Liên hoan phim Apec 2006: Các phim giải vàng "đụng hàng"

Chu Thu Hằng

           Khai cuộc tại Hà Nội  ngày 6.10 bằng Chuyện của Pao( VN), LHP Apec 2006 là cuộc gặp gỡ các sắc thái văn hoá được thể hiện trong 15 bộ phim do các nền kinh tế thành viên tuyển chọn. Một không gian phim được mở rộng từ Hà Nội đến Đà Nẵng, vào thành phố Hồ Chí Minh, dự báo sẽ có 17 ngày sôi động vì  liên hoan còn là cuộc "đụng hàng" của nhiều phim từng "ẵm" giải Vàng quốc gia và quốc tế.

Cơ hội xem phim hay miễn phí

"Đỉnh" của LHP Apec năm nay được các nhà tổ chức ghi nhận cho bộ phim Atanarjuat- người chạy nhanh của điện ảnh Canađa. Xoay quanh câu chuyện tình éo le cách nay nhiều thế kỷ của một cô gái - hứa hôn với con trai của tù trưởng nhưng lại đem lòng yêu một chàng trai nghèo, dẫn đến một cuộc báo thù khốc liệt, phim đưa người xem đến với không gian văn hoá ở vùng cực Bắc Canađa. Đó là một vùng hẻo lánh, nhiệt độ dưới  âm 20 độ C, sự khắc nghiệt của thiên nhiên lại là cơ duyên để những nét văn hoá đặc trưng nảy nở và khoe sắc. Tại đây, bộ tộc người Et-ski-mô chỉ ăn thịt sống; quần áo là da thú; làm nhà bằng các tảng băng xếp chồng lên nhau và có tục cho mượn vợ... Một năm, có 2-3 tháng mặt trời về Bắc Cực, cảnh bình minh lên, băng tan dưới ánh mặt trời là cảnh tượng kỳ vĩ, tuyệt đẹp, gợi nhiều xúc cảm cho người xem. Lần đầu làm phim truyện dài, đạo diễn  Zacharias Kunuk khẳng định bản lĩnh nghề nghiệp bằng những dàn cảnh đầy sức sáng tạo. Ngoài giải Camera Vàng nhận tại LHP Cannes năm 2001,  cùng năm đó, Atanarjuat- người chạy nhanh  cũng đoạt giải phim hay nhất tại LHP quốc tế Toronto.

Cũng là phim đầu tay gây ấn tượng tại LHP này còn có  Nhìn cả hai phía của nữ đạo diễn Sara Watt (Australia) và Chuyện của Pao của đạo diễn Ngô Quang Hải (Việt Nam). Nếu như Chuyện của Pao đã giành được 4  Cánh diều vàng- Giải thưởng Hội Điện ảnh Việt Nam 2005 và được tiến cử tham dự Giải  Oscar 2007 thì  Nhìn cả  hai phía  cũng giành được khá nhiều giải thưởng, trong đó có giải Khám phá tại LHP quốc tế Toronto 2005. Sara Watt là người rất thành công trong điện ảnh với thể loại phim hoạt hình, lần đầu "lấn sân" sang thể loại phim truyện, chị tạo cho phim một ngôn ngữ nghệ thuật mới kết hợp giữa hình ảnh sống động và những hình ảnh hoạt hình. Nói về bộ phim, ngài Bill Tweddell, Đại sứ  Ô-xtrây-li-a tại Việt Nam cho biết: " Chúng tôi hy vọng khán giả VN  sẽ yêu thích  phim Nhìn cả hai phía , bởi bộ phim  thể hiện khá sâu sắc bản sắc văn hoá Ô-xtrây-li-a đương đại".

Qua "cửa sổ" của LHP, khán giả Việt Nam được tiếp cận với nhiều nền văn hoá khác nhau thông qua những giới hạn cảm xúc được tạo dựng bởi những hình tượng nghệ thuật khá đặc sắc. Có thể kể đến Điệu cha cha hy vọng ( Đài Bắc thuộc Trung Quốc), đoạt giải phim hay nhất tại LHP Kim Mã 2005, nói về trái tim nhiều tổn thương của một phụ nữ chợt bừng sáng khi gặp được hơi ấm của tình yêu đích thực. Hay,Kẻ thù tốt nhất của  tôi ( điện ảnh Chi-lê), với thông điệp tình người luôn đứng cao hơn mọi toan tính xấu xa, đã giành  được giải Phim hay nhất tại LHP Cine de Vadivia 2005. Hàn Quốc mang đến bộ phim Cậu em bé nhỏ  (giải Bạc cho phim và giải nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại LHP New Montreal 2005). Là  nền điện ảnh chú trọng yếu tố thương mại, việc tuyển chọn phim dự LHP Apec được Uỷ ban Điện  ảnh Hàn Quốc tiến hành khá khắt khe. Không khoe "tóc nâu, môi trầm", hay những tình huống "ướt át" nằm trong "mẫu số chung" của phim thương mại, Cậu em bé nhỏ là một câu chuyện ấm áp tình người với những tình huống  giản dị  nhưng xúc động.

 Trong số các phim dự liên hoan, Quê hương tươi đẹp ( Trung Quốc) đã từng được chiếu ở Việt Nam. Tuy nhiên, sức hấp dẫn của bộ phim này chính là góp một nét riêng để tạo sự đa dạng về văn hoá khi   phô diễn vẻ đẹp và sức sống văn hoá của vùng thảo nguyên ở phía Tây Trung Quốc .

Và ước mơ về những LHP sinh động  hơn

 Để  tuyển chọn được những phim có chất lượng, Ban tổ chức đã phải rất nỗ lực. Bởi lẽ, ở nhiều nước, phim do tư nhân sản xuất là chủ yếu. Mượn phim của tư nhân trong lúc nỗi lo "mất bản quyền" luôn đè nặng tâm lý các chủ phim là một trở ngại lớn không dễ vượt qua. Thuyết phục các chủ phim, cam kết giữ bản quyền và số lần chiếu ( 3 buổi / 3 thành phố)...nhiều trắc trở nhưng cuối cùng cũng có 15 phim chất lượng khá đồng đều. "Chất lượng khá nhất so với các LHP, các tuần phim quốc tế được tổ chức gần đây"- Ông Lại Văn Sinh, Cục Trưởng Cục Điện ảnh Việt Nam khẳng định. Là một trong 2 sáng kiến của Việt Nam được Apec thông qua và trở thành sáng kiến chung của Apec, công tác quảng bá, tuyên truyền cho LHP đã được phía Việt Nam thực hiện từ nhiều tháng nay. 3 video clip giới thiệu  bản sắc của các nền kinh tế thành viên được thực hiện và hiện tại 2 video clip đã hoàn thiện, nhân bản gửi về 64 tỉnh, thành để phát sóng trên các kênh truyền hình; giới thiệu tại các rạp chiếu bóng...Có thể coi đó là "lời phi lộ" ấn tượng trước khi  15 bộ phim  được công chiếu tại Hà Nội (từ ngày 6-13 đến 10), Đà Nẵng (từ ngày 11 đến 18- 10) và TP Hồ Chí Minh (từ ngày 16 đến 23-10). Mục đích của LHP là tuyên truyền, cổ vũ và tôn vinh bản sắc văn hoá riêng của các nền kinh tế thành viên, nhưng các nhà tổ chức cũng cho rằng rất cần sự  đổi mới hình thức tổ chức để tạo sự sinh động cho các LHP có mục đích tổ chức tương tự. Ví dụ, nên có các diễn viên, đạo diễn  xuất hiện trước mỗi buổi chiếu. Muốn vậy, cần có kinh phí lớn, có kế hoạch dài hơi (kế hoạch năm) để các "sao" quốc tế  có thể sắp xếp được thời gian. Điều này rất cần sự hỗ trợ của các nước tham dự LHP. Biết là khó, nhưng các nhà tổ chức phía Việt Nam  vẫn hy vọng sẽ thực hiện được trong tương lai.

 

 15 phim trình chiếu tại LHP : Chuyện của Pao (Việt Nam); Quê hương tươi đẹp (Trung Quốc); Đôi lứa (Nhật Bản); Người nơi chốn khác ( Ma-lai-xi-a); Minsan Pa (Phi-líp-pin); Điệu Cha cha hy vọng (Đài  Bắc thuộc Trung Quốc); Nhìn cả hai phía (Ô-xtrây-li-a); Kẻ thù tốt nhất của tôi (Chilê); Em sẽ gọi cho anh (Hồng Kông, Trung Quốc); Cậu em bé nhỏ (Hàn Quốc); Chiếc môtô Indian nhanh nhất thế giới   (Niu Di-lân); Câu chuyện tình (Xin-ga-po), Kỷ băng hà II (Hoa Kỳ), Mỏ thiếc (Thái Lan), Atanarjiuat- người chạy nhanh nhất (Canada).

 

 Hà Nội: Chiếu tại Trung tâm chiếu phim Quốc gia , 87 Láng Hạ

- Đà Nẵng:  Chiếu tại rạp Lê Độ, 46 Trần Phú

-TP Hồ Chí Minh: Chiếu tại rạp Thăng Long A-19 Cao Thắng, Quận 1./.