.

MC Cát Tường đề nghị xử lý một số trang tin lấy tên mình 'giật tít câu view' để lừa tiền

Diễn viên - MC Cát Tường
(PLVN) - MC Cát Tường và nhà sản xuất “Bạn muốn hẹn hò” mời luật sư và Thừa phát lại lập vi bằng một số trang tin điện tử, fanpage, facebook, youtube… có hành vi “giật tít câu view”, làm sai lệch thông tin, gây hoang mang dư luận liên quan vụ MC cảnh báo có kẻ gian sử dụng hình ảnh của mình để lừa đảo số tiền lớn.

'Thư gửi mẹ' - sản phẩm truyền thông thực hiện bình đẳng giới lọt vào top 7 đề cử cho Giải thưởng Silvana S Film

'Thư gửi mẹ' - sản phẩm truyền thông thực hiện bình đẳng giới lọt vào top 7 đề cử cho Giải thưởng Silvana S Film
(PLVN) - Giải thưởng Silvana S Film là giải thưởng tôn vinh những bộ phim tài liệu xuất sắc về môi trường và giới trẻ, thuộc khuôn khổ chương trình LENScape: Documentary Shorts from Southeast Asia. Năm nay, Việt Nam tham gia Giải thưởng Silvana S Film với bộ phim tài liệu ngắn “Thư gửi mẹ” do Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đồng sản xuất với đạo diễn Hà Lệ Diễm.

Vẻ đẹp từ những thước phim

Vẻ đẹp từ những thước phim
(PLVN) - Thời gian đã phủ lớp bụi lên những thước phim cổ, tấm ảnh cũ, tuy nhiên giá trị của chúng không mất đi. Ngày nay, dù cuộc sống hiện đại hối hả, sôi động với nhiều âm thanh, màu sắc đa dạng trên truyền hình, nhưng nhiều người trẻ vẫn dành tình cảm cho các bức ảnh cũ, thước phim xưa.

Đắm say với “Tình ta Hà Tĩnh”

Cảnh đẹp Hà Tĩnh được nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh đưa vào trong ca khúc "Tình ta Hà Tĩnh) (ảnh trong MV).
(PLVN) -  Sau 12 năm ấp ủ, nhà khoa học, nhà thơ, nhạc sỹ Ngọc Lê Ninh cho ra đời ca khúc mang tên “Tình ta Hà Tĩnh”. Với âm hưởng dân ca xứ Nghệ, ca khúc tôn vinh đời sống văn hóa, chính trị, phong tục tập quán, các địa danh nổi tiếng, các đặc sản biển rừng, văn hóa phi vật thể (Ví Dặm, Ca trù Cổ Đạm)... và một tình yêu nồng nàn với mảnh đất nơi đây.

Trao giải Cuộc thi 'Tiếng vang lịch sử: Diễn giải Văn Miếu - Quốc Tử Giám qua hội họa'

Các tác phẩm hội họa đạt giải thưởng cao (ảnh P.V)
(PLVN) - Cuộc thi “Tiếng vang lịch sử: Diễn giải Văn Miếu-Quốc Tử Giám qua hội họa” là “sân chơi” lành mạnh nơi các bạn trẻ cùng nhau sáng tạo, cùng nhau tranh tài, thể hiện cảm xúc, quan điểm của mình qua các tác phẩm hội họa về các công trình kiến trúc, hiện vật, tượng thờ,… tại di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu tiên được tổ chức

Cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu tiên được tổ chức. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Với mục đích tìm kiếm người đẹp có đủ “sắc, tâm, tài” để quảng bá hình ảnh của tà áo dài Việt Nam, cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu được tổ chức nhằm phát huy vai trò, năng lực của phụ nữ Việt Nam trong tiến trình hội nhập phát triển, quảng bá đất nước, con người Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Liên hoan các ban nhạc toàn quốc năm 2024

BTC thông tin về Liên hoan các Ban nhạc toàn quốc năm 2024. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Liên hoan các ban nhạc toàn quốc năm 2024 là dịp để các nghệ sĩ đến từ mọi miền cả nước quy tụ gặp gỡ, giao lưu học hỏi, chia sẻ và trao đổi những kinh nghiệm trong hoạt động nghệ thuật, nhằm nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, tiếp tục tạo ra những sản phẩm nghệ thuật có chất lượng phục vụ xã hội.