Tuyên bố của người đứng đầu chính quyền lâm thời ở Libya rằng Luật Hồi giáo Sharia sẽ là nền tảng cơ bản của hệ thống luật pháp mới ở nước này đã dấy lên những quan ngại, đặc biệt đối với phụ nữ, về một nhà nước Hồi giáo cực đoan mới.
Nhà lãnh đạo NTC Mustafa Abdel Jalil. Ảnh: AFP
Tuyên bố gây tranh cãiNhà lãnh đạo lâm thời Libya Mustafa Abdel Jalil, trong bài diễn văn tuyên bố chính thức giải phóng đất nước khỏi chế độ của cố Tổng thống Muammar Gaddafi, đã tuyên bố Luật Hồi giáo Sharia sẽ là đạo luật chính của Libya.
“Chúng ta là một đất nước Hồi giáo. Hiến pháp của chúng ta cũng sẽ dựa vào luật Hồi giáo. Bất kỳ đạo luật nào trái với Luật Sharia đều bị coi là vô giá trị và không có hiệu lực về mặt pháp lý” – ông Abdel Jalil nói. Ông Jalil đưa ra một ví dụ về luật ly hôn và kết hôn dưới thời Gaddafi, trong đó cấm đa thê và kết hôn, sẽ bị hủy bỏ. “Đạo luật về việc ly hôn và kết hôn này đi ngược lại Luật Sharia và nó cần được chấm dứt”, lãnh đạo NTC nói thêm.
Ngoài ra, ông Abdel Jalil tuyên bố thành lập hệ thống ngân hàng Hồi giáo phù hợp với Luật Sharia, với các quy định cấm thu lãi suất – vốn được coi là một hình thức cho vay nặng lãi.
Những tuyên bố của ông Abdel Jalil đã dấy lên những chỉ trích từ chính người dân Libya và các nước châu Âu khi mà nhiều luồng ý kiến lo ngại rằng làn sóng “Mùa xuân Ả rập” có thể sẽ làm gia tăng khả năng hồi sinh của một hệ thống các nước Hồi giáo hà khắc.
Một chỉ huy quân sự Libya hôm qua (25/10) cho hay, tối 24/10, một bồn chứa nhiên liệu đã phát nổ ở trị trấn Sirte – quê hương của ông Gaddafi - khiến hơn 100 người thiệt mạng và 50 người khác bị thương. Vụ nổ xảy ra khi rất nhiều người đang tụ tập ở khu vực bồn chứa để đổ xăng xe.
Rất nhiều trong số những người tụ tập để chờ đợi bài phát biểu lịch sử của NTC đã bày tỏ sự ngạc nhiên về quyết định của người đứng đầu lực lượng này khi đề cập đến vai trò của luật sharia trong đất nước Libya mới trước cả khi đề cập để nhiều vấn đề quan trọng như an ninh và giáo dục.
“Thật là một điều bất ngờ và xúc xiểm. Trong khi hàng ngàn người Libya đã phải đánh đổi tự do bằng chính mạng sống của mình thì ưu tiên của những nhà lãnh đạo mới lại là cho phép những người đàn ông bí mật kết hôn” – một nhà hoạt động nữ quyền ở Libya cho biết.
Trong khi đó, Adelrahman al-Shatr – một trong những người đồng sáng lập đảng trung hữu Thống nhất Quốc gia vừa ra mắt tuần trước - thì cho rằng vẫn còn quá sớm đối với nhà lãnh đạo NTC để nói về những chính sách của nhà nước mới.
“Bằng việc xóa đi luật hôn nhân, những người phụ nữ mất đi quyền được giữ ngôi nhà của mình trong trường hợp ly hôn. Đây thực sự là một điều tồi tệ đối với những người phụ nữ Libya” – ông al-Shatr nói thêm.
Các nhà lãnh đạo phương Tây cũng ngay lập tức phản ứng về các tuyên bố của ông Abdel Jalil. Bà Catherine Ashton - đại diện cấp cao phụ trách chính sách và an ninh đối ngoại của Liên minh Châu Âu (EU) - hôm 24/10 lên tiếng kêu gọi việc áp dụng Luật Hồi giáo Sharia ở Libya phải tôn trọng vấn đề nhân quyền và nguyên tắc dân chủ.
Tuy nhiên, trong ngày 24/10, ông Jalil đã tìm cách trấn an các cường quốc phương Tây – những người đã giúp lật đổ chế độ Gaddafi - bằng cách nói rằng nước này sẽ không áp dụng bất kỳ hệ tư tưởng cực đoan nào.
“Tôi muốn khẳng định với cộng đồng quốc tế rằng người Libya chúng tôi là tín đồ Hồi giáo, nhưng là các tín đồ Hồi giáo ôn hòa” – lãnh đạo NTC tuyên bố. Luật Sharia là một luật rất hà khắc trong đó cho phép thực hiện nhiều biện pháp trừng phạt đáng sợ như ném đá tới chết, chặt chân tay, cấm người không theo đạo Hồi làm Thủ tướng....
Ông Gaddafi được chôn ở sa mạc
Trong khi những nghi vấn về cái chết của ông Muammar Gaddafi và hàng chục người khác của chính quyền cũ vẫn chưa được làm sáng tỏ thì các nhà lãnh đạo NTC loan báo, thi thể của cố Tổng thống Gaddafi, con trai Mutassim cùng cố Bộ trưởng Quốc phòng Abu Bakr Yunis Jaber đã được chôn cất bí mật trên sa mạc vào rạng sáng qua (25/10).
Một vị quan chức giấu tên cũng cho hay, việc chôn cất được thực hiện theo đúng các nghi lễ Hồi giáo. Trước đó, người phát ngôn chính quyền mới cho hay, việc chôn cất bí mật là để hạn chế tình trạng phá hoại cũng như việc lập đền thờ ở những ngôi mộ của 3 người này.
Trước áp lực từ cộng đồng quốc tế, lãnh đạo NTC cũng đã hứa sẽ thực hiện một cuộc điều tra về cái chết của ông Gaddafi. Trước đó, nhà giải phẫu học hàng đầu Libya – bác sỹ Othman el-Zentani, người thực hiện các cuộc khám nghiệm tử thi và lấy mẫu ADN để nhận dạng 3 thi thể nói trên - cho biết ông Gaddafi đã chết vì bị một viên đạn găm vào đầu và rằng báo cáo cụ thể sẽ được công bố vào cuối tuần này.
Thanh Tùng (theo AFP, AP)
